1. Hiến tạng là gì? 

Ghép mô, tạng là một trong những bước tiến lớn của khoa học kỹ thuật và đã tạo ra những thay đổi tích cực trong cuộc sống của nhân loại. Tại Việt Nam, rất nhiều ca ghép tim, phổi, gan, thận, ruột, tụy đã được thực hiện thành công. Những mô, tạng được dùng để ghép cho bệnh nhân có thể do người còn sống hiến tặng hoặc cũng có thể được hiến từ người chết não.

Người bệnh suy tim giai đoạn cuối có thể được cứu sống nhờ được ghép tin từ người hiến tặng

Thông thường, những người được nhận tạng là những người bệnh đã bị suy nội tạng giai đoạn cuối, chẳng hạn như người suy tim, suy thận giai đoạn cuối,...

Hiến tạng khác với hiến xác. Hiến xác là hiến tặng thi thể của người đã tử vong cho khoa học. Cơ quan chức năng sẽ có nhiệm vụ bảo quản và phân tích thi thể này để thực hiện cho mục đích giảng dạy và nghiên cứu. Hiến tạng là hiến tặng một hoặc nhiều bộ phần của cơ thể người còn sống hoặc đã chết não để cứu sống nhiều người bệnh có nhu cầu được ghép mô, ghép tạng. 

Các mô tạng có thể được hiến bao gồm hiến tim, gan, phổi, thận, ruột, tuyến tụy, tử cung. Một số mô có thể được hiến tặng và cấy ghép như van tim, xương, gân, dây chằng, da, mạch máu, bàn tay, tủy xương, khuôn mặt, dây thần kinh.

2. Những ai có thể hiến tạng khi còn sống?

Một phần lá gan, một quả thận hoặc một lá phổi là những tạng có thể được hiến khi người bệnh còn sống. Nếu muốn được hiến tạng trong những trường hợp này, người hiến tặng cần phải đảm bảo các điều kiện như sau:

- Người hiến tặng cần phải đảm bảo đủ 18 tuổi trở lên.

- Có đủ năng lực hành vi dân sự. 

- Việc hiến tặng mô, tạng là tình nguyện, không phải vì mục đích trao đổi, mua bán. 

- Tạng của người muốn hiến tặng cần phải được kiểm tra chặt chẽ bởi các cơ sở y tế chuyên ngành và đã được kết luận là đáp ứng đủ những chỉ số y học. 

Tim là một trong những mô tạng có thể được hiến tặng 

Tuy nhiên, hiến tạng khi người hiến còn sống chỉ áp dụng trong trường hợp người hiến tạng cho người thân hoặc có cùng huyết thống. Đối với những trường hợp đặc biệt, người hiến tạng cần đảm bảo nguyên tắc vô danh và không vụ lợi. 

3. Điều kiện hiến mô, tạng sau khi chết

Đăng ký hiến tặng mô, tạng sau khi chết là nghĩa cử nhân văn và luôn được khuyến khích. Những trường hợp có thể hiến mô tạng sau khi chết là người có đủ năng lực hành vi dân sự và hiến tạng trên tinh thần tự nguyện. Lưu ý, việc hiến tặng bất cứ mô hay cơ quan nội tạng nào chỉ có thể được thực hiện khi người hiến tặng đã chết hoặc chết não.

4. Độ tuổi được hiến tạng là bao nhiêu? 

Pháp luật không quy định hạn chế đăng ký hiến mô tạng sau khi chết não liên quan đến tuổi tác hay bệnh lý. Điều quan trọng là người hiến tặng cần có đủ hành vi dân sự ở điểm đăng ký hiến mô, tạng.

Việc đăng ký hiến tặng mô tạng chỉ là bước đầu thể hiện tâm nguyện của người hiến tặng. Trong khi đó, việc hiến tặng được mô nào, tạng nào cần phải dựa trên nhiều yếu tố.

Ở thời điểm này, cơ quan y tế sẽ có nhiệm vụ đánh giá nguồn mô và tạng có thể tiếp nhận. Chính vì thế, tuổi tác hoặc bệnh lý không phải là vấn đề có thể làm cản trở tâm nguyện hiến tạng của bạn. 

Hiện tại, chưa có quy định cụ thể nào về vấn đề người đăng ký hiến tạng phải có chế độ chăm sóc sức khỏe đặc biệt, phải từ bỏ bia rượu, thuốc lá,... hay thực hiện các thói quen sống khoa học khác.

Tuy nhiên, phần lớn những người có tâm nguyện hiến tạng và đã đăng ký hiến tạng nên giữ gìn sức khỏe một cách tốt nhất để có thể hoàn thành được tâm nguyện của mình sau khi qua đời. 

Chưa biết rằng mô tạng nào của người hiến tặng có thể cứu được người bệnh trong tương lai nhưng việc chủ động chăm sóc bản thân sẽ giúp người hiến tặng mô, tạng khỏe mạnh hơn và nâng cao chất lượng sống.

5. Thủ tục hiến mô, tạng

Người có ý định hiến tạng nên chia sẻ ý định của mình với người thân để họ có thể thấu hiểu và giúp bạn thực hiện tâm nguyện của mình. Tuy nhiên, luật pháp không quy định việc hiến tạng phải có sự đồng ý của người thân. 

Bạn có thể đăng ký hiến tạng theo mẫu đăng ký có sẵn

Hiện nay, Trung tâm điều phối ghép tạng quốc gia là nơi có thể tư vấn chi tiết và cụ thể về tất cả những vấn đề có liên quan đến các thủ tục hiến, mô tạng. Nếu còn thắc mắc hoặc có nhu cầu đăng ký hiến tim hay hiến tặng các mô tạng khác, bạn có thể liên hệ trực tiếp đến:

Trung tâm điều phối ghép tạng Quốc gia - Địa chỉ: Phòng 230, nhà C2, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức - 40 Tràng Thi, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. 

Lịch làm việc: Làm việc trong giờ hành chính từ thứ 2 đến thứ 6. 

Với những người muốn đăng ký hiến tạng ở khu vực phía Nam có thể đến đăng ký tại Bệnh viện Chợ Rẫy.

Lưu ý: Khi đi đăng ký hiến tạng, bạn cần mang theo căn cước công dân và một chiếc ảnh thẻ. Trường hợp không có sẵn ảnh thẻ, bạn sẽ được chụp ảnh miễn phí. 

Sau khi nhận được hồ sơ đăng ký hiến tạng, Trung tâm sẽ làm thẻ và gửi về địa chỉ mà người có mong muốn được hiến tạng đã đăng ký trong đơn. Việc đăng ký và cấp thẻ là hoàn toàn miễn phí. Thời gian nhận thẻ là khoảng 3-4 tuần tính từ thời điểm đăng ký. Nếu quá thời gian này mà vẫn chưa nhận được thẻ, người đăng ký hiến tạng có thể liên hệ trực tiếp với Trung tâm điều phối ghép tạng quốc gia để được hỗ trợ.