Một số thông tin về cấu tạo và chức năng của đại não

Trong não bộ, đại não có thể tích và khối lượng lớn nhất, có vai trò xử lý thông tin cho các hoạt động của cơ thể. Để tìm hiểu rõ hơn về chức năng của đại não, bạn có thể tham khảo một số thông tin trong bài viết dưới đây.

1. Cấu tạo của đại não

Kích thước của đại não lớn nhất so với các phần còn lại của não bộ, bộ phận này nằm trên và che lấp phần tiểu não, não trung gian và trụ não. Hình ảnh dưới đây có thể giúp bạn hình dung rõ hơn về vị trí của đại não.

Cấu tạo của não bộ và vị trí của đại não

- Cấu tạo bên ngoài

Đại não có nhiều rãnh, được chia thành các thùy và các phần. Rãnh liên bán cầu chia đại não thành hai nửa còn rãnh sâu chia đại não thành 4 thùy: đỉnh, trán, chẩm và thái dương. Thủy đỉnh và thùy trán được ngăn cách bởi rãnh đỉnh; thùy thái dương, thùy đỉnh và thùy trán được ngăn cách bởi rãnh thái dương.

- Cấu tạo bên trong

Bên trong đại não có chất trắng và chất xám. Chất xám gồm 6 lớp nằm ngoài vỏ não, độ dày khoảng 2 - 3mm; chất trắng là nơi chứa hầu hết là dây thần kinh liên kết hai phần đại não và các vùng của vỏ não. Vì thế, hai phần của đại não liên kết rất mật thiết, nếu một phần bị tổn thương thì phần còn lại rất dễ bị tê liệt.

Bán cầu trái và phải là hai phần của đại não. Mỗi bán cầu gồm lớp vỏ ngoài, lớp tầng sâu và hệ thống thần kinh trung ương:

+ Lớp vỏ ngoài gồm các khía cạnh, đảm nhận chức năng nhận thức, ngôn ngữ và thị giác.

+ Tầng sâu bao gồm các cấu trúc và thể vụ trung thalamus, có nhiệm vụ kết nối với các vùng cấu trong não và tác động đến các hệ thống thần kinh của cơ thể.

+ Hệ thần kinh trung ương: gồm các dây, các tế bào thần kinh, sợi trục điện từ, có vai trò truyền tín hiệu giữa các phần của đại não với những phần thuộc hệ thống thần kinh trung ương.

2. Chức năng của đại nã

Phân vùng chức năng não bộ trong đó có đại não

2.1. Chức năng chính của đại não

Từ cấu tạo ở trên có thể thấy rằng, chức năng của đại não cơ bản nhất đó là điều khiển các phản xạ có điều kiện của cơ thể. Trong đó, mỗi vùng của đại não sẽ đảm nhận những chức năng khác nhau.

Vùng nằm ở mắt trái và phải của vỏ não giữ chức năng nhận diện và xử lý thông tin thị giác. Vùng nằm ở thính giác giữ chức năng nhận diện và xử lý thông tin thính giác. Vùng cảm giác và vùng ở tầng sâu đại não có chức năng cảm giác và điều khiển các chuyển động của cơ thể. Vùng thùy não đảm nhận chức năng xử lý ngôn ngữ và hoạt động nói.

Có thể hình dung chức năng của đại não cụ thể như sau:

- Cảm giác

Chức năng này do thùy chẩm, thùy thái dương và thùy đỉnh đảm nhận. Trong đó:

+ Thùy chẩm: đảm nhận chức năng mang đến cảm giác về màu sắc, ánh sáng và hình ảnh.

+ Thùy thái dương: đảm nhận chức năng âm thanh.

+ Thùy đỉnh: đảm nhận chức năng xúc giác và cảm nhận nhiệt độ.

- Vận động

Chức năng vận động do thùy trán phụ trách và đây cũng là vùng chi phối, điều khiển vận động của cơ thể.

- Ngôn ngữ

Có một vùng chuyên biệt của đại não đảm nhận chức năng ngôn ngữ là phân tích chữ viết và lời nói. Vùng này nằm ở ranh giới của các thùy chẩm, đỉnh và thùy thái dương. Ngoài ra, hồi trán lên của thùy trán cũng đảm nhận chức năng vận động ngôn ngữ.

- Tư duy

Một chức năng của đại não không thể bỏ qua chính là tư duy từ cụ thể cho đến trừu tượng. Chất xám chính là yếu tố giúp đại não thực hiện tốt chức năng này.

2.2. Bổ sung thực phẩm giúp tăng cường chức năng đại não

Vì đại não đảm nhận rất nhiều chức năng quan trọng của cơ thể nên việc bổ sung thực phẩm để cải thiện chức năng của bộ phận này là cần thiết. Chuyên gia dinh dưỡng chia sẻ, chế độ ăn giàu dinh dưỡng và lành mạnh, đặc biệt bổ sung chất chống oxy hóa, vitamin B và omega-3 sẽ rất tốt cho đại não. Có thể làm điều đó bằng cách tăng cường bổ sung các thực phẩm được gợi ý sau đây:

- Trứng gà

Choline trong trứng gà là chất dinh dưỡng có tác dụng tạo ra chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine điều chỉnh tâm trạng và trí nhớ. Vì thế bổ sung trứng gà chính là cung cấp thêm thành phần này cho đại não.

Ngoài ra, các vitamin B nhất là B12 và B9 trong trứng gà còn làm chậm suy giảm tinh thần ở người lớn tuổi. Nếu bổ sung nhóm vitamin này qua trứng gà thì cũng hạn chế được nguy cơ mắc các chứng bệnh tinh thần như: rối loạn lo âu, trầm cảm,...

Trứng gà chứa nhiều thành phần tốt cho đại não

- Củ nghệ

Curcumin trong củ nghệ có thể vượt qua hàng rào máu não để đến với não. Hợp chất này có khả năng chống viêm, chống oxy hóa nên mang lại nhiều tác dụng với đại não:

+ Cải thiện trí nhớ ở người bị Alzheimer thông qua cơ chế xóa các mảng amyloid gây nên bệnh lý này.

+ Giảm trầm cảm thông qua việc kích thích tăng tiết dopamine và serotonin để cải thiện sức khỏe tinh thần và tâm trạng của người bệnh.

+ Phát triển tế bào não mới, trì hoãn suy giảm tinh thần do quá trình lão hóa tự nhiên.

- Cá

Omega-3 trong cá là loại chất béo không bão hòa lành mạnh có tác dụng làm giảm tác nhân hình thành khối amyloid β-protein trong máu gây phá hủy não ở người bị Alzheimer.

- Quả óc chó

Thường xuyên bổ sung hạt óc chó vào chế độ dinh dưỡng có thể cải thiện khả năng nhận thức. Loại quả này rất giàu omega-3 không chỉ tốt cho não bộ mà còn giảm huyết áp, hệ tim mạch và bảo vệ động mạch.

- Rau lá xanh

Các loại rau lá xanh, nhất là rau có màu xanh đậm như rau diếp, súp lơ xanh, cải bó xôi,... không chỉ giàu hàm lượng chất xơ và vitamin mà cho cơ thể mà còn tốt cho cải thiện chức năng của đại não.

Nói tóm lại, đại não đảm nhận rất nhiều chức năng không thể thiếu với hoạt động sống. Nội dung bài viết nêu trên hy vọng đã giúp bạn hiểu thêm về chức năng của đại não để thấy được tầm quan trọng của bộ phận này, để chú hơn đến việc bổ sung thực phẩm tốt cho hoạt động của đại não.