1. Giải đáp thắc mắc: Gãy xương không bó bột có sao không?

Chỉ định bó bột khi gãy xương cần xem xét dựa trên các yếu tố như vị trí, dạng gãy xương. Mặt khác, tuổi tác và nguy cơ biến chứng cũng là yếu tố cần cân nhắc. Cụ thể: 

1.1. Vị trí xương bị gãy

Thực tế, bị gãy xương không bó bột có sao không còn tùy thuộc vào vị trí xương bị gãy. Với những vị trí xương dễ liền lại như xương cổ tay, ngón tay, mắt cá chân hoặc xương đòn,... bệnh nhân không nhất thiết phải bó bột. Hay như những vị trí khó cố định như vùng xương chậu hoặc cổ xương đùi, biện pháp bó bột cũng không thích hợp áp dụng. 

Gãy xương không bó bột có sao không là thắc mắc chung của nhiều người

1.2. Tình trạng gãy xương 

Nếu tình trạng gãy xương không quá nghiêm trọng, vết gãy gọn, đầu xương gãy không bị xô lệch, bệnh nhân thường không cần bó bột. Bởi lúc này xương có khả năng tự liền nhanh. 

1.3. Tuổi tác của bệnh nhân 

So với người lớn tuổi, người trẻ tuổi có khả năng tự lành vết thương, liền xương nhanh hơn. Với đối tượng này, bác sĩ có thể chỉ định phương pháp cố định khác, không phải bó bột nếu tình trạng gãy xương không nghiêm trọng. 

Ngược lại, tốc độ phục hồi, liền xương ở người lớn tuổi lại có xu hướng chậm hơn. Lúc này, bó bột sẽ giúp giữ cố định xương hiệu quả hơn, tạo thuận lợi cho quá trình phục hồi. 

Người trẻ gãy xương nhẹ không nhất thiết phải bó bột 

1.4. Nguy cơ biến chứng 

Gãy xương cũng có nguy cơ để lại biến chứng. Trường hợp nhận thấy nguy cơ biến chứng cao, bác sĩ thường ưu tiên chỉ định bó bột. 

Trong thực tế vẫn có trường hợp chấn thương nhẹ, ở vị trí không nguy hiểm nhưng bệnh nhân vẫn phải bó bột. Quyết định bó bột hay không cần dựa trên chẩn đoán, cân nhắc yếu tố nguy cơ của bác sĩ. 

2. Trường hợp gãy xương cần phải bó bột 

Cố định xương bị gãy bằng phương pháp bó bột sẽ được chỉ định cho những trường hợp sau; 

• Gãy xương kín: Là trường hợp gãy xương không hoặc ít di lệch như gãy xương bàn tay, bàn chân và cẳng chân. 
• Gãy xương ở trẻ em: Đây thường là đối tượng khó cố định xương nếu không bó bột. 
• Các trường hợp khác: Người bệnh cần bất động tạm thời chờ phẫu thuật, chấn thương phần mềm (khớp cổ tay hay cổ chân) đôi khi cũng cần bó bột. 

Nếu xương bị gãy nghiêm trọng, bệnh nhân thường phải bó bột

3. Các phương pháp bó bột phổ biến 

Dưới đây một số phương pháp bó bột thường được chỉ định hiện nay: 

• Máng bột hoặc nẹp bột: Chỉ định trong trường hợp bệnh nhân biểu hiện triệu chứng sưng, phù nề nhiều. Kỹ thuật bó bột này là ít gây chèn ép nhưng độ chắc chắn không cao. 
• Bó bột tròn kín: Chủ yếu áp dụng khi bệnh nhân đã chấm dứt tình trạng sưng nề, cần giữ cố định xương chắc chắn hơn. 
• Bó bột rạch dọc: Thường áp dụng khi người bệnh biểu hiện triệu chứng sưng nề. Ngoài tác dụng kiểm soát tình trạng sưng nề, phương pháp bó bột này còn giúp giảm đau. Người mới bị gãy xương, không thể điều trị nội trú là những đối tượng có thể được chỉ định bó bột rạch dọc. Mặc dù vậy, kỹ thuật bó bột này cũng không được đánh giá cao về độ chắc chắn. 
• Bó bột Whitman: Chủ yếu chỉ định trong trường hợp bệnh nhân bị gãy xương cổ đùi. 
• Bó bột mở cửa sổ: Thường chỉ định khi bệnh nhân bị gãy xương hở, gãy xương kèm theo tình trạng tổn thương phần mềm. Trong quá trình bó bột, bệnh nhân vẫn dễ dàng kiểm tra, chăm sóc vết thương. 

