1. Bệnh Viêm gan C

Virus viêm gan C (HCV) là một trong những nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến bệnh viêm gan mạn tính trên toàn thế giới. Virus viêm gan C là virus có lõi nhân là RNA và có khả năng thay đổi đặc tính di truyền một cách dễ dàng và nhanh chóng vì RNA chúng không có cơ chế sao chép ngược. 

Hình 1: Virus viêm gan C lây qua đường nào?

Viêm gan virus C là một bệnh truyền nhiễm nên bất cứ ai cũng có khả năng bị nhiễm. Bệnh có thể lây qua những con đường như sau:

- Qua đường máu: Đây là đường dễ lây bệnh nhất và cũng là đường lây nhiễm chủ yếu.

- Qua các dụng cụ tương tự dụng cụ y khoa: HCV có thể xâm nhập vào cơ thể qua kim chích, đồ cạo râu, lưỡi lam hoặc bàn chải đánh răng, xăm mình, cạo gió, châm cứu hoặc mổ xẻ với những dụng cụ không được khử trùng đúng cách.

- Từ mẹ sang con: trong lúc sinh đẻ có thể xảy ra, với tỷ lệ trên dưới 5%. Sinh tự nhiên hay sinh mổ đều có khả năng lây truyền virus với tỷ lệ tương đương như nhau. Lượng virus trong máu mẹ trong thời điểm sinh càng cao thì bệnh càng dễ lây. Bệnh không lây qua sữa mẹ, nên không cần phải kiêng cữ vấn đề cho con bú.

- Qua đường tình dục: bệnh viêm gan C cũng có thể lây trong lúc giao hợp với người có bệnh, tuy nhiên nó hiếm khi xảy ra, với tỷ lệ chưa đến 5%. Vì vậy, cơ quan CDC cho rằng sự chung thủy một vợ một chồng hoặc tình nhân gắn bó không cần kiêng cữ hay thay đổi đời sống tình dục. Đối với những người có nhiều bạn tình, việc quan hệ tình dục không an toàn (như không đeo bao cao su) có nguy cơ lây bệnh viêm gan C, cũng như các loại bệnh khác như hoa mai, giang liễu, AIDS, viêm gan B,…

- Tuy một số vi khuẩn viêm gan C vẫn được tìm thấy trong mồ hôi và nước bọt, nhưng việc ăn uống chung hoặc va chạm thể xác trong đời sống hằng ngày với bệnh nhân viêm gan C sẽ không bị lây nhiễm.

Nhiễm virus viêm gan C (HCV) thường gây ra một bệnh tiến triển có thể dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan và ung thư biểu mô tế bào gan. 

2. Lợi ích của việc xét nghiệm HCV Ag

Hình 2: Virus HCV trong bệnh về gan

Sàng lọc, chẩn đoán và theo dõi nhiễm HCV thường dựa trên các xét nghiệm kháng thể kháng HCV (HCV Ab), miễn dịch tái tổ hợp và tải lượng virus (HCV RNA) trong thực hành lâm sàng hiện nay. Tuy nhiên, các xét nghiệm này cũng có những hạn chế, bao gồm: 

- Xét nghiệm HCV Ab thiếu độ nhạy phát hiện trong giai đoạn cửa sổ sớm từ 45 đến 68 ngày sau khi nhiễm bệnh, mặc dù các xét nghiệm HCV Ab thế hệ thứ hai và thứ ba đã được cải thiện.

- Các phân tích sao chép ngược PCR định lượng thời gian thực (qRT-PCR) để đo tải lượng virus cũng có một số nhược điểm. Những kỹ thuật này có thể bị nhiễm bẩn và kết quả dương tính giả dù tỷ lệ đó rất thấp. Bên cạnh đó nó đòi hỏi chuyên môn cao và có thể tốn nhiều công sức và tốn kém.

Xét nghiệm kháng nguyên lõi HCV (hay còn gọi là HCVcAg) đã được nghiên cứu để bổ sung cho các xét nghiệm HCV Ab hoặc phân tích HCV qRT-PCR, và các xét nghiệm HCV Ag định lượng này còn có thể được sử dụng để theo dõi điều trị kháng vi-rút cũng như để chẩn đoán nhiễm HCV.

