Sỏi niệu quản bản chất là sỏi thận. Đó là một viên sỏi thận đã di chuyển từ thận sang một bộ phận khác của đường tiết niệu.

Sỏi niệu quản bản chất là sỏi thận

Niệu quản là ống nối thận với bàng quang. Nó có chiều rộng tương đương với một tĩnh mạch nhỏ. Đây là vị trí phổ biến nhất để sỏi thận di chuyển và gây đau.

Tùy thuộc vào kích thước và vị trí, nó có thể đau nhiều và có thể cần can thiệp y tế nếu nó không tự đào thải, gây đau nhiều hoặc nôn mửa hoặc nếu nó liên quan đến sốt hoặc nhiễm trùng.

Sỏi đường tiết niệu khá phổ biến: Theo Hiệp hội Tiết niệu Hoa Kỳ, chúng ảnh hưởng đến gần 9% dân số Hoa Kỳ .

Bài viết này sẽ xem xét kỹ hơn về sỏi niệu quản, bao gồm các triệu chứng, nguyên nhân và các lựa chọn điều trị. Nếu người bệnh muốn biết cách ngăn chặn những viên sỏi này, chúng tôi cũng đã đề cập đến vấn đề đó.

- Sỏi thận là những sỏi tinh thể thường hình thành trong thận. Nhưng những khối này có thể phát triển và di chuyển đến bất cứ đâu dọc theo đường tiết niệu của người bệnh, bao gồm niệu quản, niệu đạo và bàng quang.

- Sỏi niệu quản là một viên sỏi thận di chuyển xuống và nằm bên trong một trong những niệu quản, là những ống nối thận với bàng quang.

Sỏi sẽ hình thành trong thận và đi vào niệu quản bằng nước tiểu từ một trong các thận.

Đôi khi, những viên sỏi này rất nhỏ. Khi đó, sỏi có thể đi qua niệu quản và vào bàng quang của người bệnh, và cuối cùng sẽ ra khỏi cơ thể khi người bệnh đi tiểu.

Tuy nhiên, đôi khi, một viên sỏi có thể quá lớn để đi qua và có thể mắc lại trong niệu quản. Nó có thể chặn dòng chảy của nước tiểu và có thể cực kỳ đau đớn.

Sỏi niệu quản được tạo thành từ các tinh thể trong nước tiểu của người bệnh kết tụ lại với nhau. Chúng thường hình thành trong thận trước khi đi vào niệu quản.

Không phải tất cả sỏi niệu quản đều được tạo thành từ các tinh thể giống nhau. Những viên sỏi này có thể hình thành từ các loại tinh thể khác nhau như:

- Chất vôi: Sỏi được tạo thành từ các tinh thể calci oxalat là phổ biến nhất. Là mất nước và ăn một chế độ ăn uống bao gồm rất nhiều loại thực phẩm oxalate cao có thể làm tăng nguy cơ phát triển sỏi.

Sỏi niệu quản được tạo thành từ các tinh thể trong nước tiểu kết tụ với nhau

- Acid uric: Loại sỏi này phát triển khi nước tiểu quá toan (acid). Nó phổ biến hơn ở nam giới và những người bị bệnh gút .

- Struvite: Những loại sỏi này thường liên quan đến nhiễm trùng thận mãn tính và chủ yếu được tìm thấy ở những phụ nữ thường xuyên bị nhiễm trùng đường tiết niệu (UTIs).

- Cystine: Loại sỏi ít phổ biến nhất, sỏi cystine xảy ra ở những người mắc chứng rối loạn di truyền cystin niệu. Chúng được tạo ra khi cystine, một loại acid amin, rò rỉ vào nước tiểu từ thận.

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi. Điều này bao gồm:

- Tiền sử gia đình: Nếu cha mẹ hoặc anh chị em của người bệnh bị sỏi thận hoặc sỏi niệu quản, người bệnh cũng có thể bị sỏi thận.

- Mất nước: Nếu người bệnh không uống đủ nước, người bệnh có xu hướng tạo ra một lượng nhỏ nước tiểu rất cô đặc. Người bệnh cần sản xuất một lượng nước tiểu lớn hơn để muối sẽ được hòa tan, thay vì cứng lại thành tinh thể.

