1. Giới thiệu về tháp dinh dưỡng cho trẻ từ 18 tháng đến 12 tuổi

Đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, đa dạng loại thực phẩm, kích thích vị giác giúp trẻ ăn ngon miệng, đây là mong muốn mà các bậc phụ huynh đều hướng đến trong mỗi bữa ăn của bé. Để thực hiện được điều này, kim tự tháp dinh dưỡng cho trẻ từ 18 tháng đến 12 tuổi là một công cụ trực quan không thể thiếu trong mỗi gia đình.

Kim tự tháp dinh dưỡng của trẻ em sử dụng các nguyên tắc tương tự như của người lớn

Kim tự tháp dinh dưỡng giúp mẹ nhận biết được nhóm thực phẩm nào nên ăn thường xuyên và nhóm nào chỉ thỉnh thoảng mới ăn. Điều này phụ thuộc vào vị trí mà nhóm thực phẩm chiếm trong kim tự tháp. Thức ăn càng gần đỉnh của kim tự tháp thì số lượng tiêu thụ càng thấp. Và lưu ý rằng, không có thực phẩm nào bị cấm trong thực đơn ăn uống của trẻ, chỉ là khác nhau về hàm lượng và tần suất.

2.  Tìm hiểu về nhóm tinh bột, nhóm rau củ, trái cây

Nhóm tinh bột bao gồm các loại bánh mì, khoai tây, gạo, mì ống, ngũ cốc,... Những thực phẩm này nên có mặt trong tất cả các bữa ăn và đủ số lượng, vì nó là nguồn năng lượng chính cho trẻ. 

Đặc tính dinh dưỡng thiết yếu của nhóm thực phẩm này là cung cấp năng lượng dưới dạng carbohydrate phức hợp (đường) được đại diện bởi tinh bột. Ngoài ra, một số thực phẩm nhóm này còn cung cấp lượng chất xơ, vitamin nhóm B và khoáng chất hàng ngày.

• Ưu tiên các sản phẩm làm từ bột nguyên cám, giàu chất xơ, vì những chất này tồn tại lâu hơn trong cơ thể nên giúp trẻ no lâu. 

• Nhiều loại ngũ cốc ăn sáng được thay thế nếu bé không thích ăn bánh mì vào buổi sáng.

Tìm hiểu về nhóm rau củ và trái cây

Nhóm rau củ được đặc trưng bởi hàm lượng ít calo và cung cấp chất xơ, nước, khoáng chất, chất chống oxy hóa và vitamin cho cơ thể. Rau rất giàu chất xơ, có vai trò giúp no, chúng sẽ làm giảm cơn đói của trẻ và hạn chế tình trạng ăn vặt sau này.Vì vậy, trong thực đơn dinh dưỡng của trẻ nên bổ sung rau từ 2 đến 3 phần ăn trong ngày. 

Ưu tiên các loại rau củ theo mùa và đa dạng, vì không phải tất cả các loại đều có thành phần giống nhau

Nhóm trái cây ở cùng cấp độ với nhóm rau, rất giàu khoáng chất, vitamin, chất chống oxy hóa, nước và chất xơ. Chúng khác với các loại rau ở điểm hàm lượng đường cao hơn. Lời khuyên dành cho các mẹ là trong tháp dinh dưỡng cho trẻ, nên bổ sung nhóm thực phẩm này vào thực đơn mỗi ngày cho trẻ, như món tráng miệng, bữa phụ hoặc bữa sáng.

• Ở trạng thái tự nhiên và khi chín, nhóm thực phẩm này cung cấp nhiều vitamin và chất chống oxy hóa nhất. 

• Nước ép ít giàu chất xơ hơn trái cây tươi, tuy nhiên, nước ép giúp giảm bớt cảm giác đói nhờ hàm lượng chất xơ thấp và trạng thái lỏng của nó.

• Trái cây khô không phù hợp với khẩu phần ăn của trẻ vì mặc dù chúng giàu vitamin và khoáng chất, nhưng chúng cũng chứa ít nước và nhiều đường.

3. Tìm hiểu về nhóm thực phẩm từ sữa, nhóm thịt, cá, trứng

Nhóm thực phẩm từ sữa bao gồm sữa, pho mát, sữa chua, sữa lên men cũng như các loại thực vật thay thế giàu canxi (sữa đậu nành, sữa chua đậu nành,...). Nhóm này chủ yếu cung cấp protein và canxi, đây là những yếu tố cần thiết cho sự phát triển hệ xương của trẻ. 

Ưu tiên sữa, sữa chua và pho mát tươi, vì chúng giàu nước và ít chất béo

Để đảm bảo lượng canxi cần thiết cho tình trạng xương và răng của trẻ, trẻ nên tiêu thụ 2 phần các sản phẩm từ sữa trong ngày cho đến khi 10 tuổi (3 phần từ 10 tuổi). 

• Một phần của nhóm dinh dưỡng này là 1 ly sữa (200 ml) hoặc 125g sữa chua hoặc 100g bơ sữa hoặc 30g pho mát. 

• Một số thức uống thực vật đôi khi chứa nhiều carbohydrate hơn sữa bò, chẳng hạn như sữa gạo, vì vậy nên tiêu thụ chúng ở mức độ vừa phải.

Vai trò của nhóm thực phẩm thịt, cá, trứng

Nhóm tiếp theo bao gồm thịt, gia cầm, cá, trứng, các loại đậu (đậu lăng, đậu Hà Lan, đậu gà,...) và các loại rau thay thế (seitan, đậu phụ, quorn, tempeh, v.v.). Những thực phẩm này cung cấp sắt (cần thiết cho chức năng não) và protein, ngoài ram đây là những chất cần thiết cho sự tăng trưởng, tái tạo mô và chức năng miễn dịch cho trẻ.

 Tuy nhiên, một số loại thịt nhiều chất béo: các loại thịt băm nhỏ, thịt xông khói, thịt nguội nhiều mỡ,… Nên hạn chế tiêu thụ chúng ở mức tối đa, một lần một tuần. 

4. Nhóm chất béo và vai trò của nước đối với cơ thể trẻ

Nhóm chất béo trong tháp dinh dưỡng cho trẻ bao gồm tất cả các loại chất béo (dầu, mỡ thực vật, mỡ động vật, chất béo phết, bơ, mayonnaise và các chất dẫn xuất, kem,...) cũng như các loại trái cây có dầu (quả hạch, quả phỉ, hồ đào, hạnh nhân,...). 

Thực phẩm thuộc nhóm này cung cấp các vitamin tan trong chất béo (A, D, E và K), các axit béo thiết yếu, và rất giàu chất béo. Đây là lý do tại sao chúng nên được tiêu thụ một cách điều độ. Ngoài ra nhóm cũng rất cần thiết để thúc đẩy sự phát triển tốt của bé (xây dựng não bộ, hệ thống miễn dịch hoạt động tốt, bảo vệ các cơ quan nội tạng và sức khỏe làn da của trẻ). Nhưng điều rất quan trọng là phải lựa chọn đúng trong số các loại thực phẩm khác nhau, bởi vì một số có chứa “chất béo tốt” và những loại khác chứa “chất béo xấu”. 

• Ưu tiên chất béo có nguồn gốc thực vật (dầu hạt cải dầu, dầu hướng dương, dầu ô liu, dầu lạc,...). 

• Nước sốt chế biến sẵn, kem tươi, bánh ngọt và bánh quy thường chứa chất béo “xấu” và do đó nên hạn chế. 

• Khi chế biến nước sốt cho trẻ, hãy sử dụng sữa hoặc sữa chua, để giảm lượng calo và các loại thảo mộc hoặc gia vị thơm để tăng hương vị.

Nhóm thực phẩm không thiết yếu, như bánh ngọt, bánh quy, sôcôla, đồ ngọt, kem, khoai tây chiên giòn, đồ uống có đường,… Tất cả những thực phẩm này đều giàu năng lượng. Chúng không bị cấm, nhưng nên được tiêu thụ với số lượng nhỏ và thỉnh thoảng.

Khi ăn quá nhiều đồ ngọt thúc đẩy thừa cân và sự hình thành sâu răng

Thức uống duy nhất thực sự cần thiết cho hoạt động bình thường của cơ thể là nước. Nước là chất dinh dưỡng cần thiết cho sự sống, là thành phần cấu tạo hơn một nửa cơ thể của trẻ. 

Theo khuyến nghị, mỗi người nên uống trung bình 1,5 lít nước mỗi ngày. Tuy nhiên, điều này khác nhau ở mỗi người và tùy từng trường hợp. Bởi vì, nhu cầu thay đổi tùy theo độ tuổi và sẽ tăng lên trong trường hợp thời tiết nóng hay tập thể dục cường độ cao hay tiêu chảy hoặc sốt. 

Các khuyến nghị cơ bản cho trẻ em như sau: Khuyến nghị về độ tuổi (EFSA 2010), trẻ từ 4 đến 8 tuổi nên uống từ 1,1 đến 1,3 lít nước và trẻ từ 9 đến 13 tuổi nên uống từ 1,5 đến 1,7 lít nước mỗi ngày.

• Trà, cà phê và nước tăng lực có chứa caffeine, chúng không thích hợp cho trẻ em. 

• Đồ uống có đường không được khuyến khích cho trẻ em.

Trên đây là những thông tin cần thiết về tháp dinh dưỡng cho trẻ từ 18 tháng đến 12 tuổi và những lời khuyên hữu ích giúp mẹ xây dựng thực đơn đảm bảo đầy đủ các dưỡng chất cho bé. Ngoài ra, nếu bạn có những thắc mắc về chế độ dinh dưỡng sao cho phù hợp với thể trạng cũng như vấn đề sức khỏe của bé, hãy đến trực tiếp Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, hoặc liên hệ với tổng đài: 1900 56 56 56 để được tư vấn cụ thể.