1. Thuốc tránh thai kết hợp - các thông tin cơ bản

1.1. Thuốc tránh thai kết hợp là gì?

Thuốc tránh thai kết hợp là loại thuốc chứa đồng thời 2 hormone sinh dục nữ là estrogen và progestin, sự bổ sung của thuốc phù hợp trong thai kỳ sẽ ức chế sự rụng trứng, khiến chất nhầy cổ tử cung đặc hơn ngăn cản tinh trùng và nội mạc tử cung không thích nghi với sự làm tổ của trứng. Với những tác dụng này, dù nam và nữ giới quan hệ tình dục bình thường vẫn ngăn ngừa được khả năng mang thai với tỉ lệ cao.

Thuốc tránh thai kết hợp là thuốc bổ sung đồng thời 2 loại hormone sinh dục nữ

Ngược lại, viên thai đơn thuần chỉ chứa hormone progesterone. Về cơ bản tác dụng của hai loại thuốc là tương tự nhau, song chứa thành phần khác nhau nên chỉ định và chống chỉ định có chút khác nhau.

Để thuốc đạt tác dụng ngừa thai tốt, phụ nữ cần duy trì uống thuốc gần như hàng ngày, kéo dài liên tục trong suốt chu kỳ kinh nguyệt. Thuốc tránh thai của mỗi nhà cung cấp khác nhau ngoài kết hợp Estrogen và Progestin có thể chứa hoạt chất khác, ngoài ra liều lượng và cách sử dụng có thể khác nhau.

1.2. Các dạng thuốc tránh thai kết hợp

Hiện nay có 2 dạng thuốc tránh thai kết hợp chính gồm:

Thuốc tránh thai kết hợp dạng vỉ 21 viên

Cách sử dụng là uống mỗi ngày 1 viên liên tục trong 21 ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt. Ngưng 7 ngày sau khi hết vỉ cũ và tiếp tục uống sau đó thành chu kỳ.

Thuốc tránh thai kết hợp dạng vỉ 28 viên có màu phân biệt

Thuốc tránh thai kết hợp dạng vỉ 28 viên

Cách sử dụng là uống mỗi ngày 1 viên, liên tục trong 28 ngày theo thứ tự uống được quy định. Với dạng này, người bệnh cần uống liên tục đều đặn không có đợt nghỉ như loại thuốc 21 viên.

Thực chất trong vỉ thuốc tránh thai kết hợp dạng 28 viên sẽ có 21 viên chứa Hormone có màu sắc khác với 7 viên còn lại. 7 viên thuốc còn lại chỉ thường không chứa hormone, chỉ chứa chất dinh dưỡng khác như folate, vitamin,… với mục đích tạo chu kỳ uống liên tục, tránh quên và từ đó làm giảm khả năng mang thai.

2. Chỉ định và chống chỉ định dùng thuốc tránh thai kết hợp

2.1. Chỉ định dùng thuốc tránh thai kết hợp

Thuốc tránh thai kết hợp được chỉ định cho những người muốn sử dụng biện pháp ngừa thai tạm thời hiệu quả, ngoài ra thuốc còn được dùng trong 1 số trường hợp khác như:

• Điều trị mụn, sự bổ sung hormone sinh dục nữ Estrogen và Progestin sẽ ức chế các chất tự nhiên gây ra mụn trứng cá.

• Điều trị các trường hợp thiếu máu do hành kinh nhiều, kinh nguyệt không đều hoặc đau bụng kinh dữ dội.

• Hạn chế các triệu chứng tiền kinh nguyệt ở phụ nữ.

• Dời ngày kinh chủ động.

• Chữa lạc nội mạc tử cung.

Có thể dùng thuốc tránh thai kết hợp nếu muốn dời ngày kinh

2.2. Chống chỉ định tuyệt đối

Các trường hợp sau tuyệt đối không sử dụng thuốc tránh thai kết hợp với cả mục đích tránh thai hoặc mục đích khác:

• Người đang cho con bú trong vòng 6 tuần sau khi sinh.

• Người có thai hoặc nghi ngờ có thai.

• Phụ nữ lớn tuổi (trên 35 tuổi), phụ nữ thường xuyên hút thuốc lá.

