1. Ung thư di căn là gì, triệu chứng ra sao

1.1. Như thế nào gọi là ung thư di căn

Ung thư di căn là thuật ngữ dùng để chỉ sự lây lan của các tế bào ung thư sang những khu vực mới của cơ thể, phổ biến nhất là di căn theo đường máu và hệ bạch huyết. Với một số loại ung thư thì tình trạng di căn được xem là ung thư giai đoạn 4.

Di căn là tình trạng tế bào ung thư lây lan đến những vùng khác nhau của cơ thể

Bản thân tế bào ung thư di căn tương đối giống tế bào ung thư nguyên phát về đặc điểm nên nó có cùng tên gọi với loại ung thư này và phương pháp điều trị với nhiều loại ung thư di căn chính là điều trị cho bệnh ở giai đoạn 4. Trường hợp khối u di căn nhưng chưa xác định được nó bắt nguồn từ đâu sẽ gọi là ung thư chưa rõ nguyên phát.

1.2. Dấu hiệu cho thấy ung thư di căn là gì

Không phải trường hợp ung thư di căn nào cũng gây ra triệu chứng đặc biệt. Mức độ xuất hiện triệu chứng phụ thuộc rất nhiều vào vị trí và kích thước của khối u di căn. Trong trường hợp có triệu chứng, thường sẽ là:

- Nếu tế bào ung thư di căn đến xương sẽ gây ra đau và bị gãy xương.

- Nếu tế bào ung thư di căn đến não sẽ gây: đau đầu, chóng mặt, co giật, choáng váng,...

- Nếu tế bào ung thư di căn đến phổi sẽ gây khó thở.

- Nếu tế bào ung thư di căn đến gan sẽ làm sưng vùng bụng, vàng da.

2. Khi nào thì ung thư di căn

2.1. Ung thư di căn khi nào

Tế bào bình thường thì không bao giờ chúng rời khỏi vị trí của mình vì nó có các “chất bám dính” được hoạt động giống như keo dính để giữ chúng lại. Vậy khi nào thì ung thư di căn? Thực tế điều này đến nay vẫn chưa thể giải thích rõ ràng được. 

Một số trường hợp được giải thích là do tế bào ung thư có thể làm cho chất bám dính kia mất đi khả năng hoạt động nên tế bào tách ra khỏi khối u ác tính và di động tự do. Ngoài ra, tế bào ung thư cũng sẽ có những đặc điểm khác biệt nên tự chúng cho phép mình đi đến và tăng trưởng ở nơi khác.

Vị trí hay di căn của tế bào ung thư phổi

2.2. Quá trình di căn diễn ra thế nào

Theo những bước khác nhau, quá trình di căn diễn ra như sau:

- Phát triển hoặc xâm lấn đến những mô bình thường xung quanh.

- Di chuyển qua thành của hạch bạch huyết hoặc thành mạch máu lân cận.

- Đi theo dòng máu và hệ bạch huyết để tới những bộ phận khác của cơ thể.

- Ở lại ngay trong các mạch máu nhỏ ở xa với vị trí ban đầu rồi xuyên qua thành mạch để di chuyển đến các mô lân cận và tiếp tục phát triển tại đây cho tới khi hình thành khối u nhỏ.

- Hình thành và phát triển thành các mạch máu mới để có nguồn cung cấp máu cho khối u phát triển.

Trong quá trình di căn của mình, tại một số thời điểm nhất định, tế bào ung thư sẽ chết đi. Nhưng, nếu gặp điều kiện thuận lợi, nó có thể hình thành khối u mới ở nơi khác trong cơ thể.

2.3. Ung thư có thể di căn tới đâu

Ngoài việc băn khoăn khi nào thì ung thư di căn, rất nhiều bệnh nhân cũng muốn biết về vị trí mà tế bào ung thư có thể đến. Khi khối u phát triển, tế bào ác tính có thể tách ra rồi di chuyển đến những vị trí xa hơn vị trí khối u cũ để tạo thành một ổ mới.

Bác sĩ tư vấn và giải thích để người bệnh rõ khi nào thì ung thư di căn

Về cơ bản, tế bào ác tính có khả năng di chuyển đến bất kỳ bộ phận nào của cơ thể. Một số dạng ung thư có xu hướng lan đến một số bộ phận khác. Vị trí di căn có thể là da, màng phổi, cơ, khoang phúc mạc,... Ngoài ra, khối u ác tính cũng có thể đến với hệ bạch huyết để tạo thành ổ di căn. Ung thư còn có thể di căn theo những lối ít bị cản trở để tiến đến các ống và hốc khác nhau của cơ thể. 

2.4. Chẩn đoán ung thư di căn bằng cách nào

Nếu đã biết khi nào ung thư di căn thì chúng ta cũng cần biết đến những kỹ thuật giúp chẩn đoán chính xác tình trạng này. Đến nay, ung thư di căn không thể được phát hiện qua xét nghiệm đơn lẻ. Thường thì bác sĩ sẽ lựa chọn tiến hành các xét nghiệm khác nhau để xác định ung thư nguyên phát hoặc những triệu chứng cần tìm lý do khiến chúng xuất hiện.

Các kiểm tra giúp chẩn đoán ung thư di căn gồm:

- Xét nghiệm máu: cho biết một số vấn đề có liên quan đến sự di căn của tế bào ung thư như: tăng men gan bất thường.

- Chất chỉ dấu khối u (tumor marker): đây là loại xét nghiệm tìm chất chỉ dấu sinh học (marker) trong máu. Khi nồng độ các chất này tăng lên chứng tỏ đang có sự hiện diện của ung thư di căn.

- Xét nghiệm hình ảnh: siêu âm, chụp CT, xạ hình xương, chụp MRI, chụp PET,...

Có những trường hợp kết quả từ những kiểm tra này không cho thấy bằng chứng cụ thể về sự di căn của tế bào ung thư. Chẩn đoán di căn chỉ được đưa ra khi có sự tương quan giữa các kiểm tra sức khỏe, sinh thiết và triệu chứng của bệnh.

Mong rằng những chia sẻ trên đây đã giúp bạn đọc giải tỏa được băn khoăn khi nào ung thư di căn. Nếu cần được tư vấn thêm bệnh lý này, bạn đọc có thể liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 để được chuyên gia y tế của Bệnh viện MEDLATEC giải đáp cặn kẽ, chính xác.