1. Mannitol là thuốc gì?

Thuốc Mannitol được tổng hợp từ hoạt chất Mannitol, đây là một dạng đồng phân tương ứng của Sorbitol. Dạng bào chế chủ yếu của loại thuốc này là dung dịch tiêm, truyền với hàm lượng từ 5% đến 25%

Mannitol được bào chế theo dạng dung dịch tiêm, truyền

2. Tác dụng chính của Mannitol

Sau khi vào cơ thể theo đường tiêm hoặc truyền tĩnh mạch, Mannitol sẽ bắt đầu len lỏi tới khoang gian bào. Chính bởi vậy, hoạt chất này có thể làm tăng khả năng thẩm thấu của huyết tương cũng như dịch trong ống thận. Từ đó kích thích lợi niệu thẩm thấu, đồng thời tăng lưu lượng máu thận. 

Như vậy, tác dụng chính của loại thuốc này là gây lợi niệu thẩm thấu, hỗ trợ bảo vệ chức năng ở người bị suy thận cấp, giảm áp lực nhãn cầu và nội sọ. 

Mannitol giúp bảo vệ chức năng thận cho người bị suy thận cấp

3. Chỉ định và chống chỉ định

Mannitol không phải loại thuốc được sử dụng rộng rãi. Loại thuốc này chỉ dùng theo kê đơn của bác sĩ, thực hiện tại cơ sở y tế có sự giám sát của y bác sĩ. Đối tượng chỉ định và chống chỉ định của thuốc như sau:

3.1. Chỉ định

Vì bổ sung vào cơ thể theo đường tiêm, truyền nên thuốc Mannitol chỉ được sử dụng khi có sự giám sát của nhân viên y tế. Dưới đây là những trường hợp có thể chỉ định điều trị bằng loại thuốc này: 

• Điều trị dự phòng suy thận cấp hoặc hoại tử thận cấp trong trường hợp bệnh nhân bị tụt huyết áp. 
• Điều trị cho người bệnh bị thiểu niệu, vô niệu sau phẫu thuật. 
• Sử dụng trong trường hợp cần gây lợi tiểu cưỡng bức, hỗ trợ chức năng đào thải độc tố qua thận khi cơ thể bị nhiễm độc. 
• Điều trị chứng phù não kèm triệu chứng tăng áp nội sọ. 
• Sử dụng trong trường hợp cần kiểm tra chức năng thận. 

Người bị phù não kèm triệu chứng tăng áp nội sọ có thể được chỉ định điều trị bằng Mannitol 

3.2. Chống chỉ định 

Nếu dùng không đúng cách, sai đối tượng, Mannitol có thể gây biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe. Theo đó, nhóm đối tượng chống chỉ định của loại thuốc này gồm: 

• Người mẫn cảm với hoạt chất Mannitol hoặc bất kỳ thành phần nào khác trong dung dịch. 
• Bệnh nhân bị mất nước, người mắc bệnh tim mạch nặng như suy tim sung huyết. 
• Người bị rối loạn chuyển hóa, mao mạch dễ bị vỡ dẫn đến tình trạng phù. 
• Người bị chấn thương sọ não dẫn đến chảy máu. 
• Các trường hợp chảy máu nội sọ sau chấn thương đã phẫu thuật mở hộp sọ vẫn có thể sử dụng theo chỉ định.

4. Cách dùng và liều dùng 

Dù chỉ tiêm, truyền tại cơ sở y tế có sự giám sát của y bác sĩ nhưng bệnh nhân và người nhà có thể tìm hiểu sơ qua về cách dùng và liều lượng dùng Mannitol áp dụng trong từng trường hợp. 

4.1. Cách dùng 

Dung dịch Mannitol thường được truyền chậm vào cơ thể theo đường tĩnh mạch. Trong đó, dung dịch sử dụng ở đây phải có nhiệt độ tương đương với nhiệt độ của cơ thể, hoặc bằng nhiệt độ phòng. 

