1. Tổng quan về bệnh gout

Gout là một bệnh lý rối loạn chuyển hóa purin trong cơ thể, dẫn đến tình trạng tăng acid uric máu kéo dài. Khi nồng độ acid uric quá cao, các tinh thể urat sẽ lắng đọng tại khớp, mô mềm, thận… gây ra những cơn viêm khớp dữ dội, sưng đỏ và đau nhức.

Có nhiều yếu tố góp phần vào sự phát triển của bệnh gout, bao gồm:

• Chế độ ăn uống: Tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu purin như thịt đỏ, hải sản, nội tạng động vật, rượu bia (đặc biệt là bia) có thể làm tăng nồng độ acid uric;

Chế độ ăn uống là yếu tố hàng đầu góp phần gây ra bệnh gout 

• Di truyền: Tiền sử gia đình có người mắc bệnh gout làm tăng nguy cơ mắc bệnh;
• Giới tính và tuổi tác: Gout thường gặp ở nam giới >40 tuổi; 
• Thừa cân, béo phì: Người béo phì có xu hướng sản xuất nhiều acid uric hơn và thận cũng khó khăn hơn trong việc đào thải chất này;
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu, aspirin liều thấp có thể làm tăng nồng độ acid uric;
• Bệnh lý khác: Các bệnh như cao huyết áp, tiểu đường, suy thận, rối loạn chuyển hóa lipid cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc gout.

Các dấu hiệu nhận biết bệnh gout thường gồm:

• Đau khớp dữ dội: Thường xuất hiện ở ngón chân cái, mắt cá, đầu gối, cổ tay, khuỷu tay. Cơn đau có thể trở nên nghiêm trọng nhất trong vòng 4 đến 12 giờ đầu tiên sau khi xuất hiện;
• Đau âm ỉ kéo dài: Sau đợt cấp, cơn đau có thể còn dai dẳng nhiều ngày hoặc tuần và nặng dần theo thời gian;
• Viêm, sưng đỏ: Khớp sưng, nóng, đỏ và rất nhạy cảm;
• Hạn chế vận động: Khi bệnh tiến triển, việc cử động khớp trở nên khó khăn.
• Xuất hiện hạt tophi: Giai đoạn mạn tính có thể thấy các hạt tophi ở quanh các khớp (như khớp ngón chân cái, bàn chân, mắt cá chân, đầu gối...), vành tai, gân gót chân.

2. Bị gout kiêng ăn gì?

Vậy bị gout kiêng ăn gì? Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát bệnh gout. Người bệnh cần kiêng hoặc hạn chế tối đa các loại thực phẩm giàu purin và các tác nhân làm tăng acid uric.

Thịt đỏ và phủ tạng động vật

• Thịt bò, thịt cừu, thịt dê, thịt chó chứa nhiều purin, làm gia tăng acid uric máu;
• Phủ tạng động vật (gan, thận, tim, óc, lòng, dạ dày) có hàm lượng purin cực cao, người bệnh gout cần tuyệt đối tránh.

Thịt đỏ và phủ tạng động vật là câu trả lời đầu tiên cho câu hỏi bị gout kiêng ăn gì 

Hải sản 

Tôm, cua, sò, hến, cá biển (như cá trích, cá mòi, cá ngừ, cá hồi, cá cơm) đều chứa nhiều purin. Ăn quá nhiều hải sản dễ kích thích cơn gout cấp tái phát.

Đồ uống có cồn và nước ngọt có gas

• Bia: chứa cả purin lẫn cồn, ảnh hưởng tiêu cực đến người bị gout;
• Rượu mạnh: cản trở quá trình đào thải acid uric, làm tình trạng bệnh nặng hơn;
• Nước ngọt có gas: chứa nhiều fructose, làm tăng acid uric và nguy cơ béo phì.

Thịt gia cầm

Các loại thịt gia cầm như gà, vịt, ngan,... cũng nên hạn chế, đặc biệt là da và nội tạng.

Đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn

Xúc xích, lạp xưởng, thịt xông khói, đồ hộp… thường chứa nhiều muối, dầu mỡ và chất bảo quản. Đây là nhóm thực phẩm không chỉ ảnh hưởng đến gout mà còn tăng nguy cơ bệnh tim mạch, huyết áp.