- Chế độ ăn: Ăn một chế độ ăn nhiều natri (muối), protein động vật và thực phẩm giàu oxalat có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi. Thực phẩm giàu oxalat bao gồm rau bina, trà, sô cô la và các loại hạt. Tiêu thụ quá nhiều vitamin C cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

- Một số loại thuốc: Một số loại thuốc khác nhau, bao gồm một số loại thuốc thông mũi, thuốc lợi tiểu, steroid và thuốc chống co giật, có thể làm tăng khả năng hình thành sỏi.

- Một số tình trạng bệnh khác: Người bệnh có thể dễ bị sỏi hơn nếu người bệnh có:

• Một sự tắc nghẽn của đường tiết niệu
• Bệnh viêm ruột
• Bệnh gout
• Cường cận giáp
• Béo phì
• Nhiễm trùng tiểu tái phát

Các triệu chứng phổ biến nhất của tắc nghẽn gây giãn đài bể thận một bên thận hoặc niệu quản do sỏi là đau đớn.

Người bệnh có thể cảm thấy đau ở bụng dưới hoặc bên sườn, đây là vùng lưng ngay dưới xương sườn. Cơn đau có thể nhẹ và âm ỉ hoặc có thể dữ dội. Cơn đau cũng có thể đến rồi đi và lan sang các vùng khác.

Người bệnh có thể cảm thấy đau ở bụng dưới hoặc bên sườn, đây là vùng lưng ngay dưới xương sườn

Các triệu chứng khác có thể xảy ra bao gồm:

• Đau hoặc cảm giác nóng bỏng khi người bệnh đi tiểu
• Máu trong nước tiểu của người bệnh
• Thường xuyên đi tiểu
• Buồn nôn và ói mửa
• Sốt

Nếu người bệnh gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy gọi cho bác sĩ ngay.

Người bệnh không thể thay đổi tiền sử gia đình của mình, nhưng có một số bước người bệnh có thể thực hiện để giảm nguy cơ phát triển sỏi.

Nếu người bệnh có xu hướng phát triển sỏi, hãy cố gắng tiêu thụ khoảng 2 lít chất lỏng mỗi ngày

• Uống nhiều nước: Nếu người bệnh có xu hướng phát triển sỏi, hãy cố gắng tiêu thụ khoảng 2 lít chất lỏng mỗi
• ngày. Điều này sẽ giúp tăng lượng nước tiểu của người bệnh, giúp nước tiểu không quá cô đặc. Tốt nhất người bệnh nên uống nước thay vì nước trái cây hoặc nước ngọt.
• Theo dõi lượng muối ăn và protein của người bệnh: Nếu người bệnh có xu hướng ăn nhiều protein động vật và muối, người bệnh có thể muốn cắt giảm. Cả protein động vật và muối đều có thể làm tăng nồng độ acid trong nước tiểu của người bệnh.
• Hạn chế thức ăn có nhiều oxalat: Ăn thực phẩm có nhiều oxalat có thể dẫn đến sỏi đường tiết niệu. Cố gắng hạn chế những thực phẩm này trong chế độ ăn uống của người bệnh.
• Cân bằng lượng calci của người bệnh: Người bệnh không muốn tiêu thụ quá nhiều calci nhưng cũng không muốn giảm lượng calci quá nhiều vì người bệnh sẽ có nguy cơ gây nguy hiểm cho xương. Thêm vào đó, thực phẩm giàu calci có thể cân bằng lượng oxalate cao trong các loại thực phẩm khác.
• Xem lại các loại thuốc hiện tại của người bệnh: Nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của người bệnh về bất kỳ loại thuốc nào người bệnh đang dùng. Điều này bao gồm các chất bổ sung như vitamin C đã được chứng minh là làm tăng nguy cơ tạo sỏi.

Nếu người bệnh bị đau ở bụng dưới hoặc nhận thấy có máu trong nước tiểu, bác sĩ có thể đề nghị các phương pháp chẩn đoán hình ảnh để tìm sỏi.

Hai trong số các phương tiện chẩn đoán hình ảnh phổ biến nhất để tìm sỏi bao gồm:

• Chụp cắt lớp vi tính (CT): CT scan thường là lựa chọn tốt nhất cho việc phát hiện sỏi trong đường tiết niệu. Nó sử dụng máy X-quang quay để tạo ra hình ảnh mặt cắt của bên trong bụng và xương chậu của người bệnh.

