1. Xét nghiệm máu là gì? 

Xét nghiệm máu là một trong những xét nghiệm y tế quen thuộc, được chỉ định để đánh giá tình trạng sức khoẻ, phát hiện bệnh lý hoặc tìm kiếm các “chất lạ” trong máu. Về quy trình thực hiện, bác sĩ sẽ tiến hành lấy một lượng máu nhỏ từ cơ thể (thường là từ tĩnh mạch cánh tay), sau đó đem phân tích trong phòng xét nghiệm để kiểm tra các thành phần hoá học, tế bào và sinh học của máu. Thông qua việc thực hiện xét nghiệm máu sẽ giúp đo lường cụ thể các chỉ số về đường huyết, cholesterol, chức năng gan, thận, hay tình trạng viêm nhiễm,…

Khác với những xét nghiệm máu thông thường, để phát hiện ma tuý hoặc chất gây nghiện, cần thực hiện xét nghiệm máu chuyên biệt. Nó cho phép phát hiện các hoạt chất liên quan như amphetamine, heroin, cần sa (THC), methamphetamine, cocaine,… 

Xét nghiệm máu giúp phát hiện bệnh lý và tìm kiếm các chất lạ trong máu

2. Xét nghiệm máu có phát hiện nghiện ma tuý không?

Xét nghiệm máu có phát hiện nghiện ma tuý không? Xét nghiệm máu có thể phát hiện ma túy, nhưng chưa đủ để kết luận một người có nghiện ma tuý hay không. Việc kết luận cá nhân bất kỳ có nghiện ma tuý không cần dựa vào nhiều yếu tố khác nhau như tiền sử sử dụng, triệu chứng lâm sàng, tiêu chuẩn chẩn đoán y khoa,… 

Dưới đây là chi tiết thông tin về xét nghiệm phát hiện ma tuý trong máu và chẩn đoán trường hợp bất kỳ có nghiện ma tuý hay không. 

Xét nghiệm máu có thể phát hiện ma tuý 

Xét nghiệm máu có thể phát hiện ma túy, đặc biệt hiệu quả trong trường hợp người được xét nghiệm vừa sử dụng ma túy trong thời gian ngắn trước đó. Mỗi loại chất gây nghiện có thời gian lưu lại trong máu khác nhau, cụ thể như:

• Heroin hoặc Morphin: Thời gian phát hiện trong máu khoảng 6- 12 giờ.
• Cocaine: Thời gian phát hiện trong máu khoảng 12 - 48 giờ. 
• Methamphetamine: Thời gian phát hiện trong máu khoảng 24 - 72 giờ. 
• cần sa (THC): Thời gian phát hiện trong máu khoảng 1 - 3 ngày.

Lưu ý, thời gian phát hiện ma tuý trong máu sẽ còn tùy thuộc vào liều lượng, tần suất sử dụng, thể trạng, chức năng gan, thận và độ nhạy của kỹ thuật xét nghiệm sử dụng. 

Xét nghiệm máu có thể phát hiện chất gây nghiện trong máu

Hạn chế của xét nghiệm ma túy trong máu trước sự đa dạng của các chất ma túy

Một trong những thách thức lớn khi xét nghiệm ma túy trong máu là sự đa dạng và phức tạp của các chất ma túy hiện nay, đặc biệt là các loại ma túy tổng hợp. Mỗi chất có cấu trúc hóa học và chất chuyển hóa riêng, đòi hỏi kỹ thuật xét nghiệm đặc hiệu để phát hiện chính xác. Điều này đồng nghĩa với việc không thể dùng một xét nghiệm máu duy nhất để bao phủ toàn bộ các loại ma túy đang lưu hành. 

Hơn nữa, nhiều loại ma túy tổng hợp được thiết kế với mục đích "lẩn tránh" các xét nghiệm thông thường, khiến việc phát hiện càng khó khăn nếu không sử dụng phương pháp hiện đại như GC-MS hay LC-MS/MS. Do đó, để tăng hiệu quả chẩn đoán, cần có định hướng cụ thể về loại chất nghi ngờ và kết hợp nhiều phương pháp xét nghiệm khi cần thiết.

Chẩn đoán nghiện ma tuý 

Như đã đề cập trước đó, xét nghiệm máu có thể phát hiện ma tuý nhưng không thể xác định chính xác một người có nghiện ma tuý hay không. Để chẩn đoán nghiện ma tuý, bác sĩ sẽ cần dựa vào: 

• Tiền sử sử dụng: Thời gian, liều lượng và loại ma tuý người bệnh sử dụng. 
• Triệu chứng lâm sàng: Xuất hiện các triệu chứng như mất kiểm soát, lệ thuộc tâm lý và thể chất, ngáp ngủ thường xuyên, tinh thần uể oải, lờ đờ, mệt mỏi,…
• Tiêu chuẩn chẩn đoán y khoa: Dựa vào các tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh trong y học, chẳng hạn như DSM-5 và ICD-10 (hệ thống phân loại bệnh có liên quan đến lĩnh vực tâm thần học và chẩn đoán các rối loạn liên quan đến sức khỏe tâm thần hoặc hành vi).