Quá trình tiêm, truyền Mannitol chỉ được thực hiện tại cơ sở y tế

Dung dịch phải sử dụng ngay sau khi mở nắp để tránh bị nhiễm khuẩn. Quá trình tiêm, truyền loại thuốc này luôn phải có sự giám sát của nhân viên y tế. 

4.2. Liều dùng 

Liều lượng Mannitol áp dụng cho từng người bệnh sẽ dựa theo tình trạng bệnh lý cụ thể. Chẳng hạn như: 

4.2.1. Dùng trong điều trị thiểu niệu 

Trước khi áp dụng điều trị chính thức, bác sĩ sẽ tiến hành thử nghiệm chức năng thận. Cụ thể: 

• Trong trường hợp cần thử nghiệm chức năng thận: Liều dùng thử nghiệm vào khoảng 0.2g/kg, tiêm chậm vào tĩnh mạch trong 3 đến 5 phút, nhằm làm tăng lưu lượng nước tiểu lên mức 30 đến 50mL/giờ. Nếu lưu lượng nước tiểu không tăng, người bệnh cần tiếp tục thử nghiệm lần 2.
• Liều dùng điều trị: Liều lượng trung bình là từ 300 đến 400 mg/kg. Trường hợp tiêm tĩnh mạch bằng dung dịch 15% đến 20%, liều dùng tối đa không quá 100mg. 

4.2.2. Dùng trong điều trị phù não 

Trường hợp bệnh nhân bị phù não, bệnh nhân cũng có thể được chỉ định điều trị bằng Mannitol. Liều dùng áp dụng ngày thường vào khoảng 0.25 đến 2g/kg, truyền tối thiểu trong 30 phút. 

5. Tác dụng phụ khi dùng thuốc 

Mannitol có thể khiến thể tích dịch ngoại bào tăng khi sử dụng ở liều cao. Triệu chứng thường gặp ở người bệnh lúc này là buồn nôn, tiêu chảy và khát nước. 

Mannitol thường khiến người bệnh khát nước

Hiếm gặp hơn là những triệu chứng như hoại tử da, nhịp tim tăng nhanh, sốc phản vệ, da phát ban, nổi mề đay, choáng váng,... Khi nhận thấy biểu hiện bất thường, bệnh nhân phải thông báo ngay cho bác sĩ. 

6. Lưu ý chung khi sử dụng 

Một số lưu ý khác bao gồm:

• Theo dõi chặt chẽ khả năng đáp ứng Mannitol trong khi truyền nếu bệnh nhân đang trong quá trình điều trị bằng Lithi. 
• Khi được chỉ định kết hợp Mannitol với những loại thuốc khác, bệnh nhân cần thận trọng theo dõi biểu hiện của cơ thể. Trường hợp nhận thấy cơ thể xuất hiện triệu chứng của tình trạng tương tác thuốc, bệnh nhân phải thông báo ngay cho bác sĩ. 
• Trong mọi trường hợp, bạn không tự ý sử dụng Mannitol tại nhà, không có sự giám sát theo dõi của nhân viên y tế. 
• Bệnh nhân cần theo dõi chặt chẽ lượng nước tiểu, thông báo kịp thời cho nhân viên y tế để được chủ động can thiệp trong trường hợp bị ngộ độc do lượng dịch truyền vào cơ thể cao hơn lượng nước thải trừ. 

Lưu ý: Toàn bộ hướng dẫn về liều lượng sử dụng đề cập trên đây chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho tư vấn của chuyên gia y tế. 

Mong rằng từ những chia sẻ trong bài viết này, bạn đã hiểu hơn về tác dụng và những lưu ý khi dùng thuốc Mannitol. Thực tế, loại thuốc này chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Do đó, để đảm bảo hiệu quả, bạn nên đi thăm khám khi nhận thấy cơ thể có biểu hiện bất thường. Một địa chỉ y tế uy tín bạn có thể lựa chọn thăm khám là Hệ thống Y tế MEDLATEC. Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng liên hệ theo số hotline tư vấn 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được hỗ trợ.