Bệnh mề đay Cholinergic: nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Mề đay Cholinergic dễ bị kích hoạt khi có yếu tố gây tăng thân nhiệt và đổ mồ hôi. Tình trạng nổi ban đỏ mẩn ngứa, đau rát,... do bệnh lý này tuy không gây nhiều nguy hiểm cho sức khỏe nhưng lại khiến cuộc sống của người bệnh gặp nhiều phiền toái. Vậy Cholinergic là bệnh gì, nguyên nhân do đâu, triệu chứng và điều trị thế nào, nội dung dưới đây sẽ giúp bạn có được lời giải đáp.

1. Mề đay Cholinergic là bệnh gì?

Mày đay Cholinergic là dạng phát ban ngoài da xuất hiện khi có sự tác động và kích thích vật lý, nhất mồ hôi và nhiệt. Cholinergic là thuật ngữ chỉ các bộ phận trong cơ thể bị ảnh hưởng trước chất trung gian dẫn truyền thần kinh là  acetylcholin. Khi bị tác động bởi  acetylcholi cơ thể sẽ gặp tình trạng co giãn mạch máu và nhịp tim chậm. Hệ quả là xuất hiện các biểu hiện dị ứng như: ban đỏ, ngứa,...

2. Nguyên nhân gây nên và triệu chứng mề đay Cholinergic

2.1. Nguyên nhân gây nên mề đay cholinergic

Hiện chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây nên bệnh mề đay Cholinergic mà mới chỉ xác định được các yếu tố tác động như:

- Ra nhiều mồ hôi: tập thể dục, tắm nước nóng, xông hơi, ăn quá cay, sốt cao,... khiến mồ hôi ra nhiều có thể làm xuất hiện Cholinergic.

- Nhiệt độ tăng: nhiệt độ bên trong cơ thể và nhiệt độ bên ngoài môi trường có sự chênh lệch lớn thì quá trình thoát nhiệt của cơ thể sẽ bị tác động và nổi mề đay Cholinergic.

- Nhiễm ký sinh trùng: giun, sán,... là những ký sinh trùng mà nếu mắc phải chúng sẽ nhanh chóng đi vào máy và đến các cơ quan trong cơ thể, làm kích hoạt phản ứng tự bảo vệ là mày đay Cholinergic.

- Tác dụng phụ của thuốc: có một số thuốc chống viêm, kháng sinh,... gây ra tác dụng phụ là Cholinergic.

2.2. Triệu chứng mề đay cholinergic

Triệu chứng mề đay Cholinergic thường khởi phát ngay sau khi cơ thể tăng nhiệt độ hoặc bắt đầu ra mồ hôi. Bất cứ vị trí nào trên cơ thể cũng có thể nổi mẩn ngứa do Cholinergic nhưng phổ biến nhất là thân mình và cánh tay.

Các triệu chứng điển hình gồm: phát ban mẩn đỏ trên da và ngứa, nóng rát tại vùng phát ban và khu vực xung quanh, có thể bị sưng ở khu vực phát ban hoặc nổi mẩn nước tạo cảm giác ẩm ướt. Nếu diễn tiến trầm trọng hơn thì những triệu chứng này có thể xuất hiện trên toàn bộ cơ th, kéo dài vài phát đến vài giờ tùy vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Nổi ban ngứa trên da do mề đay Cholinergic

Người bị nổi mề đay Cholinergic cũng có thể xuất hiện một số triệu chứng toàn thân như: đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, sốt, khó thở, đau đầu,...

Thông thường các triệu chứng mề đay Cholinergic thường tự biến mất và không nguy hiểm. Tuy nhiên, bệnh có thể tái phát thường xuyên. Một số trường hợp nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời có thể bị sốc phản vệ nguy hiểm đến tính mạng.

3. Điều trị mề đay cholinergic như thế nào?

3.1. Khắc phục tại nhà

Để giảm bớt khó chịu do các triệu chứng mề đay Cholinergic người bệnh có thể áp dụng một số cách khắc phục tại nhà như:

- Rửa sạch da

Dùng nước ấm và xà phòng có tính sát khuẩn nhẹ rửa sạch vùng da nổi mề đay có thể giúp loại bỏ chất kích ứng và làm giảm các triệu chứng của bệnh. Lưu ý không sử dụng nước nóng vì nó có thể làm cho tình trạng ngứa và sưng trở nên nghiêm trọng hơn.

