1. Trật xương bánh chè là gì?

Trật xương bánh chè là tình trạng khi xương bánh chè bị lệch khỏi vị trí bình thường ở đầu gối. Xương bánh chè là một phần quan trọng giúp bảo vệ khớp gối và hỗ trợ cử động chân. Cụ thể là khi bạn thực hiện các động tác như chạy, nhảy hay leo cầu thang,... Khi bị trật, xương bánh chè không chỉ làm giảm khả năng vận động mà còn gây đau đớn, sưng tấy và hạn chế các chức năng của khớp gối.

Trật xương bánh chè là tình trạng khi xương bánh chè bị lệch khỏi vị trí bình thường ở đầu gối

Trật xương bánh chè có thể xảy ra khi bạn gặp phải một cú ngã, va đập mạnh vào đầu gối, hoặc thực hiện các động tác xoay gối đột ngột trong thể thao. Tình trạng này có thể xảy ra hoàn toàn (xương bánh chè lệch hoàn toàn khỏi vị trí) hoặc bán phần (xương bánh chè chỉ lệch nhẹ). Nếu không được xử lý kịp thời, trật xương bánh chè có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như: tổn thương dây chằng, viêm khớp hoặc mất chức năng vận động lâu dài,... cho người bệnh.

2. Nguyên nhân gây trật xương bánh chè

Trật xương bánh chè có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, chủ yếu liên quan đến các yếu tố tác động mạnh lên khớp gối. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

• Chấn thương trực tiếp: Các tai nạn như ngã, va đập mạnh vào đầu gối là nguyên nhân phổ biến gây trật xương bánh chè.
• Chuyển động đột ngột: Các động tác xoay gối hoặc thay đổi hướng đột ngột khi tham gia thể thao có thể khiến xương bánh chè bị lệch khỏi vị trí.
• Cấu trúc cơ thể yếu: Những người có khớp gối không ổn định, hoặc cơ bắp quanh khớp yếu, dễ bị trật xương bánh chè khi có tác động mạnh.
• Dây chằng tổn thương: Dây chằng yếu hoặc bị tổn thương làm tăng khả năng trật xương bánh chè, vì chúng không thể giữ xương ở vị trí đúng.

Những yếu tố này góp phần làm gia tăng nguy cơ trật xương bánh chè, đặc biệt ở những người tham gia thể thao hoặc có các vấn đề về cơ và khớp.

3. Triệu chứng nhận biết trật xương bánh chè

Triệu chứng nhận biết trật xương bánh chè thường rất rõ ràng, người bệnh có thể nhận biết qua các dấu hiệu sau:

Người bệnh thường có cảm giác đau nhói ngay khi xương bánh chè bị lệch, có thể kèm theo sưng tấy xung quanh vùng khớp

• Đau dữ dội tại khớp gối: Cảm giác đau nhói ngay khi xương bánh chè bị lệch, có thể kèm theo sưng tấy xung quanh vùng khớp.
• Khó di chuyển hoặc duỗi thẳng chân: Người bệnh bị hạn chế khả năng di chuyển khớp gối, đôi khi không thể duỗi thẳng chân hoặc gập gối bình thường.
• Vị trí lệch của xương bánh chè: Khi xương bánh chè bị lệch hoàn toàn, bạn có thể nhìn thấy rõ sự thay đổi vị trí của nó, thường lệch ra ngoài hoặc lên trên.
• Bầm tím và sưng tấy: Vùng quanh khớp gối có thể bị bầm tím và sưng đỏ do tổn thương mô mềm và mạch máu.
• Cảm giác cứng khớp: Khớp gối trở nên cứng, khó di chuyển hoặc cảm giác như bị "kẹt" khi cố gắng di chuyển.

Những triệu chứng này cho thấy một tình trạng trật xương bánh chè rõ rệt, đòi hỏi sự can thiệp y tế kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng.

