1. Tầm quan trọng của việc tìm hiểu các chỉ số xét nghiệm máu bình thường?

Theo dõi và hiểu về các chỉ số xét nghiệm máu bình thường không chỉ giúp bạn hiểu về sức khỏe của bản thân mà còn:

• Phát hiện sớm bệnh lý tiềm ẩn.
• Theo dõi hiệu quả điều trị để kịp thời điều chỉnh phác đồ.
• Chủ động thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt dựa trên kết quả xét nghiệm để kiểm soát các yếu tố nguy cơ gây hại cho sức khỏe.
• Biết về tình trạng sức khỏe của mình để chủ động hợp tác với bác sĩ trong quá trình khám chữa bệnh, tránh tiến triển bệnh theo chiều hướng nghiêm trọng.

Theo dõi các chỉ số xét nghiệm máu bình thường giúp phát hiện sớm bất thường sức khỏe

2. Ý nghĩa của các chỉ số xét nghiệm máu bình thường 

Các chỉ số xét nghiệm máu bình thường được chia thành nhiều nhóm khác nhau, mỗi nhóm phản ánh một khía cạnh về sức khỏe và đánh giá các chức năng trong cơ thể:

2.1. Chỉ số huyết học

Chỉ số huyết học đo lường số lượng và chất lượng các tế bào máu. Đây là nhóm chỉ số cơ bản nhất trong các kết quả xét nghiệm máu, bao gồm:

• RBC (Hồng cầu): Cho biết khả năng vận chuyển oxy trong cơ thể. Hồng cầu thấp thường gợi ý thiếu máu, hồng cầu cao có thể do mất nước, rối loạn tủy xương.
• WBC (Bạch cầu): Phản ánh tình trạng hệ miễn dịch. Bạch cầu tăng cao thường gợi ý nhiễm trùng; bạch cầu thấp thường do suy giảm miễn dịch hoặc tác dụng phụ từ thuốc.
• PLT (Tiểu cầu): Yếu tố giúp đông máu. Tiểu cầu thấp là nguyên nhân gây chảy máu, tiểu cầu cao cảnh báo nguy cơ hình thành cục máu đông
• Hemoglobin (Hb): Thường được dùng để đánh giá mức độ thiếu máu.
• Hematocrit (Hct): Tỉ lệ thể tích hồng cầu trong máu, có liên quan với chỉ số Hb.

Nhóm chỉ số huyết học giúp đánh giá nhanh, giúp phát hiện nhiều bệnh lý về máu.

2.2. Chỉ số sinh hóa máu

Các xét nghiệm sinh hóa cung cấp cơ sở đánh giá chức năng gan, thận, đường huyết và mỡ máu. Những chỉ số thường được chú ý trong nhóm xét nghiệm này gồm:

• Đường huyết (Glucose): Phản ánh tình trạng chuyển hóa đường trong cơ thể. Đường huyết tăng cao cảnh báo nguy cơ tiểu đường hoặc rối loạn chuyển hóa. Đường huyết thấp dễ gây ra mệt mỏi, chóng mặt,...
•  Chức năng gan (AST, ALT, GGT, Bilirubin): Cho biết gan có hoạt động bình thường hay đang bị tổn thương, trong đó, các chỉ số xét nghiệm máu bình thường phản ánh chức năng gan thường được quan tâm là:

- AST, ALT: Chỉ số này tăng cao thường gặp trong viêm gan, gan nhiễm mỡ hoặc tổn thương gan do thuốc, rượu.

- GGT: Đánh giá chức năng gan và ống mật.

- Bilirubin: Là sản phẩm của quá trình chuyển hóa hemoglobin, khi bilirubin trong máu tăng cao, có thể gây vàng da, vàng mắt, thường gặp trong các bệnh lý về gan, đường mật hoặc tình trạng tan máu.

• Chức năng thận: Các xét nghiệm chức năng thận giúp đánh giá khả năng lọc và đào thải chất cặn của thận. Trong đó, một số chỉ số thường được theo dõi gồm:

- Creatinin: Là sản phẩm chuyển hóa của cơ, được thận lọc và thải trừ. Creatinin máu tăng thường gợi ý chức năng lọc của thận suy giảm, nhưng cần được đánh giá kết hợp với mức lọc cầu thận ước tính (eGFR) và các yếu tố như tuổi, giới, khối lượng cơ.

- Urea (Urê): Là sản phẩm chuyển hóa của protein. Nồng độ urê máu phản ánh tình trạng cân bằng đạm và khả năng đào thải của thận, tuy nhiên chỉ số này có thể bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn, tình trạng mất nước hoặc một số bệnh lý khác, nên không đặc hiệu cho chức năng thận khi đánh giá đơn lẻ.

