1. Tìm hiểu về tiếng thổi ở tim

1.1. Tiếng thổi ở tim là gì?

Bình thường, một nhịp tim trong quá trình đóng mở van tim sẽ tạo ra âm thanh giống như tiếng lubb-dupp. Khi dùng ống tai nghe để kiểm tra tim, nếu bác sĩ nghe được âm thanh bất thường thì đó có thể là tiếng thổi ở tim. Tiếng thổi này phản ánh bất thường lưu thông máu qua các van tim được nghe thấy tương tự như tiếng gió thổi qua khe hẹp.

Bác sĩ trong quá trình lắng nghe tiếng thổi ở tim khi kiểm tra lâm sàng cho bệnh nhân

1.2. Nguyên nhân gây tiếng thổi ở tim

Tiếng thổi ở tim có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân:

- Các vấn đề về van tim như hở hoặc hẹp van tim, rò rỉ van tim khiến van tim không đóng kín toàn bộ nên máu chảy nhanh qua khe hẹp gây ra tiếng thổi.

- Tăng huyết áp làm tăng áp lực trong tim và mạch máu gây nên tiếng thổi.

- Dị tật tim bẩm sinh gây bất thường lưu thông máu chảy qua tim.

2. Tiếng thổi tâm thu phản ánh điều gì?

Tiếng thổi tâm thu xuất hiện ở giai đoạn tim co bóp. Đây có thể là âm thanh bình thường nhưng cũng có thể là dấu hiệu bệnh lý. Thời gian của tiếng thổi tâm thu được phân thành:

- Tiếng thổi giữa tâm thu

Đây là tiếng thổi có cường độ mạnh nhất với đặc trưng là âm thanh lên cao rồi xuống thấp. Nếu là tiếng thổi sinh lý thì tiếng thổi giữa tâm thu là kết quả của gia tăng lượng máu qua một van bình thường. Nếu là tiếng thổi bệnh lý thì thường phản ánh bệnh van động mạch phổi, hẹp van động mạch chủ.

Trường hợp mắc bệnh động mạch phổi bẩm sinh hoặc bệnh hẹp van động chủ, bác sĩ có thể nghe được tiếng click tống máu thời kỳ tâm thu. 

- Tiếng thổi cuối tâm thu

Khi có một khoảng giữa S1 và tiếng thổi đó chính là tiếng thổi cuối tâm thu. Nguyên nhân gây nên tiếng thổi này thường là do hở van hai lá.

- Tiếng thổi toàn tâm thu

Thời gian của tiếng thổi toàn tâm thu bắt đầu từ S1 cho đến S2. Đặc điểm của tiếng thổi này là giữ nguyên cường độ và cao độ. Tiếng thổi toàn tâm thu là kết quả của hở van hai lá, ba lá hoặc thông vách liên thất.

Hở van tim có thể làm xuất hiện tiếng thổi tâm thu

3. Phương pháp chẩn đoán và điều trị tiếng thổi tâm thu

3.1. Chẩn đoán

Để xác định nguyên nhân gây nên tiếng thổi tâm thu, bác sĩ thường áp dụng các phương pháp:

- Kiểm tra lâm sàng

Trong quá trình kiểm tra tim bằng ống nghe, bác sĩ sẽ xác định tiếng thổi tâm thu và phát hiện qua các đặc điểm:

+ Âm thanh: Giống như tiếng gió thổi qua khe hẹp.

+ Vị trí: Tiếng thổi tâm thu thường nghe thấy rõ ở vùng phía dưới xương sườn trái hoặc trên xương ức.

+ Mức độ: Tiếng thổi có mức độ nhẹ, vừa hoặc mạnh tùy thuộc vào tính chất nghiêm trọng của bệnh lý tim mạch mắc phải.

Căn cứ vào những yếu tố trên, bác sĩ sẽ đưa ra phán đoán ban đầu về nguyên nhân gây nên tiếng thổi tâm thu.

Kết quả điện tâm đồ góp phần xác định nguyên nhân gây nên tiếng thổi tâm thu

3.2. Một số bệnh lý có thể gặp tiếng thổi tâm thu

Tiếng thổi tâm thu có thể gặp trong một số bệnh lý như:

- Tiếng thổi tâm thu chức năng.

- Tiếng thổi tâm thu trong các bệnh lý hở hẹp van tim.

3.3. Phương pháp điều trị bệnh lý tiếng thổi tâm thu

Tiếng thổi tâm thu do nhiều nguyên nhân gây ra. Vì vậy, việc điều trị cần dựa trên nguyên nhân gây ra tiếng thổi này như hở van tim, hẹp van tim,... Phương pháp điều trị bệnh sẽ được bác sĩ đưa ra dựa trên tình trạng bệnh của từng bệnh nhân, như:

- Điều trị bằng thuốc

Các loại thuốc có thể được kê đơn như: thuốc giãn mạch, thuốc lợi tiểu, thuốc chống đông máu,... giúp giảm áp lực và cải thiện lưu thông máu đến tim, ngăn ngừa sự hình thành huyết khối,...

- Điều chỉnh lối sống và dinh dưỡng lành mạnh

Người bệnh cần chú ý một số vấn đề sau để cải thiện triệu chứng gặp phải ở tim, tránh nguy cơ bệnh diễn tiến nghiêm trọng:

+ Duy trì luyện tập thường xuyên, vừa sức để cải thiện sức khỏe và đảm bảo chức năng tim mạch.

+ Đảm bảo chế độ dinh dưỡng lành mạnh với sự tăng cường trái cây, rau xanh, giảm tiêu thụ thực phẩm giàu muối và chất béo không lành mạnh để kiểm soát huyết áp.

+ Hạn chế căng thẳng bằng cách tích cực tham gia vào các hoạt động yêu thích để thư giãn, giảm stress như vui chơi cùng bạn bè, đọc sách, thiền định, yoga,... 

- Điều trị phẫu thuật

Nếu tiếng thổi tâm thu liên quan đến hỏng van tim hoặc dị tật bẩm sinh thì bác sĩ sẽ cân nhắc phẫu thuật:

+ Sửa chữa hoặc thay thế van tim đối với van tim bị hẹp, hở hoặc tổn thương nghiêm trọng.

+ Phẫu thuật tim bẩm sinh: Điều chỉnh các khiếm khuyết về cấu trúc tim.

+ Thông tim: Mở rộng động mạch bị hẹp hoặc tắc nghẽn.

Bên cạnh việc thực hiện điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ, người bệnh cần kiểm tra chức năng tim mạch thường xuyên khi xuất hiện triệu chứng để tránh bệnh tiến triển nặng. Ngoài ra, người bệnh cũng cần tái khám đúng lịch hẹn để đảm bảo sức khỏe tim mạch ổn định, kiểm soát nguy cơ tái phát hoặc biến chứng.

Tiếng thổi tâm thu là dấu hiệu quan trọng giúp phát hiện sớm các vấn đề về tim để có biện pháp ngăn chặn bệnh tiến triển nghiêm trọng gây nên nhiều hệ lụy tiêu cực. Nếu đã được bác sĩ phát hiện tiếng thổi ở tim và chỉ định điều trị, người bệnh hãy thực hiện tốt hướng dẫn của bác sĩ để bảo vệ tốt chức năng tim mạch.

Quý khách hàng nếu đang xuất hiện triệu chứng nghi ngờ bất thường về tim cần được kiểm tra để chẩn đoán đúng và điều trị tích cực, có thể đặt lịch khám cùng bác sĩ Tim mạch của Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56.