1. Làm sao để nhận biết trẻ có dấu hiệu ngủ nhiều bất thường?

Ở giai đoạn sơ sinh, trẻ ngủ nhiều là điều bình thường. Tuy nhiên, khi thời gian ngủ quá dài đi kèm giảm bú rõ rệt thì cha mẹ cần đặc biệt lưu ý. Việc ngủ nhiều lười bú có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, dinh dưỡng cũng như sự phát triển tự nhiên của trẻ. Do đó, để phát hiện và kịp thời có giải pháp khắc phục, cha mẹ có thể nhận biết qua những dấu hiệu sau:

Trẻ ngủ quá số giờ tiêu chuẩn là dấu hiệu dễ nhận biết

• Ngủ liên tục hơn 18 - 20 giờ mỗi ngày: Thông thường, trẻ sơ sinh ngủ khoảng 14 - 17 giờ. Nếu trẻ gần như chỉ thức dậy khi bị đánh thức, ngủ li bì không phản ứng nhanh với tiếng động, đây là dấu hiệu cảnh báo.
• Khó đánh thức hoặc ngủ gà ngủ gật suốt ngày: Trẻ khỏe mạnh thường tỉnh táo ngắn trong lúc bú. Ngược lại, trẻ ngủ nhiều bất thường sẽ khó gọi dậy, bú vài phút đã ngủ gục hoặc không giữ được sự tỉnh táo.
• Ít vận động, phản xạ yếu: Trẻ có xu hướng ít cựa quậy, ít duỗi tay chân, giảm phản xạ bú hoặc phản xạ tìm vú (rooting reflex).
• Bú ít hơn 8 lần/ngày: Tần suất bú giảm rõ rệt, trẻ không chủ động đòi bú hoặc chỉ ngậm vú nhưng không hút mạnh.
• Bú chậm, ngắt quãng hoặc bỏ bú giữa chừng: Trẻ nhanh chóng mệt, bú vài giây rồi thiếp ngủ. Điều này có thể khiến lượng sữa trẻ bú mỗi cữ không đủ.

2. Trẻ sơ sinh ngủ nhiều không chịu dậy bú là do đâu?

Trẻ sơ sinh vốn đã ngủ rất nhiều nhưng khi trẻ ngủ li bì, khó đánh thức, bú ít hoặc bỏ bú hoàn toàn thì cha mẹ không nên chủ quan. Tình trạng này có thể xuất phát từ các yếu tố sinh lý bình thường nhưng cũng có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe cần được xử lý sớm. Những chia sẻ dưới đây sẽ giúp cha mẹ nắm rõ những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này ở trẻ:

2.1. Trẻ đang ở giai đoạn phát triển nhảy vọt

Trong những giai đoạn phát triển nhảy vọt, trẻ cần rất nhiều năng lượng để hoàn thiện hệ thần kinh, tăng chiều dài xương và phát triển não bộ. Trong giai đoạn này, cơ thể trẻ phản ứng bằng cách ưu tiên ngủ để tái tạo năng lượng, vì giấc ngủ là thời điểm hormone tăng trưởng (GH) tiết ra mạnh nhất. Theo đó, trẻ có xu hướng:

Trẻ ngủ nhiều bú ít có thể do đang ở giai đoạn phát triển

• Ngủ sâu và dài hơn.
• Ít chủ động đòi bú.
• Bú ít trong 1 - 2 ngày rồi tăng nhu cầu bú bù sau đó.

Mặc dù đây là phản ứng sinh lý bình thường nhưng cha mẹ vẫn nên theo dõi số cữ bú và lượng sữa để đảm bảo trẻ không bị thiếu dinh dưỡng.

2.2. Trẻ gặp vấn đề về sức khỏe

Khi trẻ ngủ li bì, bú yếu hoặc bỏ bú kéo dài, đây có thể là biểu hiện của các vấn đề sức khỏe, điển hình thường gặp ở những bệnh lý như:

• Hạ đường huyết: Đây là nguyên nhân nguy hiểm nhất. Khi lượng sữa vào không đủ, đường huyết giảm khiến trẻ kiệt sức, uể oải, không đủ năng lượng để thức dậy và bú tiếp. Vòng lặp này có thể dẫn đến nguy hiểm nếu không can thiệp.
• Vàng da nặng: Bilirubin tăng cao khiến trẻ buồn ngủ, chậm chạp, bú kém. Nếu kéo dài, vàng da có thể ảnh hưởng thần kinh.
• Rối loạn tiêu hoá, trào ngược: Trẻ khó chịu trong bụng thường lười bú, ngủ nhiều nhưng không ngủ sâu hay giật mình hoặc cong người khi bú.

Bệnh lý có thể là nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh ngủ nhiều không chịu dậy bú

Những bệnh lý trên đều có điểm chung là khiến trẻ mệt mỏi, giảm trương lực cơ và không đủ năng lượng để thức dậy bú. Nếu kèm theo các dấu hiệu như da vàng, thở nhanh, sốt, trẻ khóc yếu hoặc giảm số lần đi tiểu, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay để được đánh giá lâm sàng.