4. Các phương pháp chẩn đoán trật xương bánh chè

Để chẩn đoán trật xương bánh chè, người bệnh cần đến gặp bác sĩ để được thăm khám với các phương pháp khoa học sau:

4.1. Khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra bằng cách quan sát và sờ nắn vùng khớp gối để xác định vị trí xương bánh chè. Nếu xương bị lệch, sẽ có sự thay đổi rõ rệt về hình dạng và vị trí của nó. Các động tác di chuyển khớp gối sẽ giúp xác định mức độ đau và khả năng vận động của đầu gối, từ đó đưa ra kết luận sơ bộ về tình trạng trật.

Nên thăm khám với bác sĩ chuyên khoa để kịp thời xử lý tình trạng trật xương bánh chè

4.2. Chụp X-quang

X-quang là phương pháp hình ảnh đầu tiên được sử dụng để kiểm tra trật xương bánh chè, giúp bác sĩ thấy rõ sự lệch lạc của xương bánh chè và các tổn thương xương hoặc gãy xương (nếu có).

Phim X-quang cũng giúp phát hiện các vấn đề khác như gãy xương cẳng chân hay xương đùi, điều này rất quan trọng trong việc loại trừ các chấn thương liên quan.

4.3. Siêu âm

Siêu âm có thể được sử dụng để kiểm tra các mô mềm quanh khớp gối, như dây chằng, gân và cơ, để phát hiện tổn thương hoặc rách dây chằng. Phương pháp này đặc biệt cần thiết trong trường hợp trật xương bánh chè có kèm theo tổn thương mô mềm.

4. Chụp MRI

Cung cấp hình ảnh chi tiết về các tổn thương mô mềm và dây chằng, đặc biệt trong trường hợp chấn thương nghiêm trọng.

Các phương pháp này giúp bác sĩ đánh giá đúng tình trạng trật xương bánh chè của từng người bệnh và lên kế hoạch điều trị phù hợp.

5. Hướng điều trị trật xương bánh chè hiệu quả

Điều trị trật xương bánh chè phụ thuộc vào mức độ chấn thương và tình trạng cụ thể của bệnh nhân. Dưới đây là các phương pháp điều trị hiệu quả:

5.1. Điều trị bảo tồn

• Nghỉ ngơi và chườm lạnh: Làm giảm sưng và đau đớn. Nghỉ ngơi hoàn toàn giúp xương bánh chè không bị tác động thêm, cho phép khớp gối hồi phục.
• Bó bột hoặc nẹp cố định: Trong trường hợp trật bán phần, bác sĩ có thể sử dụng nẹp hoặc băng cố định để giữ xương bánh chè về đúng vị trí và hạn chế di chuyển khớp gối.
• Vật lý trị liệu: Sau khi giảm sưng, vật lý trị liệu giúp phục hồi chức năng khớp, cải thiện sự linh hoạt và giảm nguy cơ tái phát.

5.2. Phẫu thuật

• Nếu xương bánh chè bị trật hoàn toàn hoặc có tổn thương dây chằng nghiêm trọng, phẫu thuật có thể cần thiết để khôi phục lại vị trí xương bánh chè và ổn định khớp gối.
• Các kỹ thuật phẫu thuật có thể bao gồm việc sửa chữa dây chằng bị rách, tái tạo mô hoặc cố định xương bằng kim loại.

Điều trị trật xương bánh chè cần sự can thiệp kịp thời và đúng phương pháp để tránh các biến chứng và giảm thiểu ảnh hưởng lâu dài đến khả năng vận động.

Nếu bạn gặp phải các triệu chứng như đau nhói, sưng tấy hay khó di chuyển khớp gối, nghi ngờ là trật xương bánh chè, hãy đến ngay Hệ thống Y tế MEDLATEC để được chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả. MEDLATEC tư vấn miễn phí và hỗ trợ đặt lịch qua hotline 1900 56 56 56.