Hơn nữa, xét nghiệm này cũng có thể hữu ích trong việc theo dõi bệnh nhân suy giảm miễn dịch và những người trải qua chạy thận nhân tạo. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu trước đây phát hiện HCV Ag sử dụng các xét nghiệm miễn dịch liên quan đến enzyme (ELISAs) hoặc xét nghiệm miễn dịch enzyme (EIA) có thể cần thời gian và kỹ năng đáng kể. 

Gần đây, một xét nghiệm miễn dịch hóa phát quang hoàn toàn tự động (CLIA) với độ nhạy và độ đặc hiệu cao hơn đã được phát triển để khắc phục những thiếu sót của các xét nghiệm Ag lõi thông thường Do đó, xét nghiệm HCV Ag mới đã được đánh giá và được xem như là một xét nghiệm thay thế cho HCV RNA qRT-PCR.

Bất kể kết quả xét nghiệm HCV Ab là âm tính hay dương tính thì việc xác định mức độ HCV Ag cũng sẽ giúp ích trong việc theo dõi giữa sự nhân lên của virus và nhiễm trùng ổn định và có thể được sử dụng để theo dõi các phản ứng với các phương pháp điều trị.

Tóm lại, xét nghiệm HCV Ag tự động cho thấy kết quả tương đương với xét nghiệm tải lượng virus HCV RNA, nó có ưu điểm là xét nghiệm dễ dàng và cho kết quả nhanh. Xét nghiệm này sẽ hữu ích để theo dõi nhiễm HCV và phân biệt trạng thái nhân lên của virus đang hoạt động mạnh với nhiễm trùng ổn định, Xét nghiệm cũng có thể là phương pháp thay thế cho việc định lượng nồng độ HCV RNA bằng cách sử dụng qRT-PCR nhưng không thể thay thế hoàn toàn.

3. Kết quả HCV Ag được hiểu như thế nào?

Bình thường khi nghi ngờ người bệnh mắc viêm gan C bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện xét nghiệm HCV Ab kết hợp với HCV Ag. Có thể xảy ra các kết quả như sau:

- HCV Ab (-) và HCV Ag (-): có nghĩa là người bệnh không bị nhiễm virus HCV.

- HCV Ab (-) và HCV Ag (+): Người bệnh nhiễm HCV giai đoạn sớm hoặc người có hệ miễn dịch suy giảm không thể sản xuất đủ kháng thể để đáp ứng với virus.

- HCV Ab (+) và HCV Ag (-): Người bệnh đã từng mắc HCV đã khỏi hoặc đang nhiễm virus nhưng với số lượng rất ít hay cơ thể có kháng thể thụ động.

- HCV Ab (+) và HCV Ag (+): Chứng tỏ rằng cơ thể đang bị nhiễm HCV cấp hoặc mạn tính.

Đế xác định chính xác xem một người có bị bệnh viêm gan C hay không và theo dõi tình quá trình điều trị bệnh bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thường xuyên thực hiện các xét nghiệm máu như: HCV Ab, HCV Ag, HCV RNA, các xét nghiệm theo dõi chức năng gan để kiểm tra mức độ ảnh hưởng của virus đến gan nhắm mục đích đưa ra các phương pháp điều trị thích hợp nhất.

Hình 3: Trung tâm Xét nghiệm Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC

Trung tâm Xét nghiệm Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC với hệ thống trang thiết bị máy móc hiện đại được nhập khẩu từ nước ngoài và được hoạt động theo tiêu chuẩn quốc tế ISO 15189:2012 cùng đội ngũ nhân viên lành nghề, giàu kinh nghiệm luôn cam kết đem đến cho người dân khắp cả nước những kết quả xét nghiệm chính xác và nhanh chóng nhất để phục vụ cho các vấn đề chăm sóc sức khỏe.

Gọi điện đến tổng đài 1900 565656 để được giải đáp các thắc mắc của bạn hoàn toàn miễn phí.