Chụp CT scan thường là lựa chọn tốt nhất cho việc phát hiện sỏi trong đường tiết niệu

• Siêu âm: Không giống như chụp CT, siêu âm không sử dụng bất kỳ bức xạ nào. Quy trình này sử dụng sóng âm tần số cao để tạo ra hình ảnh bên trong cơ thể người bệnh.

Các xét nghiệm này có thể giúp bác sĩ xác định kích thước và vị trí của sỏi. Biết được vị trí của viên sỏi và độ lớn của nó sẽ giúp họ xây dựng phương án điều trị phù hợp.

Nghiên cứu cho thấy rằng nhiều sỏi tiết niệu tự giải quyết mà không cần điều trị .

Người bệnh có thể bị đau một chút trong khi đào thải sỏi, nhưng miễn là người bệnh không bị sốt hoặc nhiễm trùng, người bệnh có thể không phải làm gì khác ngoài việc uống nhiều nước để viên sỏi thoát ra ngoài.

Những viên sỏi nhỏ có xu hướng đi qua dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, như một nghiên cứu năm 2017 ghi nhận, vấn đề kích thước.

Một số viên sỏi, đặc biệt là những viên sỏi lớn hơn, mắc kẹt trong niệu quản vì đó là điểm hẹp nhất trong đường tiết niệu của người bệnh. Điều này có thể gây đau dữ dội và làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng.

Nếu người bệnh có một viên sỏi lớn khó có thể tự khỏi, bác sĩ có thể sẽ muốn thảo luận về các lựa chọn điều trị với người bệnh.

Họ có thể đề nghị một trong những thủ thuật này để loại bỏ sỏi niệu quản quá lớn không thể tự đào thải ra ngoài.

• Đặt stent niệu quản: Một ống nhựa nhỏ, mềm, được đưa vào niệu quản xung quanh viên sỏi, cho phép nước tiểu đi qua sỏi. Giải pháp tạm thời này là một thủ tục phẫu thuật được thực hiện dưới gây mê. Nó có nguy cơ thấp nhưng sẽ cần được theo dõi bằng quy trình loại bỏ hoặc phá vỡ sỏi.
• Đặt dẫn lưu bể thận: Bác sĩ X quang can thiệp có thể giảm đau tạm thời bằng cách đặt ống này trực tiếp vào thận qua lưng chỉ sử dụng thuốc an thần và kết hợp siêu âm và chụp X-quang . Cách này thường được áp dụng nếu bị sốt hoặc nhiễm trùng do sỏi tắc nghẽn đường tiết niệu.

Đặt dẫn lưu bể thận

• Tán sỏi bằng sóng xung kích: Quy trình này sử dụng sóng xung kích tập trung để phá vỡ sỏi thành những mảnh nhỏ hơn, sau đó có thể đi qua phần còn lại của đường tiết niệu và ra khỏi cơ thể người bệnh mà không cần trợ giúp thêm.
• Nội soi niệu quản: Bác sĩ tiết niệu sẽ luồn một ống mỏng có ống soi vào niệu đạo và lên niệu quản. Khi bác sĩ có thể nhìn thấy viên sỏi, viên sỏi có thể được lấy ra trực tiếp hoặc chia nhỏ bằng tia laser thành những mảnh nhỏ hơn có thể tự tiêu đi. Thủ thuật này có thể được thực hiện trước bằng cách đặt một stent niệu quản để cho phép niệu quản giãn ra một cách thụ động trong vài tuần trước khi nội soi niệu quản.
• Phẫu thuật nội soi bể thận qua da: Thủ thuật này thường được áp dụng nếu người bệnh có một viên sỏi rất lớn hoặc có hình dạng bất thường trong thận. Bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ ở lưng và lấy sỏi ra ngoài bằng ống soi thận. Mặc dù đây là một thủ thuật xâm lấn tối thiểu, nhưng người bệnh sẽ cần gây mê toàn thân.
• Liệu pháp nội khoa bằng thuốc: Loại liệu pháp này bao gồm việc sử dụng các loại thuốc chẹn alpha để giúp viên sỏi đi qua. Thuốc chẹn alpha giúp giảm huyết áp, có thể có hiệu quả để loại bỏ những viên sỏi nhỏ hơn, nhưng nó cũng có nguy cơ gây ra các biến cố tiêu cực.