Coi chừng đổ bệnh từ dấu “lạ” của cơ thể 

Bệnh nhân P.H.D (48 tuổi, nam, ở Bắc Ninh) đến khám trong tình trạng đau vùng thượng vị. 

Bác sĩ khám bệnh cho biết: gần đây bệnh nhân không có triệu chứng gì đặc biệt, trước vào viện khoảng 1 ngày bệnh nhân xuất hiện đau bụng vùng thượng vị và hạ sườn phải kèm theo sốt (sốt nóng, gai rét), đại tiểu tiện vẫn bình thường. Sau khi thăm khám, bác sĩ chỉ định bệnh nhân thực hiện nội soi thực quản - dạ dày, siêu âm ổ bụng và làm một số xét nghiệm cơ bản để tìm nguyên nhân với định hướng chẩn đoán ban đầu là rối loạn đường tiêu hóa trên.  

Nội soi tiêu hóa định kỳ giúp phát hiện sớm các bất thường ngay từ khi ở giai đoạn mầm mống

Đáng lưu ý, khi nội soi thực quản - dạ dày phát hiện, tại vị trí thực quản: 1/3 giữa có tổn thương loét trợt kích thước 1,5cm, có tăng sinh mạch đã được sinh thiết làm mô bệnh học. Kết quả mô bệnh học là ung thư biểu mô vảy. Vì vậy, chẩn đoán bệnh nhân mắc K thực quản đoạn 1/3 giữa giai đoạn sớm, sau đó được chỉ định nội soi cắt hớt niêm mạc (ESD). 

ThS.BSNT Lưu Tuấn Thành - Trưởng phòng Nội soi tiêu hóa hệ thống, Phó khoa Thăm dò chức năng, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC cho biết: Trong quá trình khám bệnh gặp rất nhiều trường hợp đi khám với dấu hiệu mờ nhạt như đau bụng, sụt cân không rõ nguyên nhân, đầy bụng, khó tiêu, hoặc rối loạn đại tiện... nên thường chủ quan, bỏ qua. Do đó, đa số các trường hợp này phát hiện bệnh trong lần tình cờ kiểm tra sức khỏe, hoặc đến khi cơ thể “đình công” mới chịu được đi khám thì tá hỏa phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn.  

Bác sĩ Thành khuyến cáo, người dân nên duy trì lịch nội soi tiêu hóa định kỳ, nhất là những người có yếu tố nguy cơ cao sẽ giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, khi đó việc điều trị trở nên dễ dàng, hiệu quả hơn. 

Nội soi can thiệp cắt hớt niêm mạc (ESD) - kỹ thuật hiện đại gạt bỏ mầm mống ung thư không cần phẫu thuật 

Với chẩn đoán mắc K thực quản đoạn 1/3 giữa giai đoạn sớm, bệnh nhân được chỉ định nội soi can thiệp thực hiện cắt tách dưới niêm mạc qua nội soi (ESD). 

Ekip bác sĩ thực hiện nội soi can thiệp thực hiện cắt tách dưới niêm mạc qua nội soi (ESD) tại MEDLATEC 

Đây là phương pháp nội soi can thiệp điều trị ung thư dạ dạy sớm với ưu điểm vượt trội như cắt tách trọn vẹn tổn thương, loại bỏ hoàn toàn mô ung thư khỏi dạ dày, giúp người bệnh tránh được phẫu thuật, nhanh chóng trở lại cuộc sống bình thường, giảm thiểu chi phí y tế cũng như giảm gánh nặng xã hội trong điều ung thư. Ngoài ra, phương pháp này còn hạn chế tối đa xâm lấn, an toàn và hiệu quả, bệnh nhân mau chóng phục hồi.  

Quá trình thực hiện ESD của bệnh nhân D diễn ra như sau:  

• Tiêm phồng dưới niêm mạc tổn thương bằng dung dịch cao phân tử; 
• Dùng dao dual-2 mở niêm mạc, cắt vòng xung quanh tôn thường bằng IT nano, phẫu tích dưới niêm mạc bóc tách tổng thương bằng dao dual Knife; 
• Lấy toàn bộ tổn thương làm giải phẫu bệnh; 
• Cầm máu diện bằng Coagforcep; 
• Kiểm tra diện cắt ổn định, không chảy máu, không thủng. 
• Mẫu bệnh phẩm là tổn thương được lấy trong quá trình nội soi can thiệp được chuyển ngay đến Trung tâm Giải phẫu bệnh MEDLATEC phân tích. 

