1. Xét nghiệm miễn dịch để làm gì?

Xét nghiệm miễn dịch là một kỹ thuật xét nghiệm sử dụng kháng thể, kháng nguyên đặc hiệu để tìm ra dấu ấn của vi khuẩn, virus (kháng thể, kháng nguyên), hay chính những sản phẩm của cơ thể nhưng ở mức nồng độ thấp/cao (TSH, Cortisol,...), chỉ dấu khối u (AFP, CEA,...). Từ đó hỗ trợ cho việc phát hiện sớm những căn bệnh nguy hiểm như ung thư, viêm nhiễm,…

Sau khi các tác nhân gây bệnh - gọi chung là kháng nguyên xâm nhập vào cơ thể, hệ thống miễn dịch sẽ sản sinh ra các kháng thể. Thực chất, những kháng thể này là một loại protein, chúng có khả năng liên kết với kháng nguyên đặc biệt, giống như chìa khóa và ổ khóa.

Các kháng thể sẽ có nhiệm vụ vô hiệu hóa các kháng nguyên và đồng thời thu hút một số tế bào miễn dịch đến để tiêu diệt, loại trừ các mầm bệnh. Kỹ thuật xét nghiệm miễn dịch dựa trên phản ứng kháng nguyên và kháng thể đặc hiệu này để tìm các "dấu ấn" của bệnh.

Xét nghiệm miễn dịch giúp phát hiện được các bệnh nguy hiểm như viêm nhiễm, ung thư,…

2. Một số xét nghiệm miễn dịch phổ biến hiện nay

Dưới đây là các xét nghiệm miễn dịch được áp dụng khá rộng rãi trong lĩnh vực y khoa:

- Dị ứng:

Tìm thấy các kháng thể trong cơ thể chống lại các tác nhân gây dị ứng: xét nghiệm Panel dị ứng có thể phát hiện lên đến 60 di nguyên (tôm, cua, bụi nhà, phấn hoa,...), xét nghiệm định lượng IgE,...

- Thử thai:

Dùng que thử thai là cách đơn giản và nhanh chóng nhất dành cho chị em nếu muốn biết mình có đang mang thai hay không nhờ vào cơ chế là xét nghiệm miễn dịch phát hiện hormone thai kỳ, test nhanh phát hiện HCG-Beta trong nước tiểu, định lượng Beta-hcg trong máu,...

Thử thai là một loại xét nghiệm miễn dịch thường gặp nhất

- Tầm soát ung thư tiêu hóa:

Bằng kỹ thuật xét nghiệm miễn dịch tiên tiến có thể phát hiện các dấu ấn ung thư đường tiêu hóa trong huyết thanh, huyết tương: AFP dấu ấn ung thư gan, CEA dấu ấn ung thư đại trực tràng, HE4 dấu ấn ung thư buồng trứng,...

- Phát hiện mầm mống gây bệnh:

Khi nghi ngờ bệnh nhân bị viêm amidan do sốt tinh hồng nhiệt hoặc nhiễm trùng, các bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện xét nghiệm nhằm phát hiện vi khuẩn có tên gọi là Streptococcus. Xét nghiệm này còn được sử dụng trong việc phát hiện những loại virus như HIV, HPV, viêm gan B, C. Ngoài ra, tiến hành xét nghiệm máu ở phụ nữ đang trong giai đoạn mang thai còn giúp phát hiện liệu bà bầu có nhiễm ký sinh trùng Toxoplasma gondii, Rubella, Cytomegalovirus,... hay không.

- Xét nghiệm nước tiểu:

Dựa vào kết quả xét nghiệm nước tiểu, bác sĩ hoàn toàn có thể phát hiện được các thành phần trong nước tiểu có ở ngưỡng bình thường hay không: Glucose, hồng cầu, bạch cầu, protein,..., báo hiệu của các bệnh thường gặp như đái tháo đường, suy thận và nhiễm trùng đường tiểu.

