1. Đường đi của dây thần kinh cơ bì 

Thần kinh cơ bì là dây thần kinh ngoại biên lớn của chi trên, nhánh tận cùng của đám rối thần kinh cánh tay. Để có cái nhìn tổng quan hơn về dây thần kinh này thì bạn có thể điểm qua đặc điểm của dây thần kinh cánh tay. 

Cấu tạo đám rối thần kinh cánh tay

Đám rối thần kinh cánh tay được tạo bởi các rễ thần kinh dây sống từ C5 - T1. 

• Thân nhất trên được tạo thành từ rễ C5 và C6. 
• Thân nhất giữa được tạo thành từ rễ C7. 
• Thân nhất dưới được hợp thành từ rễ C8 và T1. 

Mỗi thân nhất lại phân thành 3 ngành trước và 3 ngành sau, các ngành này kết nối để tạo thành thân nhì sau đó lại tách ra thành các dây thần kinh lớn bao gồm thần kinh giữa, cơ bì, dây thần kinh nách, trụ và quay. Ngoài ra còn có các nhánh thần kinh nhỏ như dây thần kinh cơ ngực, cơ răng to, cơ trên sống,… 

Hệ thống đám rối thần kinh cánh tay

Đường đi 

Xuất phát từ bó ngoài của đám rối thần kinh cánh tay gồm rễ C5, C6 và C7 đi xuyên qua cơ quạ cánh tay (đây là đặc điểm giải phẫu để nhận diện thần kinh cơ bì). Sau đó thần kinh cơ bì sẽ đi giữa cơ cánh tay ở phía sau và cơ nhị đầu cánh tay ở phía trước. Trên đường đi, thần kinh cơ bì sẽ chia nhánh để chi phối tất cả các cơ của vùng cánh tay trước. Sau đó thần kinh cơ bì tiếp tục đi xuống, xuyên qua mạch nông để tạo thành thần kinh bì cẳng tay ngoài. 

Chức năng 

Dây thần kinh cơ bì đảm nhận đồng thời 2 chức năng là: 

• Vận động: Chi phối hoạt động của các cơ ở khoang trước cánh tay gồm cơ quạ cánh tay, cơ nhị đầu cánh tay và cơ cánh tay. 
• Cảm giác: Cùng với dây thần kinh bì cẳng tay ngoài chi phối cảm giác phần da ở mặt ngoài cẳng tay. 

2. Một số vấn đề bất thường cần lưu ý

Bất kể vấn đề nào xảy ra tại dây thần kinh cơ bì cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng vận động và cảm giác phần da ngoài cánh tay. Một số chấn thương thường gặp có thể kể đến là: 

Chèn ép dây thần kinh cơ bì trong cơ quạ cánh tay 

Những người thường xuyên chơi thể thao, vận động cơ tay, mang vác nặng,… có nhiều nguy cơ gặp tình trạng chèn ép này. Nguyên nhân chủ yếu là do kế phát từ chứng phì đại cơ quạ cánh tay. Những trường hợp phì đại cơ quạ cánh tay thường là do vận động quá mức trong thời gian dài. 

Nếu bạn được bác sĩ chẩn đoán bị trường hợp này thì bạn cần tuân thủ theo phác đồ điều trị để tránh tình trạng biến chứng dẫn đến yếu và teo các cơ lân cận, đặc biệt là cơ nhị đầu cánh tay và cơ cánh tay. Ngoài ra, người bệnh còn có thể xuất hiện tình trạng mất cảm giác mặt ngoài cẳng tay. 

Tay làm việc nặng quá nhiều có thể gây tổn thương các dây thần kinh chi trên

Rách hoặc đứt dây thần kinh cơ bì

Những trường hợp dây thần kinh cơ bì bị đứt hoặc rách có thể do gãy xương ở những vùng xung quanh, tai nạn, súng bắn, chấn thương do chơi thể thao hoặc động vật cắn,… Những trường hợp bị đứt, hai đầu dây thần kinh bị kéo ra xa chấn thương đi kèm là tổn thương mạch máu khu vực lân cận.

Hầu hết những trường hợp khi dây thần kinh chi trên bị tổn thương sẽ làm khởi phát là những cơn đau vùng vai và cánh tay có thể âm ỉ với mức độ tăng dần. Đồng thời tình trạng cũng sẽ làm người bệnh hạn chế cử động cánh tay, khó khăn mỗi khi gập cẳng tay hoặc giảm, đôi khi là mất cảm giác nửa mặt ngoài cánh tay. Bệnh tình chuyển hướng nặng có thể dẫn đến yếu cơ hay thậm chí là tê liệt. 

3. Chẩn đoán và điều trị

Nếu thấy cơ thể có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ tổn thương dây thần kinh thuộc đám rối thần kinh cánh tay, bạn cần đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và đưa ra hướng giải quyết tốt nhất.

Chẩn đoán

Tùy theo từng trường hợp, triệu chứng lâm sàng mà bác sĩ sẽ chỉ định bạn thực hiện các kiểm tra khác nhau như đo dẫn truyền thần kinh chi trên, điện cơ, chụp X-quang, CT Scan hoặc cộng hưởng từ,… 

Chụp MRI để phát hiện những bất thường về xương hoặc rễ dây thần kinh

Điều trị

Sau khi có kết luận chính xác và tìm ra nguyên nhân dẫn đến tổn thương thần kinh cơ bì, bác sĩ sẽ lên phương án điều trị phù hợp: 

• Sử dụng thuốc gồm giảm đau, tăng dẫn truyền thần kinh, kháng viêm, kháng sinh… để hạn chế triệu chứng của bệnh. 
• Phẫu thuật được thực hiện với những trường hợp dây thần kinh bị chèn ép hoặc tiểu phẫu nối, ghép dây thần kinh trong trường hợp bị đứt hay những chấn thương phức tạp khác. 

Ngoài ra, người bệnh cũng cần thực hiện các bài tập vật lý trị liệu để phục hồi chức năng cánh tay nhằm giúp tăng hiệu quả của phương pháp điều trị. Quá trình luyện tập có thể thực hiện tại nhà hoặc ở các cơ sở y tế theo hướng dẫn của bác sĩ.

Điều quan trọng bạn cần nhớ là tìm đến các cơ sở y tế uy tín thăm khám và xử lý nếu thấy vùng cánh tay hay vai có triệu chứng bất thường. Nếu bạn chưa biết nên khám và điều trị các vấn đề về dây thần kinh ở địa chỉ nào thì có thể đến các cơ sở thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC. Tại đây, bạn sẽ được các bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm trực tiếp thăm khám, chẩn đoán và tư vấn điều trị. Ngoài ra, MEDLATEC còn chú trọng đầu tư hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại, cùng Trung tâm Xét nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo độ chính xác và nhanh chóng của các kiểm tra đánh giá chấn thương.

Tập vật lý trị liệu kết hợp điều trị chuyên khoa để sớm phục hồi các tổn thương

Mọi thông tin cần được tư vấn hoặc đặt lịch khám với bác sĩ chuyên khoa, quý khách hàng vui lòng liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được hướng dẫn chi tiết.