Điều trị ung thư dạ dày có nhiều phương pháp như phẫu thuật, hoá chất, điều trị đích, liệu pháp miễn dịch. Việc lựa chọn phác đồ điều trị phụ thuộc từng giai đoạn bệnh, típ mô bệnh học, và típ sinh học phân tử cụ thể, trong đó xét nghiệm HER2/neu xác định các khối u có thể đáp ứng với liệu pháp nhắm đích HER2 bằng transtuzumab.

Vài nét khái quát về dấu ấn Her2/neu

Her2 là một trong bốn thành viên của gia đình EGFR (thụ thể yếu tố tăng trưởng biểu bì) bao gồm Her1 hay EGFR, Her2, Her3, Her4. Bản chất của Her2 là một glycoprotein xuyên màng có trọng lượng phân tử 185 kDa, nó có cấu trúc tương tự như một glycoprotein xuyên màng đã được phát hiện trên một u nguyên bào thần kinh của chuột nên còn có tên gọi là ‘neu’. Her2 được mã hóa bởi gen erbB2 thuộc NST17q21.

Her2/neu có mặt trên màng tế bào biểu mô của nhiều cơ quan như tuyến vú, dạ dày, đại tràng, tuyến tiền liệt….

HER2/neu tham gia vào quá trình truyền tin nội bào, tác động đến sự phát triển tế bào, sự chết tế bào, sự biệt hóa và tính di động của tế bào.

2. Các phương pháp phát hiện Her2/neu.

Her2/neu có thể được phát hiện thông qua sự bộc lộ protein của thụ thể Her2/neu trên màng bào tương, đánh giá mức độ bộc lộ RNA hoặc đánh giá ở mức độ bộc lộ DNA.

2.1 Kỹ thuật hóa mô miễn dịch – IHC Immunohistochemocal technique:

Là kỹ thuật được dùng phổ biến hiện nay. Hóa mô miễn dịch cũng là kỹ thuật đánh giá thụ thể HER-2/neu - sản phẩm protein của gen HER-2 trên bề mặt tế bào. Để đánh giá đầy đủ sự bộc lộ HER-2/neu trên các tế bào u thì cần thiết lập một sự tương quan giữa số lượng tế bào u bộc lộ với thụ thể HER-2/neu cũng như cường độ bộc lộ.

Tiêu chuẩn đánh giá sự bộc lộ Her2/neu trên bệnh phẩm phẫu thuật và bệnh phẩm sinh thiết và khuyến cáo:

Nhiều nghiên cứu cho thấy khi áp dụng phương pháp hóa mô miễn dịch trên mẫu bệnh phẩm được xử lý, cố định tốt, thì kết quả đánh giá mức độ biểu hiện của protein do gen đó mã hóa (protein HER-2/neu) tương ứng khá chặt chẽ với mức độ copy của gen (mức độ khuyếch đại).

Ưu điểm của phương pháp hóa mô miễn dịch là tiện lợi, rẻ tiền, chỉ cần sử dụng kính hiển vi thông thường khi quan sát.

Nhược điểm của phương pháp này đó là chịu ảnh hưởng của một số yếu tố: điều kiện bảo quản mô, thời gian và kỹ thuật cố định bệnh phẩm, loại kháng thể dùng để nhuộm (đơn dòng hay đa dòng).

Các mức độ bộc lộ Her2/neu trên hoá mô miễn dịch

2.2 Kỹ thuật lai huỳnh quang tại chỗ FISH (Fluorescent insitu hybridization)

Là kỹ thuật trung gian giữa di truyền tế bào và di truyền phân tử, sử dụng một đoạn mồi đặc hiệu (probe) gắn tín hiệu huỳnh quang, để phát hiện sự có mặt hoặc vắng mặt của một đoạn gen nào đó trên nhiễm sắc thể, với ưu điểm nhanh, đặc hiệu và chính xác.

Với đầu dò đặc hiệu cho gen Her2/neu, FISH giúp phát hiện một cách chính xác sự có mặt và mức độ khuếch đại của gen Her/neu trong nhân các tế bào u.

FISH là một phương pháp xét nghiệm chính xác và nhạy, nó được coi là một xét nghiệm tiêu chuẩn với độ nhạy và độ đặc hiệu cao để phát hiện sự khuếch đại bất thường của gen HER-2/neu.

Tuy nhiên phương pháp này cũng có những nhược điểm đó là giá thành cao, yêu cầu thiết bị đắt tiền, phải quan sát dưới kính hiển vi huỳnh quang, thời gian lưu kết quả ngắn do huỳnh quang nhanh bay màu.

2.3 Kỹ thuật CISH (Chromogenic In Situ Hybridization)

Đây là kĩ thuật dựa trên nguyên lí của cả hai phương pháp IHC và FISH nên nó hạn chế được những khuyết điểm của cả hai phương pháp trên. Trong kĩ thuật FISH chúng ta phải quan sát dưới kính hiển vi huỳnh quang nhằm đánh giá sự có mặt của chất huỳnh quang được gắn lên bộ phận lai thông qua kháng thể. Nhưng trong CISH thành phần hiển thị là chất màu được gắn thông qua hệ thống kháng thể giúp chúng ta quan sát được bằng kính hiển vi quang học thông thường, nó giúp cho việc đánh giá được chính xác hơn, bảo quản được lâu hơn đồng thời kết hợp được hình thái mô bệnh học trong quá trình đánh giá.

3. Ứng dụng việc đánh giá sự có mặt của Her2/neu trong điều trị ung thư dạ dày

Hiện nay, điều trị ung thư dạ dày có nhiều phương pháp như phẫu thuật, hoá chất, xạ trị, điều trị đích hay điều trị miễn dịch. Việc lựa chọn một hay kết hợp nhiều phương pháp phụ thuộc vào từng giai đoạn bệnh, thể bệnh, típ phân tử cũng như tình trạng và hoàn cảnh từng bệnh nhân. Mỗi phương pháp sẽ có những ưu điểm riêng, trong đó điều trị đích nhắm vào kháng HER2 đã được chứng minh hiệu quả trong điều trị ung thư dạ dày. Thử nghiệm pha 3 ToGA (Trastuzumab for Gastric Cancer) cho thấy nhóm điều trị theo phác đồ Capecitabine kết hợp Cisplatin có kèm Trastuzumab cho kết quả tốt hơn nhóm không có Trastuzumab, với tỷ lệ đáp ứng 47% so với 35% và sống thêm trung bình là 13,8 tháng so với 11,1 tháng. Như vậy ung thư dạ dày đã chứng minh sự hiệu quả của Trastuzumab. Căn cứ vào kết quả thử nghiệm lâm sàng ToGA, Ủy ban Châu Âu đã phê duyệt việc sử dụng nó trong điều trị đích ung thư dạ dày năm 2009.

Chính vì những lí do trên, việc xét nghiệm Her2 là vô cùng quan trọng và cần thiết, để lựa chọn phác đồ điều trị ung thư dạ dày hiệu quả. Hiện nay, Hệ thống Y tế MEDLATEC đã triển khai dịch vụ nhuộm hóa mô miễn dịch với rất nhiều các dấu ấn phục vụ cho chẩn đoán, điều trị bệnh nói chung cũng như dấu ấn Her2/neu nói riêng. Dịch vụ được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên chuyên nghiệp, trang thiết bị hiện đại và sự tham gia của các chuyên gia giàu kinh nghiệm nhằm đảm bảo kết quả chính xác nhất cho bệnh nhân.

Để được tư vấn kỹ hơn về dịch vụ và đặt lịch thăm khám, quý khách hàng vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn và đặt lịch 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC