1. Bệnh sốt rét nguy hiểm thế nào?

Trước khi tìm hiểu về cách hạ sốt rét cho người lớn, MEDLATEC sẽ cung cấp một số thông tin để bạn hiểu rõ hơn về mức độ nguy hiểm của bệnh, các triệu chứng thường gặp và nguyên nhân gây bệnh. 

Bệnh sốt rét do ký sinh trùng Plasmodium gây ra, trong đó có 5 loài ký sinh trùng gây bệnh sốt rét thuộc họ Plasmodium, gồm P.vivax và P.falciparum ( là 2 loài nguy hiểm), P.malariae và P.ovale (là 2 loài thuộc nhóm ít nguy hiểm hơn) và P. knowlesi (khá hiếm gặp, thường xuất hiện ở Đông Nam Á, chủ yếu gây bệnh trên khỉ nhưng cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh sốt rét nặng cho người).

Ba loại ký sinh trùng gây bệnh sốt rét phổ biến ở Việt Nam là P. falciparum, P.vivax và P.malariae. Chúng thường gây bệnh qua vật chủ trung gian là muỗi Anopheles.

Bệnh sốt rét được đánh giá là bệnh nguy hiểm vì những yếu tố như sau:

1.1. Sốt rét có thể lây truyền qua nhiều phương thức khác nhau

Sốt rét là bệnh có thể lây truyền qua đường máu bằng nhiều phương thức khác nhau. Cụ thể: 

- Lây truyền qua đường muỗi đốt: Đây là phương thức lây lan bệnh phổ biến nhất. 

Sốt rét có thể lây qua đường muỗi đốt

- Truyền máu: Người bị nhiễm ký sinh trùng sốt rét nhưng không biết và hiến máu cho người khác, vô tình lây nhiễm bệnh sang cho người khác. 

- Mẹ truyền sang con: Những thai phụ mắc bệnh sốt rét có nguy cơ lây nhiễm bệnh cho con. Ngoài ra, những trường hợp này còn có nguy cơ phải đối mặt với nguy cơ sinh non, sảy thai. 

- Tiêm chích: Dùng bơm tiêm dính máu có chứa ký sinh trùng sốt rét cũng có nguy cơ lây nhiễm bệnh.

1.2. Bệnh sốt rét gây biến chứng nguy hiểm

Bệnh sốt rét do ký sinh trùng Plasmodium falciparum được đánh giá là nguy hiểm nhất vì có thể gây ra thể sốt rét ác tính, tiến triển nhanh và đe dọa tính mạng nếu không điều trị kịp thời. Trong khi đó, các loài ký sinh trùng khác như Plasmodium vivax, P. ovale hay P. malariae thường gây sốt rét với triệu chứng nhẹ hơn, nhưng vẫn có khả năng tái phát nhiều lần hoặc gây biến chứng nếu không được điều trị đúng cách. Dưới đây là một số biến chứng của bệnh: 

- Sốt rét thể não: Khi những tế bào máu có chứa đầy ký sinh trùng, những mạch máu nhỏ lưu thông đến não có nguy cơ bị bít lại, không thể lưu thông đến não, dẫn đến phù não và nhiều tổn thương nghiêm trọng. Người bệnh bị tổn thương não có thể bị co giật và hôn mê. 

- Phù phổi, khó thở và có nguy cơ tử vong. 

- Suy giảm chức năng của các cơ quan nội tạng khiến bệnh nhân dễ bị rơi vào trạng thái nguy kịch. 

- Thiếu máu. 

- Hạ đường huyết: Tình trạng này không chỉ do bệnh sốt rét mà còn có thể do tác dụng phụ của thuốc quinine điều trị sốt rét.

Sốt rét có thể nhanh chóng tiến triển nặng với nguy cơ tử vong cao chỉ trong vòng vài giờ hay vài ngày. Do đó, các trường hợp nhiễm bệnh, nhất là những ca bệnh nặng cần được chăm sóc và điều trị đặc biệt. Nếu điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh nhân có thể hồi phục tốt. 

2. Triệu chứng bệnh sốt rét

Những biểu hiện bệnh phụ thuộc vào loại ký sinh trùng mà người bệnh bị lây nhiễm. Cụ thể như sau:

 - Triệu chứng của các ca bệnh sốt rét thông thường:

 + Sốt, ớn lạnh.

 + Đau đầu. 

+ Mệt mỏi. 

+ Thở nhanh. 

+ Tiêu chảy. 

Sốt là biểu hiện phổ biến ở người bệnh sốt rét

- Triệu chứng sốt rét ác tính: Ký sinh trùng P. falciparum là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến những trường hợp sốt rét ác tính. Khi nhiễm phải loại ký sinh trùng này, các mao mạch nhỏ của người bệnh dễ bị tắc nghẽn, gây rối loạn tuần hoàn, tổn thương não và có thể đe dọa tính mạch người bệnh. Một số triệu chứng của thể bệnh này như sốt cao liên tục, rối loạn tiêu hóa, đau đầu dữ dội, rối loạn ý thức, da tái xanh, xuất huyết, co giật toàn thân,...

3. Cách hạ sốt rét nhanh cho người lớn

Những bệnh nhân bị sốt rét không nên tự ý điều trị tại nhà để tránh gặp phải những rủi ro không đáng có và tránh lây nhiễm bệnh cho người khác. Tại các cơ sở y tế, cách hạ sốt rét nhanh cho người lớn thường được áp dụng là dùng thuốc. Trong đó một số loại thuốc thường được bác sĩ chỉ định bao gồm: 

- Nhóm dẫn chất 4 aminoquinolin: Loại thuốc này được chỉ định với tác dụng tiêu diệt thể phân liệt trong hồng cầu của các loại ký sinh trùng sốt rét.

- Nhóm dẫn chất 8 aminoquinolin: Được các bác sĩ chỉ định cho người bệnh nhằm tiêu diệt thể phân liệt trong gan của các loại ký sinh trùng sốt rét.

- Nhóm alkaloid của cây canh ki na: Loại thuốc này thường được truyền qua đường tĩnh mạch. Tác dụng của thuốc là diệt thể phân liệt và giao bào trong hồng cầu. 

Dùng thuốc là cách điều trị sốt rét hiệu quả

- Nhóm thuốc antifolates: Có tác dụng ức chế tổng hợp axit folic, để ngăn chặn quá trình phát triển của ký sinh trùng sốt rét.

- Nhóm thuốc kháng sinh: Trong những trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân sử dụng một số loại thuốc kháng sinh như tetracyclin, clindamycin, doxyclin. 

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), liệu pháp phối hợp dựa trên artemisinin (ACT) là phương pháp điều trị hàng đầu cho sốt rét không biến chứng do Plasmodium falciparum. ACT kết hợp dẫn chất artemisinin với thuốc tác dụng kéo dài, như artemether-lumefantrine hoặc artesunate-mefloquine, giúp tiêu diệt ký sinh trùng nhanh và ngăn kháng thuốc. Phác đồ được chỉ định dựa trên xét nghiệm chẩn đoán và tình trạng kháng thuốc tại địa phương. Bệnh nhân cần tuân thủ liều lượng theo hướng dẫn bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và tránh tái phát.

Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng hợp lý và môi trường thoáng mát cũng là những cách hạ sốt rét nhanh cho người lớn. Cụ thể, bệnh nhân cần uống đủ nước, ăn đủ chất để tăng cường sức đề kháng và mặc những bộ đồ thoải mái để nhanh chóng hạ thân nhiệt. 

Khi có triệu chứng nghi ngờ sốt rét, bệnh nhân nên đi khám và dùng thuốc theo phác đồ điều trị của bác sĩ, không nên tự ý mua thuốc điều trị hay áp dụng những bài thuốc truyền miệng tại nhà. Khi được điều trị sớm và đúng cách, bệnh nhân sẽ sớm phục hồi sức khỏe và không tốn kém vô ích. 

Người bệnh nên đi khám sớm nếu nghi ngờ bị lây nhiễm sốt rét

Trên đây là một số thông tin về cách hạ sốt rét nhanh cho người lớn. Để được giải đáp thắc mắc và có nhu cầu đặt lịch khám sớm với các bác sĩ của Hệ thống Y tế MEDLATEC, quý khách hàng có thể gọi đến tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ nhanh nhất.