1. Vì sao cần chú ý lựa chọn thực phẩm cho bệnh nhân suy thận, tiểu đường?

Người bị suy thận, tiểu đường phải đối mặt với tình trạng hai cơ quan quan trọng bị tổn thương cùng lúc là tuyến tụy (kiểm soát đường huyết) và thận (lọc chất thải, điều hòa nước - điện giải trong cơ thể). Lựa chọn đúng thức ăn cho người suy thận, tiểu đường để có chế độ dinh dưỡng phù hợp có vai trò:

• Ổn định đường huyết, ngăn nguy cơ xảy ra biến chứng mạch máu, thần kinh,...
• Giảm tích tụ độc tố, giảm viêm, từ đó giảm áp lực cho thận.
• Kiểm soát điện giải và huyết áp, phòng ngừa biến chứng tim mạch.
• Duy trì cân nặng hợp lý và cải thiện tình trạng sức khỏe, tăng hiệu quả điều trị lâu dài.

Trường hợp dùng thực phẩm chứa nhiều đường, đạm, kali hoặc natri có thể làm:

• Khó kiểm soát chỉ số đường huyết.
• Tăng gánh nặng lên thận, dễ làm tiến triển suy thận nghiêm trọng.
• Tăng kali máu, gây mệt mỏi, rối loạn nhịp tim, đột quỵ.
• Giữ nước, tăng huyết áp gây phù thận, suy tim.

Lựa chọn thức ăn cho người suy thận, tiểu đường rất cần thiết để kiểm soát biến chứng

2. Nguyên tắc ăn uống đối với bệnh nhân suy thận, tiểu đường

Bên cạnh việc lựa chọn thức ăn cho người suy thận, tiểu đường, người bệnh cũng cần đảm bảo thực hiện các nguyên tắc sau:

2.1. Kiểm soát lượng đạm và kali để giảm tải cho thận

Người bị suy thận cần hạn chế lượng protein tiêu thụ để giảm áp lực cho thận. Tuy nhiên, bệnh nhân tiểu đường vẫn cần một lượng đạm đủ để duy trì khối cơ, sức đề kháng và ổn định đường huyết. Do đó, người bệnh cần chọn nguồn đạm chất lượng cao và sử dụng với liều lượng hợp lý theo hướng dẫn bác sĩ.

Kali cũng là khoáng chất cần kiểm soát vì thận yếu không thể lọc thải tốt, dễ làm tăng kali máu gây nguy hiểm đến tim mạch.

2.2. Giảm tinh bột xấu, tăng chất xơ để kiểm soát đường huyết

Người bệnh cần hạn chế tinh bột nhanh như cơm trắng, bánh mì trắng, bún, phở vì các loại này khiến đường huyết tăng nhanh sau ăn. Đồng thời người bệnh cũng nên tăng cường thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt. Đây là yếu tố cần thiết để làm chậm hấp thu đường, kiểm soát tốt đường huyết.

2.3. Hạn chế muối và natri để bảo vệ tim và huyết áp

Thận yếu làm giảm khả năng lọc muối, gây giữ nước, tăng huyết áp và làm tiến triển bệnh. Vì thế, người bệnh nên ăn nhạt, tránh các loại thức ăn đóng hộp, chế biến sẵn, nước mắm, nước tương, bột nêm,... trong chế độ ăn của mình.

3. Các loại thức ăn cho người suy thận, tiểu đường kiểm soát bệnh, tránh biến chứng

3.1. Rau xanh ít kali, giàu chất xơ

Rau xanh là nguồn thực phẩm cần thiết để cung cấp khoáng chất, vitamin và chất xơ cho bệnh nhân suy thận tiểu đường. Tuy nhiên, không phải loại rau nào cũng phù hợp với bệnh nhân mắc đồng thời hai bệnh lý này vì có những loại rau nhiều kali khiến thận khó đào thải. 