- Chườm lạnh

Đặt một gói đá lạnh trong túi vải mỏng rồi chườm lên vùng da bị ảnh hưởng bởi mề đay Cholinergic trong 15 phút. Việc làm này có thể giảm sưng và ngứa. Lưu ý: luôn bọc đá lạnh trong túi hoặc khăn vải để tránh tiếp xúc trực tiếp với da gây bỏng lạnh.

3.2. Điều trị bệnh mề đay Cholinergic

Điều trị mề đay Cholinergic chủ yếu gồm: thay đổi lối sống và dinh dưỡng, dùng thuốc phù hợp.

- Thuốc điều trị mề đay Cholinergic: việc điều trị chủ yếu dùng thuốc kháng histamin để kiểm soát và giảm dần triệu chứng nổi mề đay.

- Thuốc kiểm soát mồ hôi: do đổ mồ hôi chính là tác nhân khiến các triệu chứng mề đay Cholinergic bùng phát nên nếu cần thiết, bác sĩ cũng sẽ dùng thuốc montelukast, methantheline bromide,... để kiểm soát lượng mồ hôi.

Việc dùng thuốc điều trị mề đay Cholinergic cần có sự chỉ định của bác sĩ da liễu

Ngoài việc dùng các loại thuốc trên đây thì tùy vào trường hợp cụ thể mà bác sĩ có thể cân nhắc điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch, thuốc chẹn beta, tia UV,... Các loại kem bôi dưỡng ẩm, chống dị ứng cũng được khuyến cáo sử dụng nhằm giảm tình trạng ban đỏ, ngứa ngáy. Các loại thuốc này đều cần được bác sĩ chuyên khoa thăm khám, chẩn đoán và đưa ra chỉ định sử dụng, người bệnh không được tự ý mua và dùng.

Đối với người bị nổi mề đay Cholinergic thì việc hạn chế tiếp xúc với tác nhân kích hoạt phản ứng dị ứng cũng rất cần thiết. Để làm được như vậy, người bệnh cần thay đổi lối sống như: tránh tắm nước nóng, tập thể dục, ăn đồ cay nóng hoặc tiếp xúc với nhiệt độ cao trong thời gian dài.

Căng thẳng hoặc bất cứ yếu tố nào gây đổ mồ hôi cũng có thể làm kích thích Cholinergic xuất hiện. Vì thế, người bệnh cũng cần học cách kiểm soát căng thẳng và tránh những hoạt động gây đổ mồ hôi. Nếu kiểm soát căng thẳng người bệnh có thể lựa chọn thiền định, tập yoga, nghe nhạc,...

Duy trì chế độ ăn ít tiếp xúc với thực phẩm giàu histamin là cách hạn chế mề đay Cholinergic mạn tính. Histamin chính là hóa chất gây nên phản ứng dị ứng nổi mề đay. Muốn làm được điều này cần tránh thực phẩm chứa chất bảo quản, chất phụ gia, động vật có vỏ, cá, bơ, sữa, rượu, giấm,...

Các loại thuốc Tây điều trị mề đay Cholinergic đều chỉ có tác dụng cải thiện triệu chứng, không có tác dụng điều trị khỏi bệnh hoàn toàn. Đây là bệnh lý có khả năng tái phát cao nên việc thực hiện các biện pháp dự phòng tái phát như đã nói ở trên là cần thiết.

Mề đay Cholinergic có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bệnh nhưng nếu biết cách khắc phục thì các triệu chứng của bệnh có thể kiểm soát dễ dàng. Trong trường hợp đã áp dụng các biện pháp khắc phục tại nhà mà triệu chứng không thuyên giảm hoặc trở nên dữ dội hơn thì cần đến bác sĩ da liễu thăm khám để nhận được sự hướng dẫn điều trị kịp thời. Việc sử dụng các loại thuốc điều trị bệnh luôn cần có sự hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để tránh gặp phải những tác dụng phụ nguy hiểm.

BS Thanh Tuấn đã duyệt