Kết quả giải phẫu bệnh sau cắt hớt niêm mạc, trên vi thể quan sát thấy mô thực quản có u gồm các tính chất sau:  

• Mô u xuất phát từ lớp biểu mô vảy gồm các tế bào sắp xếp mất cực tính. 
• Các tế bào u hình đa diện với nhân lớn, kiềm tính, màng nhân méo mó, tỷ lệ nhân/ bào tương tăng, một số thấy hình ảnh cầu nối gian bào; Tỷ lệ nhân chia cao.  
• Mô u còn giới hạn tại niêm mạc, chưa xâm nhập qua màng đáy vào lớp đệm. 
• Mô đệm tăng sinh xơ, xâm nhập viêm mạn tính.  
• Diện cắt dưới và diện cắt bên không có u.  

Vì vậy, kết luận bệnh nhân mắc ung thư biểu mô vảy tại chỗ (pTis). Diện cắt đáy và diện cắt bên không có u. 

Giải phẫu bệnh - Tiêu chuẩn “vàng” chẩn đoán chính xác định ung thư thực quản sau ESD 

Ung thư thực quản là một trong những loại ung thư phổ biến ở nước ta cũng như nhiều nước khác trên thế giới. Do giai đoạn sớm ung thư thực quản thường không có biểu hiện rõ rệt, nên đa phần phát hiện bệnh phát hiện ở giai đoạn muộn. 

Tỷ lệ sống trên 5 năm nếu được phát hiện và điều trị sớm là 98-100%.  

Ung thư thực quản giai đoạn sớm là khi tổn thương chỉ xâm lấn đến lớp niêm mạc và hạ niêm mạc, chưa xâm lấn vào lớp cơ. Vì vậy, việc phát hiện sớm ung thư thực quản được khuyến cáo nên thực hiện ở những người có nguy cơ cao.  

Sự phát triển vượt bậc của những kỹ thuật nội soi hiện đại như nội soi nhuộm màu, nội soi dải tần hẹp - NBI, nội soi phóng đại… giúp việc phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư tiêu hóa trở nên dễ dàng hơn. 

Đặc biệt, kỹ thuật cắt tách dưới niêm mạc qua nội soi (ESD) hiện là phương pháp điều ung thư thực quản giai đoạn sớm hiện đại nhất hiện nay với tỷ lệ điều trị thành công 78-100%, tỷ lệ tái phát 0-2,6%. 

Bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn - Trung tâm Giải phẫu bệnh MEDLATEC chia sẻ: Sau khi thực hiện cắt tách xong bằng kỹ thuật ESD, mẫu bệnh phẩm này nên thực hiện tiếp bằng tiêu chuẩn “vàng” - giải phẫu bệnh để xác định chính xác khối đó là u lành hay u ác tính. Cụ thể thực hiện giải phẫu bệnh mang lại nhiều ý nghĩa như:

• Đánh giá kích thước khối u;  
• Đánh giá bản chất khối u: lành tính hay ác tính, loại tế bào biểu mô vảy hay biểu mô tuyến; 
• Đánh giá giai đoạn: Tổn thương ở biểu mô, lớp đệm hay vượt qua cơ niêm; 
• Đánh giá diện cắt: diện cắt đáy, diện cắt bên có xâm nhập tế bào u hay không. 

Từ kết quả đánh giá chính xác giai đoạn giúp bác sĩ lâm sàng đưa ra quyết định điều trị tiếp theo. 

Hình ảnh niêm mạc thực quản có u trên kết quả giải phẫu bệnh của bệnh nhân

Trường hợp của bệnh nhân P.H.D, sau khi tiến hành cắt hớt niêm mạc qua nội soi (ESD), mẫu bệnh phẩm được chuyển tới Trung tâm Giải phẫu bệnh thực hiện và cho kết quả chẩn đoán xác định: Carcinoma vảy thực quản tại chỗ pTis, diện cắt âm tính. Dựa vào kết quả chẩn đoán chính xác đó, bác sĩ kết luận bệnh nhân mắc ung thư biểu mô vảy tại chỗ (pTis) và khối u đã được cắt bỏ hoàn toàn qua nội soi. Từ kết quả giải phẫu, bệnh nhân không cần can thiệp điều trị liên quan đến ung thư như hóa xạ trị. 

Ung thư đường tiêu hóa là nhóm bệnh lý hay gặp nhất trong số các loại bệnh ung thư, gồm ung thư thực quản, ung thư dạ dày, ung đại trực tràng, ung thư gan, tụy, đường mật…