3. Khi nào cần thực hiện xét nghiệm máu để phát hiện ma tuý?

Xét nghiệm máu được thực hiện để phát hiện ma túy trong các trường hợp: 

• Trong y tế: Khi bệnh nhân có các biểu hiện liên quan đến sức khỏe tâm thần và hành vi như mất kiểm soát, rối loạn nhận thức, thể trạng mệt mỏi, lơ mơ,…
• Trong pháp luật: Kiểm tra khi điều tra tội phạm, xử lý các hành vi trái pháp luật liên quan đến chất gây nghiện. 
• Trong môi trường lao động: Một số ngành nghề đặc thù cần thực hiện xét nghiệm định kỳ để đảm bảo an toàn khi lao động như lái xe, vận hành máy móc,…
• Trong giáo dục và gia đình: Trường hợp nghi ngờ con em sử dụng ma tuý hoặc chất gây nghiện, gia đình có thể đưa đi xét nghiệm đề can thiệp sớm và ngăn ngừa những biến chứng không mong muốn ảnh hưởng đến sức khoẻ. 

Việc xét nghiệm máu để phát hiện ma tuý cần được thực hiện nhanh chóng, kịp thời để ngăn chặn những hệ luỵ không mong muốn. 

4. Lưu ý khi thực hiện xét nghiệm

Khi thực hiện xét nghiệm máu, bạn cần lưu ý những điều sau: 

Thông báo cho bác sĩ về tiền sử bệnh hoặc các loại thuốc dùng trước đó

Nếu bạn có bệnh lý liên quan hoặc đang dùng thuốc kê đơn, thực phẩm chức năng, hãy thông báo cho bác sĩ để có kế hoạch xét nghiệm phù hợp không làm ảnh hưởng đến kết quả. 

Thời điểm lấy mẫu xét nghiệm

Xét nghiệm phát hiện chất ma tuý nên được thực hiện trong vài giờ đến vài ngày sau khi nghi ngờ sử dụng các chất kích thích. Trường hợp để quá lâu, có thể sẽ không tìm thấy chất gây nghiện trong máu. 

Làm theo hướng dẫn của nhân viên y tế

Trước khi lấy máu, bạn nên nghỉ ngơi, tránh căng thẳng quá mức làm thay đổi huyết áp và ảnh hưởng đến quá trình lấy mẫu. Tuân thủ hướng dẫn nhịn ăn trước khi lấy mẫu (nếu có chỉ định của bác sĩ). Dương tính giả xảy ra khi kết quả xét nghiệm cho thấy sự hiện diện của chất gây nghiện mặc dù người được xét nghiệm không sử dụng chúng. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:

Sử dụng thuốc điều trị

• Codeine và Morphine: Có thể xuất hiện khi sử dụng thuốc giảm đau chứa codeine hoặc morphine.
• Thuốc cảm lạnh và ho: Một số thuốc chứa Pseudoephedrine có thể cho kết quả dương tính với methamphetamine.
• Thuốc an thần, chống lo âu: Diazepam, Lorazepam có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.
• Kháng sinh: Rifampin và Fluoroquinolones đôi khi gây dương tính giả với các chất ma túy.

Thực phẩm và thức uống

• Hạt anh túc (poppy seeds): Có thể gây dương tính giả với morphine và codeine.
• Trà thảo mộc chứa chất kích thích nhẹ: Có thể gây nhầm lẫn với amphetamine.

Hóa chất và chất tẩy rửa

• Tiếp xúc với các hóa chất có gốc amine như một số loại chất tẩy rửa mạnh.

Lựa chọn địa chỉ xét nghiệm uy tín

Để bảo đảm kết quả chính xác, bạn nên chọn các địa chỉ xét nghiệm uy tín như bệnh viện đa khoa, trung tâm xét nghiệm đạt chuẩn ISO hoặc được Bộ Y tế cấp phép, các cơ sở y tế có chuyên môn,...

Cần lưu ý về thời điểm lấy mẫu

Như vậy, bài viết trên đây đã giúp giải đáp chi tiết cho câu hỏi xét nghiệm máu có phát hiện nghiện ma tuý không. Xét nghiệm máu có thể phát hiện chất gây nghiện, nhưng không thể khẳng định một người có nghiện ma tuý hay không. Để xác định chính xác một trường hợp có nghiện ma tuý hay không, cần dựa vào các yếu tố về tiền sử sử dụng, triệu chứng lâm sàng và tiêu chuẩn chẩn đoán y khoa. Khi thực hiện xét nghiệm, để bảo đảm kết quả chính xác, bạn cần thông báo cho bác sĩ về tiền sử bệnh, thuốc sử dụng; thời điểm lấy mẫu và lựa chọn địa chỉ xét nghiệm uy tín. 

Trung tâm xét nghiệm MEDLATEC là một trong những thương hiệu xét nghiệm chất lượng hàng đầu khu vực phía Bắc. Được đầu tư trang thiết bị, máy móc tân tiến với đội ngũ y bác sĩ, kỹ thuật viên chuyên môn cao, xét nghiệm tại MEDLATEC bảo đảm mang lại kết quả chính xác với thời gian nhanh chóng. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc liên quan, hãy liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được giải đáp nhanh chóng và đặt lịch xét nghiệm.