• Bệnh nhân có nguy cơ cao mắc bệnh mạch vành như bệnh nhân đái tháo đường, người cao tuổi, tăng huyết áp, hút thuốc lá,… hoặc đang mắc bệnh.

• Bệnh nhân bị tăng huyết áp: huyết áp tâm trương trên 100 mmHg, huyết áp tâm thu trên 160mmHg.

• Bệnh nhân chuẩn bị phẫu thuật lớn (phải nằm trên 1 tuần).

• Người mắc bệnh lý tim mạch như: thiếu máu cơ tim, thuyên tắc tĩnh mạch sâu, bệnh lý van tim phức tạp, thuyên tắc phổi, tai biến mạch máu não, cơ địa huyết khối di truyền.

• Người bị đau nửa đầu.

• Bệnh nhân đái tháo đường có biến chứng mạch máu, thần kinh, võng mạc hoặc biến chứng thận.

• Bệnh nhân bị lupus ban đỏ hệ thống, có kháng thể kháng phospholipid.

• Người mắc bệnh gan nặng, suy giảm chức năng gan nghiêm trọng như: xơ gan mất bù, viêm gan cấp diễn biến, u gan,…

2.3. Chống chỉ định tương đối

Các đối tượng sau nên xem xét và trao đổi với bác sĩ khi sử dụng thuốc tránh thai kết hợp:

• Phụ nữ đang cho con bú sau khi sinh từ 6 tuần đến 6 tháng.

Phụ nữ đang cho con bú nên cẩn trọng khi dùng thuốc tránh thai kết hợp

• Phụ nữ không cho con bú sau sinh sinh trong vòng 4 tuần.

• Bệnh nhân đã hoặc từng bị tăng huyết áp.

• Người từng có tiền sử tăng cholesterol, lipid máu do dùng thuốc tránh thai.

• Bệnh nhân mắc sỏi mật đang điều trị nội khoa, bệnh nhân xơ gan còn bù.

• Người từng mắc ung thư vú, không có biểu hiện tái phát trong 5 năm gần nhất.

• Người đang sử dụng 1 số thuốc điều trị như: Thuốc chống co giật, thuốc kháng virus,…

3. Lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai kết hợp cho chị em

Không ít trường hợp sử dụng thuốc tránh thai kết hợp sai cách dẫn đến mang thai khi chưa sẵn sàng, dưới đây là 1 số lưu ý khi sử dụng mà chị em phụ nữ cần biết:

3.1. Uống thuốc tránh thai kết hợp vào một giờ nhất định

Thực tế không quy định giờ nhất định trong ngày để uống thuốc tránh thai kết hợp đảm bảo hiệu quả thuốc, song tạo thói quen uống đúng giờ rất quan trọng để tránh trường hợp quên thuốc. Hiệu quả tránh thai tốt nhất khi uống thuốc đều đặn, liên tục hàng ngày.

Để tránh trường hợp quên uống thuốc, nên tạo thói quen uống vào buổi sáng và có phương pháp ghi nhớ, nhắc nhở. Nếu quên bạn có thể uống bù vào buổi tối hoặc buổi chiều cùng ngày.

3.2. Uống đúng múi giờ

Nếu bạn đi du lịch hoặc công tác tới vùng lệch múi giờ, hãy tiếp tục uống duy trì theo múi giờ cũ. Thuốc chỉ có tác dụng nếu uống đều đặn, nếu lệch thì tối đa muộn 12 giờ trở lại.

Thuốc tránh thai có thể làm giảm hiệu quả của thuốc điều trị khác

3.3. Tham khảo ý kiến bác sĩ khi đang dùng thuốc điều trị khác

Thuốc tránh thai kết hợp có thể gây tương tác thuốc, làm giảm hiệu quả của thuốc tránh thai hoặc thuốc điều trị nên hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng. Đặc biệt là các nhóm thuốc: Thuốc điều trị lao, thuốc kháng sinh, thuốc chống động kinh, thuốc chống trầm cảm, Vitamin C, các loại hormone tuyến giáp, thuốc nhuận tràng, thuốc điều trị tăng huyết áp,…