1. Chất trắng và bệnh thoái hóa chất trắng trong não là gì?

1.1. Về khái niệm chất trắng trong não

Chất trắng là các vùng nằm trong hệ thần kinh trung ương, được tạo nên từ thành phần chính là bó thần kinh, tế bào thần kinh đệm và tế bào sao. Chất trắng ảnh hưởng tới hoạt động tư duy, điều biến sự phân bố tư thế của động tác, điều phối giao tiếp giữa các vùng của não.

Hình ảnh giúp hình dung chất trắng trong não là gì

Có tới >60% thành phần cấu thành nên não bộ là chất trắng. Phần còn lại chính là chất xám. Vậy nhiệm vụ của chất trắng trong não là gì? Đây chính là vùng đảm nhận vai trò truyền tải tín hiệu thần kinh để diễn ra sự phối hợp nhịp nhàng giữa các vùng của não bộ.

Nhờ có chất trắng mà con người có thể tăng khả năng tập trung, suy nghĩ và xử lý vấn đề. Ngoài ra, chất trắng còn góp phần điều tiết tâm trạng, cảm xúc, di chuyển và giúp cơ thể giữ được trạng thái thăng bằng.

1.2. Thoái hóa chất trắng trong não là gì?

Tên gọi chất trắng mô tả màu sắc của chất này ở tủy sống và não. Màu của chất trắng được tạo nên từ lipid của myelin. Có thể hiểu thoái hóa chất trắng là gì? Đơn giản, đây chính là sự lão hóa chất trắng ở não. Tình trạng này xảy ra khi bao myelin quanh sợi trục tế bào thần kinh chịu tổn thương và khiến cho tín hiệu thần kinh không truyền đi chính xác.

2. Triệu chứng và nguyên nhân của bệnh thoái hóa chất trắng

2.1. Triệu chứng thoái hóa chất trắng

Nếu xảy ra tình trạng tổn thương, thoái hóa chất trắng, tín hiệu thần kinh không được truyền chính xác nên dẫn đến các rối loạn làm suy giảm chất lượng cuộc sống với những triệu chứng điển hình như:

Đi lại khó khăn, vận động kém là một trong các triệu chứng thoái hóa chất trắng

- Rối loạn cảm giác: bị đau và mất cảm giác, ngứa ran, tê bì ở chân tay.

- Giảm khả năng tư duy và nhận thức: bệnh thoái hóa chất trắng khiến người bệnh suy nghĩ chậm hơn, cần nhiều thời gian để tiếp thu hoặc xử lý vấn đề, ghi nhớ kém, giảm trí nhớ, khả năng sử dụng ngôn ngữ và nói suy giảm. Thậm chí có không ít người thường xuyên rối loạn cảm xúc, mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, lo lắng, trầm cảm,...

- Vận động khó khăn: người bị thoái hóa chất trắng cũng có thể gặp khó khăn trong vận động, đáp ứng vận động, bị yếu cơ, mất khả năng phối hợp động tác, di chuyển gặp khó khăn, dễ té ngã, thăng bằng kém,...

-  Các vấn đề về thị giác: nhìn đôi, nhìn mờ, mất khả năng kiểm soát chuyển động và phối hợp mắt.

2.2. Nguyên nhân gây bệnh thoái hóa chất trắng

Phần lớn các trường hợp thoái hóa chất trắng xuất phát từ yếu tố di truyền chấn thương não hoặc lão hóa não bộ. Nếu người trẻ tuổi bị thoái hóa chất trắng trong não thì nguyên nhân chính là do loạn dưỡng tăng bạch cầu hoặc đa xơ cứng.

Rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng thoái hóa chất trắng trong não tỷ lệ thuận với gia tăng tuổi tác và mắc bệnh lý tim mạch. Ngoài ra, bệnh lý này cũng có thể dễ xuất hiện hơn đối với các trường hợp: tiền sử đột quỵ, viêm mạch máu, cao huyết áp mạn, tiểu đường, Parkinson, tăng Cholesterol

3. Phương pháp điều trị thoái hóa chất trắng trong não là gì?

3.1. Chẩn đoán bệnh

Bác sĩ chuyên khoa Thần kinh có thể chẩn đoán thoái hóa chất trắng trong não thông qua các triệu chứng lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh chụp MRI và một số xét nghiệm khác.

Hình ảnh chụp MRI giúp chẩn đoán thoái hóa chất trắng

3.2. Điều trị bệnh

Hiện vẫn chưa có phương pháp điều trị triệt để bệnh thoái hóa chất trắng trong não. Việc điều trị bệnh lý này chủ yếu nhằm mục tiêu làm chậm diễn tiến bệnh thông qua điều trị nguyên nhân bệnh lý, kiểm soát triệu chứng bệnh và thay đổi chế độ sinh hoạt của người bệnh.

Việc kiểm soát yếu tố nguy cơ và triệu chứng liên quan đến bệnh tim mạch cũng cần thiết trong điều trị thoái hóa chất trắng. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần bỏ hút thuốc và điều trị các bệnh lý tiềm ẩn như tiểu đường, tăng huyết áp,... để chất trắng không bị tổn thương nhiều hơn.

Để cải thiện khả năng thăng bằng và vận động của người bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định vật lý trị liệu. Trường hợp người bệnh có các vấn đề về tâm thần thì cần điều trị tâm lý kết hợp với việc sử dụng một số loại thuốc thần kinh như thuốc chống trầm cảm.

Người bị thoái hóa chất trắng gặp tình trạng tiểu không kiểm soát có thể sẽ được điều trị bằng thuốc, tiến hành thủ thuật và thay đổi lối sống.

Kiểm soát  yếu tố nguy cơ liên quan đến bệnh tim mạch là giải pháp làm chậm tiến triển thoái hóa chất trắng và ngăn ngừa bệnh lý tim mạch như đột quỵ hay nhồi máu não gây nguy hiểm đến sự sống của người bệnh. Để thực hiện được mục đích này, người bệnh cần:

- Dùng thuốc theo chỉ định từ bác sĩ kết hợp điều chỉnh lối sống để đảm bảo sự ổn định chỉ số huyết áp.

- Quản lý chỉ số đường huyết ổn định (với người bị tiểu đường).

- Dùng thuốc và thay đổi lối sống để kiểm soát cholesterol.

- Không hút thuốc lá và duy trì tập luyện thể dục đều đặn.

- Không dùng chất kích thích và bia rượu.

- Dùng thuốc chống kết tập tiểu cầu (nhằm ngăn chặn sự hình thành cục máu đông).

- Dùng Statin với mục đích giảm viêm mạch máu.

Nội dung chia sẻ trên đây hy vọng sẽ là nguồn tham khảo hữu ích để bạn hiểu chất trắng trong não là gì và các vấn đề liên quan đến bệnh thoái hóa chất trắng não bộ. Nếu còn băn khoăn nào về bệnh thoái hóa chất trắng quý khách hàng có thể chia sẻ qua tổng đài 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được giải đáp cụ thể.