- Chẩn đoán thuyên tắc mạch và nhồi máu cơ tim:

Bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim hay thuyên tắc mạch thì có thể giải phóng một số dấu ấn đặc hiệu mà xét nghiệm miễn dịch có thể phát hiện và định lượng được: Troponin T, CRP-hs, CK-MB, D-Dimer,...

- Xác định nhóm máu:

Khi truyền máu, máu của người nhận và người cho bắt buộc phải có cùng nhóm máu. Vì vậy, xét nghiệm này giúp bạn có thể xác định nhóm máu trước khi bạn cho hay nhận máu từ người khác.

- Thử nhanh các loại thuốc:

Xét nghiệm này còn được chỉ định để phát hiện những loại thuốc gây ảo giác như thuốc lắc, cần sa, cocain và một số loại thuốc gây tác động đến thần kinh, gồm ma túy tổng hợp, morphine hay thuốc ngủ.

Bên cạnh đó, phương pháp xét nghiệm này còn có tác dụng rất lớn trong việc chẩn đoán tình trạng suy giảm miễn dịch bẩm sinh hay mắc phải, phân biệt các dạng bệnh viêm đa khớp dạng thấp hay theo dõi tiến triển nhiều bệnh, chẳng hạn như theo dõi khối u tiền liệt tuyến bằng nồng độ chất PSA có trong máu. Kháng thể tổng hợp còn có khả năng nhận biết các độc chất, vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm hay doping.

Mỗi loại xét nghiệm được sử dụng với từng mục đích khác nhau và chẩn đoán nhiều bệnh lý khác nhau

3. Một số lưu ý trước khi thực hiện xét nghiệm

+ Tuân thủ theo hướng dẫn của nhân viên y tế trước khi làm xét nghiệm: nhịn ăn tối thiểu 8h,...

+ Trong trường hợp bạn làm sai so với hướng dẫn, bạn nên thông báo cho kỹ thuật viên lấy mẫu.

+ Nếu bạn đã và đang dùng một số loại thuốc như chống đông máu, thuốc điều trị động kinh hay bất kể các loại thuốc bổ sung, vitamin thì trước khi xét nghiệm miễn dịch, bạn phải thông báo với bác sĩ cũng như ghi lại chính xác thời gian sử dụng nhằm có được kết quả chẩn đoán chính xác nhất.

+ Luyện tập thể thao quá mức, uống ít nước, ăn quá nhiều hoặc quan hệ tình dục đều có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Một số người được xét nghiệm sẽ được bác sĩ hỏi về các tình trạng này khi đọc xét nghiệm.

+ Lưu ý cuối cùng mà MEDLATEC muốn giới thiệu đến bạn đọc là khi xét nghiệm miễn dịch, người bệnh nên trả lời thành thật các câu hỏi mà bác sĩ đưa ra như là bệnh sử, tiền sử gia đình, những loại thuốc đã từng dùng, những sai lầm trong quá trình lấy mẫu hay thời gian dùng thuốc trước khi xét nghiệm. Một vài trường hợp còn có thể được hỏi lượng thuốc lá đã hút, lượng rượu bia đã uống hay một số thuốc, chất thuộc danh sách hạn chế sử dụng. Vì vậy, nếu muốn có được chẩn đoán chính xác về tình trạng bệnh để từ đó có được biện pháp điều trị thích hợp thì bạn nên cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác.

MEDLATEC tự hào là đơn vị thực hiện xét nghiệm chất lượng và đáng tin cậy

Có thể thấy, xét nghiệm miễn dịch được áp dụng khá phổ biến trong lĩnh vực y khoa. Hy vọng với những thông tin mà Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã chia sẻ, bạn đọc sẽ hiểu rõ hơn về xét nghiệm này cũng như có sự chuẩn bị trước, nhờ đó giúp đỡ bác sĩ dễ dàng hơn trong chẩn đoán và điều trị bệnh chính xác hơn. Mọi thông tin cho tiết xin vui lòng liên hệ về MEDLATEC để được tư vấn và hỗ trợ hoàn toàn miễn phí.