Tiểu không tự chủ: nguyên nhân và triệu chứng

Việc mất khả năng kiểm soát tiểu có thể mang đến sự phiền toái và ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hàng ngày. Bài viết sau sẽ tìm hiểu về những nguyên nhân gây ra hiện tượng tiểu không tự chủ và những triệu chứng đặc trưng liên quan đến tình trạng này.

1. Tiểu không tự chủ là gì? Nguyên nhân gây ra tình trạng này

Tiểu không tự chủ, còn được gọi là rối loạn tiểu không tự chủ hoặc rối loạn tiểu tiện, là trạng thái khi người bệnh không thể kiểm soát được quá trình tiểu. Thay vì giữ lại và tiểu tại thời điểm phù hợp, người bị tiểu không tự chủ có thể mất khả năng điều khiển và tiểu một cách bất thường, thường xuyên hoặc không mong muốn. Điều này có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày, gây phiền toái và ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hàng ngày.

Tình trạng tiểu không tự chủ

Dưới đây là các nguyên nhân gây ra tiểu không tự chủ:

Rối loạn thần kinh

Rối loạn thần kinh là một trong những nguyên nhân chính gây ra tiểu không tự chủ. Hệ thần kinh có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát hoạt động bàng quang và cơ liên quan đến quá trình tiểu. Những vấn đề về hệ thần kinh như rối loạn thần kinh vùng chậu hoặc tình trạng viêm nhiễm có thể làm mất sự cân bằng trong quá trình kiểm soát tiểu, dẫn đến tình trạng mất khả năng tự chủ.

Rối loạn tiểu

Các loại rối loạn tiểu như tụy thận không hoạt động bình thường, viêm bàng quang, viêm niệu đạo và bệnh viêm bàng quang mô kẽ, có thể gây ra tiểu không tự chủ. Những vấn đề này thường ảnh hưởng đến cơ bàng quang và hệ thống tiểu niệu, làm mất sự cân bằng trong quá trình kiểm soát tiểu.

Tác động của yếu tố bên ngoài

Các yếu tố từ môi trường bên ngoài cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát tiểu. Thói quen tiểu thường xuyên, cường độ vận động thể thao không đủ hoặc quá mạnh, thậm chí thói quen uống quá nhiều thức uống chứa caffeine và cồn có thể góp phần gây ra tiểu không tự chủ.

2. Triệu chứng đặc trưng của tiểu không tự chủ

Khi bị mất khả năng kiểm soát quá trình tiểu, người bệnh thường gặp phải những triệu chứng sau:

Tiểu không kiểm soát

Triệu chứng chính của tiểu không tự chủ là sự mất khả năng kiểm soát quá trình tiểu. Người bệnh có thể tiểu một cách bất thường và không mong muốn, thậm chí khi họ không muốn tiểu hoặc không thể kiềm chế.

Các triệu chứng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống người bệnh

Tiểu thường xuyên

Người bị tiểu không tự chủ thường phải đối mặt với tình trạng tiểu thường xuyên hơn so với người bình thường. Họ có thể phải tiểu nhiều lần trong ngày và đêm, dẫn đến tình trạng mất giấc ngủ và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Tiểu đột ngột và khẩn cấp

Triệu chứng tiểu không tự chủ thường đi kèm với sự đột ngột và khẩn cấp. Người bệnh có thể cảm thấy cần phải tiểu ngay lập tức và không thể kiềm chế được. Điều này có thể gây ra tình trạng không thoải mái và lo lắng trong các tình huống xã hội hoặc công việc.

Mất tự tin và tâm lý áp lực

Triệu chứng tiểu không tự chủ có thể gây ra mất tự tin và tâm lý áp lực đối với người bệnh. Cảm giác không kiểm soát được quá trình tiểu có thể khiến họ cảm thấy ngượng ngùng và e ngại trong các tình huống giao tiếp xã hội.

Ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày

Những triệu chứng này có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh, từ việc tham gia các hoạt động xã hội cho đến hiệu suất làm việc và chất lượng giấc ngủ.