2.3. Trẻ vừa tiêm phòng xong

Sau tiêm chủng, cơ thể trẻ có thể biểu hiện mệt mỏi, ngủ nhiều hơn hoặc bú ít đi trong 24 - 48 giờ. Đây là phản ứng đáp ứng miễn dịch tạm thời và thường không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, cha mẹ cần quan sát những dấu hiệu bất thường như bú rất kém, sốt cao kéo dài, đỏ lan tại vị trí tiêm hoặc trẻ khóc thét kéo dài. Nếu phản ứng sau tiêm diễn tiến nặng, trẻ cần được thăm khám để loại trừ biến chứng.

2.4. Trẻ bị sinh non

Trẻ sinh non có hệ thần kinh chưa hoàn thiện, khả năng bú yếu và dễ kiệt sức hơn so với trẻ đủ tháng. Do đó, trẻ thường ngủ nhiều, bú chậm, dễ ngủ gục khi bú và không thể tự duy trì cữ bú đều đặn. Những trẻ này cần được hỗ trợ đặc biệt như đánh thức theo giờ, đảm bảo lượng sữa tối thiểu mỗi cữ, theo dõi cân nặng và ghi nhận số lần đi tiểu để ngăn ngừa Hạ đường huyết hoặc mất nước.

Trẻ sinh non cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức bú 

3. Trẻ ngủ nhiều không chịu bú liệu có đáng lo lắng?

Tình trạng trẻ sơ sinh ngủ nhiều và bú ít là điều khiến nhiều cha mẹ băn khoăn. Về cơ bản, không phải mọi trường hợp đều nguy hiểm nhưng việc để tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe của bé và dinh dưỡng lâu dài, đó là:

• Trẻ dễ bị mất nước: Khi trẻ bỏ bú trong thời gian dài, cơ thể sẽ không nhận đủ lượng nước và dưỡng chất cần thiết. Điều này khiến trẻ rất dễ rơi vào tình trạng mất nước. Nếu không được xử lý kịp thời, mất nước có thể dẫn đến rối loạn điện giải và làm ảnh hưởng nhiều cơ quan trong cơ thể.
• Tín hiệu cảnh báo trẻ bị ốm: Việc bú kém và ngủ gà suốt ngày chính là tín hiệu đầu tiên cho thấy trẻ đang chống lại một tác nhân gây bệnh nào đó. Nếu trẻ kèm theo sốt, thở nhanh, da nhợt nhạt hoặc ít tiểu, cha mẹ cần cân nhắc đưa trẻ đi khám sớm.

Trẻ ngủ nhiều bú ít tiềm ẩn nhiều nguy hiểm cho sức khỏe

4. Nên làm gì khi trẻ ngủ nhiều không chịu bú

Nếu tình trạng trẻ sơ sinh ngủ nhiều không chịu dậy bú, cha mẹ có thể áp dụng những làm những điều sau:

• Điều chỉnh sinh hoạt: Cho trẻ học phân biệt ngày đêm, giãn cữ đúng theo độ tuổi và cân nặng phù hợp với nhu cầu trẻ.
• Đánh thức trẻ đúng cách: Mở rèm cho ánh sáng tự nhiên, xoa nhẹ tay chân, thay tã hoặc đổi tư thế để kích thích trẻ tỉnh dậy.
• Tăng tiếp xúc da kề da: Đặt trẻ áp sát ngực mẹ để kích thích bản năng bú, giúp trẻ tỉnh táo và tập trung hơn.
• Chọn thời điểm ngủ nông để cho trẻ bú: Mẹ nên quan sát các dấu hiệu của trẻ như giật mình nhẹ, nhép miệng, cử động mắt để bắt đầu cữ bú hiệu quả hơn.
• Kích thích trẻ trong lúc bú: Mẹ nên xoa lưng, xoa lòng bàn chân, lau mặt bằng khăn ấm hoặc đổi bên bú để trẻ giữ tỉnh táo và bú lâu hơn.
• Vắt sữa hỗ trợ: Nếu trẻ bú quá yếu, mẹ có thể vắt sữa và cho trẻ ăn bằng muỗng, cốc hoặc ống ti nhỏ để duy trì năng lượng và phòng ngừa hạ đường huyết.
• Theo dõi dấu hiệu bất thường và cho trẻ đi khám: Nếu trẻ liên tục bỏ bú, ngủ li bì khó đánh thức, thở nhanh, tím tái hoặc có các biểu hiện bất thường khác, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế sớm để được bác sĩ kiểm tra.

Với những chia sẻ trên, mong rằng phần nào giúp cha mẹ chủ động hơn trong việc chăm sóc bé. Khi trẻ sơ sinh ngủ nhiều không chịu dậy bú, điều quan trọng là cha mẹ cần theo dõi sát các dấu hiệu bất thường và can thiệp đúng cách. Một địa chỉ thăm khám uy tín ba mẹ có thể lựa chọn khi muốn khám bệnh cho con là chuyên khoa Nhi thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC. Để đặt lịch khám sớm nhanh chóng, Quý khách vui lòng liên hệ MEDLATEC theo hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.