1. Ngáy ngủ là gì?

Ngáy ngủ là âm thanh phát ra do luồng khí đi qua đường thở bị hẹp, làm rung các mô mềm vùng hầu họng trong lúc ngủ. Đây có thể là hiện tượng lành tính hoặc dấu hiệu cảnh báo hội chứng ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ (OSA). Tiếng ngáy ngủ khiến cho những người cùng phòng với người bệnh tỉnh giấc và khó ngủ lại được. Với người bệnh, tình trạng ngủ ngáy không chỉ làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ mà còn khiến người bệnh buồn ngủ vào ban ngày. 

Ngáy ngủ gây ảnh hưởng đến người xung quanh

Nguyên nhân gây ngáy ngủ là do dòng khí hít thở qua mũi và miệng bị tắc nghẽn vì rất nhiều yếu tố. Cụ thể như: 

- Nghẹt mũi hoặc tắc nghẽn đường thở (viêm mũi dị ứng, polyp mũi, vẹo vách ngăn).

- Giảm trương lực cơ vùng hầu họng và lưỡi (do tuổi tác, do rượu/bia hoặc thuốc an thần).

- Thừa cân, béo phì (làm tăng mô mỡ quanh hầu họng, hẹp đường thở).

- Amidan hoặc VA quá phát.

- Khẩu cái mềm và lưỡi gà dài, mềm gây hẹp đường thở trên.

- Thiếu ngủ, mệt mỏi có thể làm cơ vùng hầu họng giãn nhiều hơn, dễ tạo tiếng ngáy. 

2. Ngáy ngủ gây ra những tác hại gì?

Thói quen ngủ ngáy có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch. Ngưng thở khi ngủ được định nghĩa là ngừng luồng khí ít nhất 10 giây, thường kèm giảm oxy máu và gây thức giấc vi mô. Điều này dẫn tới:

- Gián đoạn hô hấp khi ngủ và mỗi lần ngưng thở có thể kéo dài khoảng 10 giây.

- Ngủ không ngon giấc và dễ tỉnh giấc khi ngủ, bị gián đoạn hô hấp. Khi thường xuyên mất ngủ và chất lượng giấc ngủ kém, người bệnh sẽ mệt mỏi và dễ bị mất tập trung. 

Ngáy ngủ gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ

- Nếu xảy ra tình trạng ngưng thở kéo dài, người thường xuyên ngáy ngủ rất dễ bị tăng huyết áp và nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch. 

- Giảm lượng oxy trong máu.

- Thường xuyên đau đầu vào buổi sáng. 

- Gây ảnh hưởng tới mọi người xung quanh. 

3. Gợi ý những cách trị ngáy ngủ đơn giản

Nếu thường xuyên bị ngáy ngủ, bạn có thể áp dụng một số cách dưới đây để cải thiện tình trạng này: 

Nằm nghiêng giúp giảm triệu chứng ngáy ngủ

- Thay đổi tư thế khi ngủ: Khi bạn nằm ngửa, cơ vùng họng sẽ giãn ra và dễ khiến lưỡi chèn vào họng, gây thiếu không khí và dễ tạo ra tiếng ngáy. Để khắc phục vấn đề này, bạn hãy đổi sang tư thế nằm nghiêng. Tình trạng ngáy ngủ sẽ được cải thiện đáng kể. 

- Không ăn quá no hoặc sát giờ ngủ, tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, đường.

- Thực hiện các bài tập cơ lưỡi và cơ hầu họng (myofunctional therapy), giúp tăng trương lực cơ đường thở. Đây là biện pháp hỗ trợ, có thể giúp giảm ngáy ở một số trường hợp.

- Tạo độ ẩm không khí phòng ngủ: Để có được giấc ngủ chất lượng hơn và giảm triệu chứng ngáy ngủ, bạn có thể sử dụng máy tạo độ ẩm không khí để đảm bảo giữ ẩm cho vùng mũi và họng.

- Tránh rượu bia và thuốc lá: Rượu và thuốc lá có thể làm cơ vùng hầu họng giãn và gây viêm, phù nề niêm mạc đường thở. Việc hạn chế các thói quen này giúp giảm nguy cơ ngáy ngủ.

- Kê cao đầu khi ngủ: Nâng cao gối hoặc đầu giường vài centimet có thể cải thiện lưu thông khí qua đường thở, từ đó giảm tần suất và mức độ ngáy ngủ.

- Kiểm soát cân nặng: Người béo phì là những đối tượng dễ bị ngủ ngáy. Do đó, nếu bạn thường xuyên ngáy ngủ và đang trong tình trạng thừa cân, bạn hãy lên kế hoạch giảm cân để giảm triệu chứng ngáy ngủ. Mặt khác, việc giảm cân và duy trì cân nặng ở mức phù hợp cũng là cách giúp bạn phòng ngừa nhiều bệnh lý nghiêm trọng. 

Lưu ý: Ngáy ngủ có thể là dấu hiệu của ngưng thở khi ngủ. Nếu bạn ngáy to, kéo dài, kèm ngưng thở khi ngủ, đau đầu buổi sáng hoặc buồn ngủ ban ngày, hãy đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị.

4. Cách trị ngáy ngủ cho người bị ngưng thở khi ngủ

Với những trường hợp ngáy ngủ do mắc chứng ngưng thở khi ngủ, người bệnh có thể áp dụng những cách trị ngáy khi ngủ sau:

- Dùng dụng cụ bảo vệ miệng: Tác dụng của loại dụng cụ này là giúp định vị hàm hướng về phía trước để lưỡi không tụt xuống cổ họng. Người bệnh cần tuân thủ đúng theo hướng dẫn về cách dùng của bác sĩ chuyên khoa.

- Thở áp lực dương liên tục (CPAP): Là loại máy có tác dụng giữ cho đường thở thông thoáng hơn khi ngủ. Thiết bị này sẽ được gắn vào mũi hoặc miệng của bệnh nhân và để tăng lượng không khí đi qua cổ họng. 

- Phẫu thuật đường thở trên: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để mở rộng đường thở. Các lựa chọn bao gồm cắt amidan, nạo VA, hoặc phẫu thuật chỉnh hình họng - màn hầu và lưỡi gà (UPPP) - thủ thuật loại bỏ hoặc thu gọn mô thừa ở khẩu cái mềm và lưỡi gà nhằm giảm độ rung và tiếng ngáy. Ngoài ra, kỹ thuật đốt cuốn mũi bằng sóng cao tần cũng có thể được cân nhắc trong một số trường hợp.

- Phẫu thuật mũi: Gồm các thủ thuật chỉnh hình vách ngăn mũi, giảm cuốn mũi, hoặc sửa van mũi để cải thiện lưu thông không khí qua đường mũi.

Ngáy ngủ không chỉ làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến giấc ngủ của người xung quanh. Vì thế, bạn nên tìm hiểu nguyên nhân và xử trí vấn đề này càng sớm càng tốt. 

Bạn nên đi khám nếu thường xuyên ngáy ngủ 

Trên đây là một số cách trị ngủ ngáy mà bạn có thể tham khảo. Nếu có những biểu hiện bất thường, bạn nên đi khám sớm. Mọi thắc mắc cần được giải đáp hoặc có nhu cầu kiểm tra sức khỏe tại Hệ thống Y tế MEDLATEC. Quý khách hàng vui lòng gọi đến tổng đài 1900 56 56 56, các tổng đài viên sẽ tư vấn cụ thể và chi tiết hơn cho bạn.