1. Nguyên nhân và triệu chứng tăng sản lành tính tuyến tiền liệt 

Tăng sản lành tính tuyến tiền liệt hay bướu lành tiền liệt tuyến, phì đại tiền liệt tuyến lành tính là tình trạng các tế bào của tuyến tiền liệt tăng sản làm tăng thể tích, trọng lượng tuyến. 

Theo số liệu thống kê từ Tổ chức Y tế Thế giới WHO, có khoảng 50% nam giới trong độ tuổi từ 60 - 70 bị bướu lành tuyến tiền liệt, từ 80 tuổi trở lên, tỷ lệ mắc bệnh chiếm khoảng gần 90% trong khi đó, tỷ lệ này xảy ra với nam giới dưới 40 tuổi chỉ vào khoảng 8%. 

Nguyên nhân 

Hiện nay, nguyên nhân cụ thể dẫn đến tình trạng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính vẫn chưa được xác định cụ thể. Một số chuyên gia đã đưa ra giải thích rằng tình trạng có thể xảy ra do những thay đổi về cân bằng hormone ở nam giới lớn tuổi. 

Ngoài ra, yếu tố di truyền cũng được xem là yếu tố làm tăng nguy cơ dẫn đến hiện tượng tăng sản tế bào tuyến tiền liệt lành tính. Tuyến tiền liệt có cấu từ tổ chức đệm và tổ chức tuyến. Hai tổ chức này ở trạng thái bình thường sẽ luôn có sự cân bằng với nhau. Khi sự cân bằng này bị phá vỡ hay tổ chức liên kết, tổ chức sợi nhiều hơn sẽ phát triển thành u lành tính.

Tăng sản tuyến tiền liệt gây chèn ép niệu đạo

Triệu chứng 

Tăng sản lành tính tuyến tiền liệt có thể phát triển trong thời gian dài mà không gây ra bất kỳ triệu chứng hay vấn đề nguy hiểm nào. Tuy nhiên, khi kích thước của tuyến tiền liệt tăng quá mức sẽ dẫn đến sự chèn ép đến cơ quan lân cận, cản trở dòng nước tiểu từ bàng quang đến niệu đạo gây ra tình trạng: 

• Rối loạn tiểu tiện: Tần suất đi tiểu của người bệnh tăng nhưng lượng nước tiểu ra rất ít. Ban đầu đi tiểu nhiều về đêm nhưng lâu dần thì người bệnh đi vệ sinh liên tục cả đêm lẫn ngày do sự kích thích hệ thần kinh phó giao cảm. 
• Tiểu khó: Mỗi lần đi tiểu sẽ rất khó để đẩy nước tiểu ra ngoài, tia nước tiểu yếu, nhỏ hay thậm chí là nhỏ giọt rơi xuống mũi chân. Một số trường hợp còn có thể bị bí tiểu. 
• Đau: Mỗi lần đi tiểu, người bệnh có cảm giác tiểu buốt, tiểu rắt, đau rát, cảm giác nóng buốt sau đó là châm chích như kim đâm. 
• Tiểu máu: Những trường hợp nhiễm trùng, người bệnh có thể đi tiểu ra máu. 
• Đái rỉ: Nước tiểu có thể tự chảy ra ngoài qua miệng sáo một cách không tự chủ. Tình trạng này có thể gặp ở bệnh nhân bị tổn thương hệ thống cơ thắt niệu đại. 

Ngoài ra, nước tiểu rò rỉ ra ngoài hoặc đi vệ sinh liên tục gây ảnh hưởng cuộc sống, sinh hoạt của người bệnh và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng cơ quan sinh dục. Tình trạng tiểu đêm nhiều khiến người bệnh mất ngủ, thiếu tập trung.

Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính có thể gây rối loạn tiểu tiện

3. Chẩn đoán và điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt 

Các triệu chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính thường không rõ ràng ở thời gian đầu nên việc phát hiện gặp khó khăn. Chỉ khi người bệnh thấy cơ thể xuất hiện triệu chứng tiểu tiện bất thường thì mới tìm đến cơ sở y tế để thăm khám, khi đó khối u lành tính thường đã tăng kích thước và cần can thiệp điều trị bằng nội khoa hoặc phẫu thuật. Một số trường hợp thì phát hiện bệnh thông qua thăm khám các vấn đề sức khỏe khác. 

Chẩn đoán 

Hiện nay, để chẩn đoán tăng sản lành tính tuyến tiền liệt, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện các xét nghiệm từ cơ bản đến chuyên sâu. Thăm khám cơ quan sinh dục và trực tràng là thao tác bắt buộc bác sĩ thực hiện đầu tiên để phân biệt với các nhóm bệnh hậu môn, trực tràng. 

Tùy theo từng trường hợp mà bác sĩ có thể chỉ định những phương pháp khác nhau như: siêu âm bụng, tuyến tiền liệt, nội soi bàng quang, xét nghiệm PSA, xét nghiệm công thức máu, cấy nước tiểu hoặc sinh thiết tuyến tiền liệt qua trực tràng,… 

Xét nghiệm PSA để chẩn đoán tăng sản tuyến tiền liệt lành tính

Điều trị 

Những trường hợp nhẹ, tăng sản lành tính tuyến tiền liệt có thể không cần điều trị. Nếu tình trạng tăng sản lành tính tuyến tiền liệt gây nhiều ảnh hưởng sức khỏe, rối loạn tiểu tiện nghiêm trọng thì cần can thiệp điều trị bằng các phương pháp sau: 

• Điều trị nội khoa: Được chỉ định với những bệnh nhân bị bí tiểu mức độ trung bình theo thang điểm IPSS. Một số loại thuốc có thể được chỉ định trong trường hợp này bao gồm thuốc chẹn alpha – Adrenergic (Doxazosin, Tamsulosin), thuốc tác động lên sự chuyển hóa androgen hoặc thuốc y học cổ truyền giúp kìm hãm sự phát triển của khối u. 
• Điều trị ngoại khoa: Nếu khối u kích thước lớn, nặng từ 50gr trở lên, mức độ bí tiểu nặng, lượng nước tiểu tồn dư trên 100ml hoặc trường hợp đã áp dụng điều trị nội khoa nhưng không hiệu quả, nhiễm khuẩn tái diễn nhiều lần thì cần can thiệp ngoại khoa. Các phương pháp có thể được chỉ định hiện nay bao gồm nội soi niệu đạo ngược dòng cắt u hoặc phẫu thuật mổ hở nếu tế bào tuyến tiền liệt tăng sản quá nhiều, bàng quang bị tổn thương nghiêm trọng và biến chứng suy thận. 

Đa số các trường hợp tăng sản lành tính tuyến tiền liệt không gây ra vấn đề nguy hiểm nhưng tốt nhất, khi thấy cơ thể có triệu chứng bất thường, bạn nên tìm đến bác sĩ chuyên khoa để thăm khám. Thông qua kết quả kiểm tra, bác sĩ sẽ tư vấn có nên can thiệp điều trị hay không cũng như hướng dẫn chế độ chăm sóc thích hợp.

Thăm khám sức khỏe giúp phát hiện sớm tình trạng tăng sản tuyến tiền liệt

Ngoài ra, việc thăm khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần là cách giúp bạn sớm nhận biết những bất thường trong cơ thể, kể cả tình trạng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính ngay khi chưa có triệu chứng. Nếu bạn chưa biết nên kiểm tra sức khỏe, thăm khám và điều trị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính ở đâu thì đừng chần chừ, hãy gọi ngay đến tổng đài 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được tư vấn và đặt lịch với bác sĩ chuyên khoa.