Trong quá trình lựa chọn thức ăn cho người suy thận, tiểu đường, bạn nên ưu tiên các loại rau ít kali, giàu chất xơ rất như: bắp cải, su hào, dưa chuột, rau muống, mướp, bí xanh,..

Để giảm hàm lượng kali trong rau, người bệnh nên luộc sơ và đổ bỏ nước đầu, sau đó mới chế biến tiếp.

Rau xanh ít kali giảm áp lực cho thận

3.2. Ngũ cốc nguyên hạt và tinh bột chậm

Bệnh nhân tiểu đường cần tránh tinh bột hấp thu nhanh vì dễ làm tăng đường huyết đột ngột. Do vậy, nhóm tinh bột chậm - chỉ số đường huyết thấp được xem là lựa chọn an toàn.

Các loại ngũ cốc nguyên hạt và tinh bột chậm như: yến mạch, gạo lứt, hạt kê, hạt quinoa, khoai lang, bánh mì nguyên cám,... sẽ giúp no lâu, ổn định đường huyết và hỗ trợ tiêu hóa cho bệnh nhân suy thận, tiểu đường.

3.3. Trái cây ít đường và kali

Khi chọn thức ăn cho người suy thận và tiểu đường cần chọn loại ít đường, ít kali và không làm tăng đường huyết nhanh như táo, lê, việt quất, dâu tây, nho xanh, mận,... 

Bệnh nhân tiểu đường, suy thận cần tránh ăn các loại trái cây khô, nước ép trái cây, trái cây đóng hộp vì chúng chứa đường cô đặc, dễ làm tăng đường huyết.

3.4. Đạm chất lượng cao, dễ tiêu

Người suy thận cần giảm đạm, nhưng vẫn cần đảm bảo nguồn đạm chất lượng cao để duy trì sức khỏe. Vì thế, thức ăn cho người suy thận, tiểu đường cần ưu tiên nhóm đạm dễ tiêu, ít chất độc hại cho thận như: thịt nạc trắng, lòng trắng trứng, đậu hũ non,... 

Bệnh nhân suy thận tiểu đường nên tránh thịt đỏ, nội tạng, xúc xích, lạp xưởng, phô mai,... vì chúng giàu đạm khó chuyển hóa, chứa nhiều muối và chất béo bão hòa.

3.5. Dầu thực vật giàu chất béo tốt

Nguồn chất béo tốt từ dầu thực vật như dầu hạt lanh, dầu đậu nành, dầu oliu, bơ hạt,... không chỉ giúp hạn chế tăng cholesterol máu mà còn giúp cơ thể hấp thu vitamin tan trong dầu.

Bệnh nhân suy thận, tiểu đường không nên dùng mỡ động vật, dầu cọ, bơ thực vật công nghiệp để tránh tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, ảnh hưởng đến tim và thận.

4. Những lưu ý cần ghi nhớ khi xây dựng chế độ ăn cho bệnh nhân suy thận, tiểu đường

Để lựa chọn đúng thức ăn cho người suy thận, tiểu đường và xây dựng được thực đơn giúp kiểm soát bệnh, bạn cần:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để xây dựng chế độ ăn cần cá nhân hóa, dựa trên chỉ số creatinin, ure, kali, đường huyết, huyết áp,... của chính mình.
• Kết hợp ăn uống và vận động nhẹ nhàng, ngủ đủ giấc để cải thiện đường huyết và chức năng thận.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi tiến triển bệnh, điều chỉnh chế độ ăn và thuốc phù hợp.

Bệnh nhân suy thận, tiểu đường cần có hướng dẫn chi tiết về chế độ dinh dưỡng từ bác sĩ chuyên khoa

Biết cách lựa chọn và sử dụng thức ăn cho người suy thận, tiểu đường sẽ giúp kiểm soát bệnh và phòng ngừa biến chứng. Nếu gặp phải vấn đề về sức khỏe trong quá trình kiểm soát bệnh, quý khách hàng có thể đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56 để được thăm khám và biết hướng chăm sóc sức khỏe lâu dài.