Rau củ nhiều purin

Mặc dù rau quả thường tốt, nhưng một số loại có hàm lượng purin trung bình, các nghiên cứu cho thấy purin từ thực vật ít ảnh hưởng hơn purin từ động vật. Tuy nhiên chỉ nên ăn với số lượng vừa phải: măng tây, nấm, rau bina, đậu Hà Lan, súp lơ trắng, đậu nành, đậu đỏ, đậu xanh, đậu lăng…

3. Bệnh gout nên ăn những gì?

Dưới đây là một số các loại thực phẩm mà người bệnh nên bổ sung vào thực đơn ăn uống:

Trái cây

Các loại trái cây như táo, dâu, cam, cherry… rất giàu vitamin và chất chống oxy hóa. Đặc biệt, cherry còn giúp giảm sưng viêm, hỗ trợ hạ acid uric máu nhờ chứa nhiều vitamin C, beta-caroten và anthocyanin. Người bệnh nên bổ sung trái cây hàng ngày để tăng sức đề kháng và kiểm soát gout hiệu quả.

Người bệnh gout cần bổ sung nhiều trái cây 

Thực phẩm giàu vitamin C

Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nồng độ acid uric, chống viêm và bảo vệ mạch máu. Các thực phẩm giàu vitamin C bao gồm: ổi, dứa, súp lơ, ớt chuông… Tuy nhiên, cần lưu ý không nên bổ sung vitamin C liều quá cao vì có thể gây buồn nôn, sỏi thận hoặc cản trở quá trình đào thải acid uric.

Thịt trắng

Khác với thịt đỏ, thịt trắng như ức gà hoặc cá sông (cá lóc, cá rô, cá diêu hồng) chứa lượng đạm tốt nhưng ít purin. Người bệnh có thể ăn khoảng 110 - 170g/ngày để đảm bảo dinh dưỡng mà không làm tăng acid uric quá mức.

Dầu oliu và dầu thực vật

Dầu thực vật, đặc biệt là dầu oliu, chứa nhiều acid béo không bão hòa, có tác dụng kháng viêm và giảm đau khớp. Người bệnh nên dùng để chế biến hoặc trộn salad, tránh chiên xào ở nhiệt độ cao để không làm mất đi giá trị dinh dưỡng.

Trứng

Trứng là nguồn đạm ít purin, giàu canxi và các vi chất cần thiết. Đây là thực phẩm an toàn cho người bệnh gout, có thể sử dụng thay thế thịt đỏ trong một số bữa ăn mà vẫn đảm bảo đủ dưỡng chất.

Rau củ

Rau củ là nguồn chất xơ, vitamin và khoáng chất dồi dào, hỗ trợ tiêu hóa và giảm nguy cơ viêm. Người bệnh nên ăn đa dạng rau xanh như cải ngọt, rau ngót, bí xanh, cà tím, khoai tây… để tăng cường sức khỏe tổng thể.

Ngũ cốc nguyên cám

Các loại yến mạch, gạo lứt, lúa mạch cung cấp nhiều chất xơ và carbohydrate phức hợp, giúp ổn định đường huyết, hỗ trợ kiểm soát cân nặng và giảm viêm ở các khớp. Đây là nhóm thực phẩm lành mạnh nên có trong thực đơn của người bệnh gout.

Uống đủ nước

Nước đóng vai trò rất quan trọng trong việc đào thải acid uric qua đường tiểu. Người bệnh nên uống 2 - 2,5 lít nước mỗi ngày, ưu tiên nước lọc và nước khoáng kiềm không gas để hạn chế nguy cơ hình thành sỏi thận.

Bên cạnh quan tâm tới chế độ dinh dưỡng, người bệnh cũng cần lưu ý một số điều quan trọng sau đây: 

• Duy trì cân nặng ở mức hợp lý;
• Tập luyện thể dục đều đặn giúp tăng cường sức khỏe tổng thể;
• Ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng và stress;
• Uống thuốc đúng liều lượng theo chỉ định của bác sĩ và không tự ý ngưng thuốc;
• Khám sức khỏe định kỳ để kiểm tra nồng độ acid uric và đánh giá tình trạng bệnh.

Trên đây là lời giải đáp cho thắc mắc người bị gout kiêng ăn gì, đồng thời khuyến cáo những nhóm thực phẩm nên bổ sung để hỗ trợ quá trình điều trị bệnh cũng như hạn chế triệu chứng do bệnh gây ra. Nếu bạn đọc có thêm thắc mắc cần giải đáp hoặc nhu cầu thăm khám, điều trị bệnh gout vui lòng liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ kịp thời.