Có khá nhiều các phương pháp bó bột đang được áp dụng 

4. Biến chứng có thể gặp phải khi bó bột

Tình trạng thường gặp trong thời gian bó bột là sưng nề do chèn ép bột, lở loét da, lỏng bột. Ngoài ra, dưới tác dụng của thuốc, tình trạng tự thương, bệnh nhân thường cảm thấy choáng váng, nghiêm trọng là sốc phản vệ, co thắt khí phế quản. 

Những biến chứng sớm xuất hiện trong thời gian bó bột có thể là phù nề, đầu xương nhô ra bên ngoài, gãy thêm xương,... Còn các biến chứng xuất hiện muộn hơn do chăm sóc không đúng cách là viêm xương, thiếu máu cấp hoặc mạn tính, lở loét,... Bệnh nhân nên trao đổi ngay với bác sĩ nếu cảm thấy cơ thể biểu hiện triệu chứng bất thường.

Phù nề là biến chứng có thể xuất hiện ở người đang bó bột 

5. Giải đáp câu hỏi thường gặp 

Sau đây là phần giải đáp những câu hỏi thường gặp về bó bột khi gãy xương. 

5.1. Sau khoảng bao lâu thì xương có thể liền lại?

Thời gian bó bột dài hay ngắn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vị trí gãy xương, mức độ nghiêm trọng, tuổi tác của bệnh nhân. Với người khỏe mạnh, xương bị gãy có xu hướng liền lại sau 4 đến 8 tuần (chi trên) hoặc 8 đến 12 tuần (chi dưới). 

5.2. Gãy xương lồng ngực có cần bó bột không? 

Khi bị gãy xương lồng ngực, bệnh nhân không phải bó bột. Bởi nếu cố định bằng phương pháp bó bột tại vị trí này, quá trình hô hấp sẽ bị ảnh hưởng, tăng nguy cơ viêm phổi, tràn dịch màng phổi. 

5.3. Bị gãy xương mác có phải bó bột không? 

Xương mác là phần xương nằm tại phía bên ngoài cẳng chân và xương chày. Đặc điểm của loại xương này là tương đối dài và mảnh. Để cố định phần xương mác bị gãy, hạn chế tình trạng xô lệch, bác sĩ có thể chỉ định bó bột hoặc nẹp.

5.4. Xương đòn bị gãy có cần bó bột không? 

Xương đòn nằm giữa vị trí xương bả vai và xương ức. Đây không phải vị trí thích hợp để bó bột. Trường hợp xương bị gãy vẫn thẳng hàng, bệnh nhân chỉ cần đeo dây đai. Còn nếu xương bị gãy nghiêm trọng, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật. 

5.5. Cần làm gì để xương nhanh liền? 

Nếu muốn xương bị gãy nhanh liền lại, bệnh nhân cần lưu ý một số vấn đề sau: 

• Hạn chế vận động hoặc vận động theo hướng dẫn của bác sĩ. 
• Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể, nhất là các khoáng chất cần thiết cho xương như canxi, magie, kẽm. Cùng một số loại vitamin như vitamin C, vitamin D, vitamin K. 
• Không sử dụng thuốc lá, vì nhiều hợp chất trong thuốc lá có khả năng làm chậm tốc độ lưu thông máu trong mao mạch, ảnh hưởng đến quá trình phục hồi. 
• Nếu đang bị đái tháo đường, bệnh nhân cần thực hiện biện pháp kiểm soát đường huyết, duy trì ở mức ổn định. 

Trong quá trình bó bột, bệnh nhân cần chú ý theo dõi, phát hiện những dấu hiệu bất thường để đi khám kịp thời. Ngay cả sau khi tháo bột, bạn vẫn phải tái khám theo lịch hẹn để kiểm tra tình trạng xương khớp, xử lý sớm biến chứng (nếu có). 

Mong rằng thông qua chia sẻ trên đây, bạn đã biết bị gãy xương không bó bột có sao không. Nhìn chung, bó bột thường chỉ được chỉ định trong một vài trường hợp. Khi tình trạng gãy xương không quá nghiêm trọng hoặc xương bị gãy ở vị trí nhạy cảm như vùng chậu, cổ xương đùi, bệnh nhân không cần phải bó bột. Nếu không may bị chấn thương, nghi ngờ gãy xương, bạn nên tìm đến ngay các cơ sở y tế uy tín như chuyên khoa Cơ xương khớp thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC để được bác sĩ kiểm tra cụ thể hơn. Để đặt lịch khám hoặc yêu cầu trợ giúp, Quý khách vui lòng liên hệ MEDLATEC theo số 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.