3. Chẩn đoán tiểu không tự chủ

Chẩn đoán chính xác tình trạng tiểu không tự chủ là bước quan trọng để đảm bảo người bệnh nhận được sự hỗ trợ và điều trị thích hợp. Quá trình chẩn đoán thường liên quan đến việc tìm hiểu cẩn thận về triệu chứng và lịch sử y tế của người bệnh, kết hợp với các xét nghiệm và kiểm tra y tế chuyên sâu. Dưới đây là các bước cơ bản trong quá trình chẩn đoán tiểu không tự chủ:

Bác sĩ sẽ tiến hành cuộc trò chuyện với người bệnh để thu thập thông tin về triệu chứng, tần suất tiểu, mức độ tiểu không kiểm soát, và tình trạng sức khỏe tổng quát. Những thông tin này giúp xác định khả năng tiểu không tự chủ và cơ hội loại trừ các nguyên nhân khác.

Xét nghiệm nước tiểu có thể được thực hiện để phát hiện bất thường trong thành phần nước tiểu và tìm kiếm dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc viêm nhiễm.

Xét nghiệm nước tiểu một trong những kiểm tra cần thiết đối với bệnh nhân bị tiểu không tự chủ

Siêu âm bàng quang là một phương pháp hình ảnh được sử dụng để kiểm tra tình trạng bàng quang và các cơ bàng quang. Siêu âm có thể giúp phát hiện các vấn đề như viêm nhiễm, tụy thận không hoạt động bình thường, hoặc sự thay đổi về kích thước và hình dạng của bàng quang.

Nội soi bàng quang (Cystoscopy) là một quá trình sử dụng ống quang để kiểm tra bên trong bàng quang và niệu đạo. Thông qua quá trình này, bác sĩ có thể xem trực tiếp các dấu hiệu của viêm nhiễm, sưng tấy hoặc các bất thường khác trong cơ bàng quang.

Khám thần kinh có thể được thực hiện để kiểm tra tình trạng thần kinh vùng chậu và kiểm tra xem có sự cân bằng thần kinh bất thường gây ra tiểu không tự chủ hay không.

4. Điều trị tiểu không tự chủ

Việc điều trị tiểu không tự chủ thường tập trung vào việc kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Có nhiều phương pháp điều trị khác nhau có thể được áp dụng dựa trên mức độ và nguyên nhân của tình trạng tiểu không tự chủ.

Điều trị tiểu không tự chủ với sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa

Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến:

●       Thay đổi thói quen tiểu thường xuyên có thể giúp kiểm soát triệu chứng tiểu không tự chủ. Người bệnh có thể thực hiện việc tiểu đều đặn để kiểm soát việc tiểu.

●       Kiểm soát lượng nước uống, đặc biệt là các loại thức uống chứa caffeine và cồn, có thể giúp giảm tần suất tiểu và triệu chứng không mong muốn.

●       Thuốc kháng cholinergic là những loại thuốc được sử dụng để cải thiện hoạt động cơ bàng quang, giúp kiểm soát việc tiểu không tự chủ.

●       Thuốc chống co cơ bàng quang giúp làm giảm co bàng quang và không kiểm soát, làm dịu triệu chứng tiểu không tự chủ.

Trong một số trường hợp nghiêm trọng hơn, khi các phương pháp điều trị cơ bản không hiệu quả, có thể xem xét đến các phương pháp điều trị nâng cao như tác động điện thần kinh, liệu pháp laser và phẫu thuật. Tuy nhiên, các phương pháp này thường được xem xét cuối cùng sau khi đã thử qua các biện pháp khác.

Trên đây là những thông tin liên quan đến hiện tượng tiểu không tự chủ. Nếu bạn gặp phải tình trạng này, hãy đến tại Chuyên khoa Tiết niệu của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được thực hiện các xét nghiệm liên quan, thăm khám và có hướng điều trị phù hợp. Ngoài ra, bạn có thể gọi đến số tổng đài sau của MEDLATEC - 1900 565656 để được tư vấn và giải đáp.

BS Thanh Tuấn đã duyệt