1. Khái niệm u tân sinh là gì?

Không phải ai cũng biết khái niệm “u tân sinh là gì?”

U tân sinh (neoplasm) là thuật ngữ trong y học được sử dụng để chỉ sự hình thành bất thường của một tế bào hoặc mô trong cơ thể. Hiện tượng này xuất hiện khi các tế bào phân chia một cách mất kiểm soát, vượt khỏi quy luật sinh học bình thường.

Loại u này được chia thành ba dạng là u lành tính, u ác tính và u tân sinh tiền ung thư.

1.1. U tân sinh lành tính

U tân sinh lành tính hình thành do sự tăng sinh tế bào nhưng không xâm lấn mô xung quanh. Thông thường, chúng có ranh giới rõ ràng, phát triển chậm và có thể được loại bỏ hoàn toàn bằng phẫu thuật.

Đặc điểm nhận biết u tân sinh lành tính:

• Chỉ khu trú tại chỗ, không di căn sang cơ quan khác.
• Thường được bao bọc bởi lớp mô liên kết, giúp việc loại bỏ dễ dàng hơn.
• Cấu trúc tế bào vẫn có tổ chức, tương đối giống với tế bào gốc ban đầu.
• Ít gây nguy hiểm, chỉ ảnh hưởng khi chèn ép lên cơ quan lân cận, chẳng hạn như u xơ tử cung hoặc u tuyến giáp lành tính.

1.2. U tân sinh ác tính (Ung thư)

Đây là dạng u tân sinh nguy hiểm nhất. Tế bào u ác tính tăng trưởng nhanh, không có ranh giới rõ ràng, dễ dàng xâm lấn sang mô lân cận và có khả năng di căn xa.

Đặc điểm nhận biết u tân sinh ác tính:

• Các tế bào phân chia nhanh chóng, hoàn toàn không tuân theo quy luật sinh học tự nhiên.
• Chúng xâm nhập và phá hủy mô, cơ quan gần kề.
• Có khả năng di căn, tức là tế bào tách ra khỏi khối u ban đầu, theo máu hoặc bạch huyết lan tới cơ quan khác để hình thành khối u mới.
• Nếu không điều trị kịp thời, chúng gây tổn hại chức năng cơ quan, đe dọa trực tiếp đến tính mạng.

1.3. U tân sinh tiền ung thư

Khối u tiền ung thư là dạng tổn thương chưa phát triển thành ung thư, nhưng có nguy cơ tiến triển thành ung thư nếu không được can thiệp kịp thời. Trong một số trường hợp, các tế bào bất thường có thể tự biến đổi và bị loại bỏ theo cơ chế chết tự nhiên. Tuy nhiên, khi những đột biến di truyền tiếp tục truyền sang các tế bào mới, chúng sẽ dần thay đổi cấu trúc, mất kiểm soát và có khả năng tiến triển thành ung thư theo thời gian.

2. Nguyên nhân hình thành u tân sinh

Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa thể xác định chính xác nguyên nhân cụ thể gây ra u tân sinh. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, quá trình hình thành khối u có thể liên quan đến một số yếu tố sau:

• Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình từng có người mắc ung thư, khả năng những thành viên khác mang gen đột biến và dễ phát triển khối u cũng cao hơn. Các đột biến này có thể được truyền qua nhiều thế hệ và làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Yếu tố môi trường: Môi trường sống là một trong những tác nhân lớn ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Khói bụi, ô nhiễm nguồn nước, hay việc tiếp xúc lâu dài với hóa chất độc hại đều có thể gây biến đổi gen, từ đó thúc đẩy quá trình hình thành và phát triển của u tân sinh.

Việc tiếp xúc lâu dài với hóa chất độc hại có thể gây hình thành u tân sinh

• Lối sống thiếu khoa học: Thói quen sinh hoạt không lành mạnh có thể trực tiếp hoặc gián tiếp làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh. Điển hình như:
• Hút thuốc lá: Là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ung thư phổi, ung thư vòm họng cùng nhiều loại ung thư khác.
• Uống rượu bia: Làm tăng đáng kể nguy cơ ung thư gan và ung thư thực quản.
• Chế độ ăn uống: Chế độ ăn uống nhiều thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn, ít rau xanh và trái cây làm cơ thể thiếu sức đề kháng, dễ phát sinh khối u.
• Thừa cân, béo phì: Có mối liên quan mật thiết đến ung thư vú, ung thư đại trực tràng và nhiều loại ung thư khác.
• Nhiễm các loại vi sinh vật: Một số loại vi sinh vật có khả năng trở thành tác nhân gây bệnh. Chẳng hạn như virus HPV có liên quan trực tiếp đến ung thư cổ tử cung, virus viêm gan B và C là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan. Ngoài ra, một số ký sinh trùng và vi khuẩn cũng có thể tạo điều kiện cho u tân sinh phát triển.

3. Các phương pháp chẩn đoán u tân sinh

Việc chẩn đoán và điều trị u tân sinh cần sự phối hợp của nhiều kỹ thuật y khoa. Trong quá trình thăm khám, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp khám và điều trị cụ thể phụ thuộc vào loại khối u, mức độ tiến triển cũng như tình trạng sức khỏe của người bệnh. Bao gồm:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ tiến hành thăm khám tổng quát, kết hợp khai thác tiền sử bệnh và ghi nhận các triệu chứng mà người bệnh đang gặp phải. Đây là bước khởi đầu quan trọng, giúp định hướng cho những xét nghiệm tiếp theo.
• Xét nghiệm máu và nước tiểu: Các xét nghiệm này có thể phát hiện những dấu hiệu sinh học liên quan đến ung thư, hỗ trợ quá trình chẩn đoán sớm và chính xác hơn.

Các xét nghiệm máu và nước tiểu có thể phát hiện những dấu hiệu sinh học liên quan đến ung thư

• Chẩn đoán hình ảnh:
• Siêu âm: Giúp phát hiện các khối u bất thường ở nhiều cơ quan như gan, thận hay tuyến giáp.
• Chụp X-quang, CT, MRI, PET/CT: Cung cấp hình ảnh chi tiết về vị trí, kích thước và mức độ xâm lấn của khối u, từ đó hỗ trợ bác sĩ trong việc đánh giá tình trạng bệnh.
• Sinh thiết: Bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô nhỏ từ khối u để phân tích, từ đó xác định bản chất của tế bào, phân biệt đó là u lành tính hay ác tính.

Sau khi có kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp cho từng trường hợp. Tùy thuộc vào loại u, giai đoạn tiến triển và thể trạng của người bệnh, phương pháp điều trị có thể bao gồm một hoặc kết hợp nhiều kỹ thuật y khoa: phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, điều trị nhắm trúng đích, …

Với những thông tin vừa được chia sẻ, hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ u tân sinh là gì, nguyên nhân hình thành, phương pháp chẩn đoán cũng như hướng điều trị tình trạng này.

Khi nhận thấy cơ thể có những biểu hiện bất thường, bạn nên chủ động đến thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và can thiệp kịp thời. Để đặt lịch khám nhanh chóng và được tư vấn chi tiết về cách điều trị bệnh, bạn có thể liên hệ ngay với Hệ thống Y tế MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56.