• Chỉ số mỡ máu:

Các chỉ số mỡ máu giúp đánh giá nguy cơ bệnh tim mạch, trong đó, cần lưu tâm đến: 

- LDL (cholesterol xấu): Chỉ số này tăng cao cảnh báo nguy cơ xơ vữa động mạch.

- HDL (cholesterol tốt): HDL giúp bảo vệ tim mạch; mức HDL phù hợp sẽ làm giảm nguy cơ gặp các biến cố tim mạch.

- Triglyceride: Chỉ số này tăng cao có thể liên quan đến chế độ ăn nhiều chất béo, ít vận động hoặc lạm dụng rượu.

Xét nghiệm sinh hóa máu theo dõi chỉ số HDL giúp đánh giá nguy cơ tim mạch

2.3. Chỉ số đông máu

Các chỉ số xét nghiệm máu bình thường trong nhóm xét nghiệm đông máu giúp đánh giá khả năng đông cầm máu và nguy cơ chảy máu hoặc hình thành huyết khối:

• PT (Prothrombin Time): Phản ánh thời gian đông máu theo con đường đông máu ngoại sinh. PT kéo dài cho thấy máu đông chậm, làm tăng nguy cơ chảy máu và thường gặp trong bệnh gan, thiếu vitamin K hoặc khi sử dụng thuốc chống đông.
• APTT (Activated Partial Thromboplastin Time): Đánh giá thời gian đông máu theo con đường nội sinh. APTT kéo dài cho thấy rối loạn đông máu hoặc ảnh hưởng của thuốc chống đông (như heparin). Kết quả cần được so sánh với giá trị tham chiếu và tình trạng lâm sàng của người bệnh.
• Fibrinogen: Là protein quan trọng giúp hình thành cục máu đông. Fibrinogen thấp dễ gây chảy máu, fibrinogen cao có thể liên quan đến viêm hoặc nhiễm trùng.

2.4. Chỉ số miễn dịch

Xét nghiệm miễn dịch giúp xác định cơ thể có đang gặp tình trạng viêm, nhiễm trùng hay bệnh tự miễn nào hay không. Các chỉ số xét nghiệm máu bình thường trong xét nghiệm miễn dịch cần lưu ý gồm:

• CRP (C-reactive Protein): Phản ánh tình trạng viêm cấp. CRP tăng cao thường gợi ý nhiễm trùng, viêm mô hoặc bệnh lý mạn tính.
• Ferritin: Phản ánh khả năng dự trữ sắt trong cơ thể. Ferritin thấp thường do thiếu sắt, Ferritin tăng có thể liên quan đến tình trạng viêm, bệnh gan hoặc một số rối loạn chuyển hóa, không chỉ đơn thuần là thừa sắt.
• Các kháng thể (IgA, IgG, IgM): Sự tăng hoặc giảm bất thường của các globulin miễn dịch này có thể liên quan đến nhiễm trùng, bệnh tự miễn hoặc rối loạn miễn dịch và cần được bác sĩ chuyên khoa đánh giá thêm.

Người bệnh làm xét nghiệm máu trong quá trình khám sức khỏe định kỳ tại MEDLATEC

3. Những yếu tố chi phối đến kết quả của các chỉ số xét nghiệm máu bình thường

Các chỉ số xét nghiệm máu bình thường không phải lúc nào cũng phản ánh đúng tình trạng sức khỏe vì chúng có thể bị chi phối bởi: 

• Chế độ ăn uống trước khi xét nghiệm: Ăn nhiều đường, uống cà phê hoặc dùng thực phẩm nhiều dầu mỡ có thể làm tăng đường huyết và mỡ máu tạm thời.
• Mất ngủ hoặc căng thẳng: Làm tăng cortisol, ảnh hưởng đến đường huyết và các chỉ số miễn dịch.
• Thuốc đang sử dụng: Có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm máu.
• Thời điểm lấy mẫu máu: Xét nghiệm khi chưa nhịn ăn hoặc sau vận động mạnh có thể làm sai lệch chỉ xét nghiệm máu.

Mong rằng những thông tin trên đây đã giúp bạn biết thêm về ý nghĩa của các chỉ số xét nghiệm máu bình thường để chủ động theo dõi, phát hiện và điều trị sớm các vấn đề về sức khỏe. Khi xét nghiệm máu có chỉ số bất thường, bác sĩ sẽ giải thích để bạn hiểu nguyên nhân và đưa ra phương án điều trị phù hợp.

Quý khách hàng có nhu cầu tư vấn, tìm hiểu về xét nghiệm máu có thể liên hệ Hotline 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được giải đáp và hỗ trợ nhanh chóng.