1. Đặc điểm và công dụng của dược liệu náng hoa trắng

1.1. Đặc điểm sinh học cây náng hoa trắng

Cây náng hoa trắng còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như: cây tỏi voi, cây chuối nước, cây lá náng, đại tướng quân,... Đây là loài thân thảo có chiều cao tối đa khoảng 1m. Đường kính trung bình thân cây khoảng 5 - 10cm. Lá cây có hình dài ngọn giáo, là dạng lá đơn và mọc từ dưới gốc. Trung bình mỗi lá rộng 5 - 10cm, dài trên 1m.

Cây náng hoa trắng hiện được nhiều nơi trồng làm cảnh

Hoa cây náng mọc thành cụm phía trên cuống, mỗi cụm có khoảng 6 - 12 bông hoa màu trắng. Mỗi bông hoa đều có ống mảnh màu lục, hay có mùi thơm vào buổi chiều. Quả náng hình tròn, mọng, đường kính khoảng 3 - 5 cm bên trong có 1 hạt.

1.2. Thành phần, thu hái và bào chế dược liệu náng hoa trắng

Phần củ, hoa và lá của cây náng hoa trắng có hợp chất hữu cơ lycorine C16H17NO4. Phần bẹ và thân cây cũng chứa nhiều hợp chất hữu cơ khác như: hippadin, baconing, crinasiatin,...

Đặc biệt, hợp chất hữu cơ mang tên lycorine trong cây náng hoa trắng có hoạt tính kháng khối u rộng rất tốt với khối u ở các vị trí khác nhau trên cơ thể. Năm 2013, nghiên cứu được công bố từ Thư viện Y học Quốc gia Hoa Kỳ cho biết, Lycorine có tác dụng ức chế khá cao đối với sự phát triển của một số dòng tế bào khối u, điển hình là khối u buồng trứng và tử cung. Đây chính là tiền đề để phát triển nhiều sản phẩm liên quan đến dược liệu náng hoa trắng.

Hiện nay, dược liệu này được thu hái chủ yếu phần củ và lá để phơi khô rồi sử dụng khi cần. Riêng với trường hợp dùng tươi thì cần dùng ngay sau khi thu hoạch.

1.3. Công dụng của dược liệu náng hoa trắng

Một số nghiên cứu ở Nhật Bản và Hàn Quốc cho thấy dược liệu cây náng hoa trắng có tác dụng hỗ trợ điều trị phì đại tuyến tiền liệt. Ở nước ta, từ 2001 - 2008, đề tài nghiên cứu của tiến sĩ Nguyễn Bá Hoạt khẳng định dược liệu này có tác dụng khả quan với bệnh u xơ tuyến tiền liệt.

Sở dĩ cây náng hoa trắng có những tác dụng đó là vì nó chứa hợp chất hợp cơ giúp chống viêm, giảm trọng lượng khối u khoảng 25.4% và giảm triệu chứng bệnh khoảng 35.4%.

Một số công dụng của cây náng hoa trắng

Ngoài ra, dược liệu náng hoa trắng còn có nhiều công dụng khác:

- Giảm sưng, đau do bị bong gân.

- Giảm đau nhức ở xương khớp.

- Chữa rắn cắn.

- Hỗ trợ điều trị một số vấn đề về da.

- Long đờm.

- Hỗ trợ điều trị bệnh trĩ.

- Giảm kích thước khối u xơ tử cung, u nang buồng trứng.

- Hỗ trợ điều trị tiểu đêm, tiểu buốt, đi tiểu nhiều lần,...

- Thúc đẩy khả năng mọc tóc mới.

Liều lượng sử dụng dược liệu cây náng hoa trắng phụ thuộc vào mục đích sử dụng và cách dùng trong từng bệnh lý cụ thể. Thông thường, không dùng trên 3 - 10g dược liệu/ngày.

2. Bài thuốc trị bệnh từ cây náng hoa trắng

2.1. Chữa bệnh phì đại tiền liệt tuyến

- Thành phần dược liệu: 10g ké đầu ngựa, 40g xạ đen, 6g náng hoa trắng khô.

- Cách dùng: đem các dược liệu rửa sạch rồi cho vào ấm sắc cùng 1 lít nước đến khi còn khoảng 1 bát con thì chắt lấy nước uống trong ngày, duy trì liên tục 1 tháng.

2.2. Chữa bệnh trĩ

- Cách thứ nhất: lấy 30g lá náng và hoa náng tươi sắc cùng 1l nước, cho sôi khoảng 5 phút thì tắt bếp, chờ nước ấm thì lấy để vệ sinh vùng hậu môn, 1 ngày/lần vào buổi tối, duy trì liên tục 1 tuần.

- Cách thứ hai: lấy 1 - 2 lá náng hoa trắng tươi rửa sạch rồi giã nhuyễn. Dùng nước muối sinh lý vệ sinh sạch hậu môn rồi đắp phần lá náng hoa trắng đã được giã trước đó lên búi trĩ, mỗi ngày 2 lần.

2.3. Chữa đau nhức xương khớp và bong gân

Lấy 2 - 3 lá cây náng hoa trắng rửa sạch rồi để thật ráo sau đó đem hơ nóng và đắp trực tiếp lên vùng bị đau hay bị bong gân đến khi lá nguội hẳn. Việc làm này có tác dụng giảm đau nhức rất tốt.

Ngoài ra, cũng với mục đích này, bạn có thể kết hợp dược liệu náng hoa trắng với các thảo dược khác như: lấy 10g lá náng, 10g lá dây đòn gánh và 8g lá bạc thau đem giã nhuyễn để đắp lên vùng bị đau rồi băng lại mỗi ngày.

Có thể dùng náng hoa trắng phơi khô để làm dược liệu cho nhiều bài thuốc trị bệnh khác nhau

2.4. Chống nôn, long đờm

Có thể dùng cây náng hoa trắng để chống nôn theo cách: dùng 8 - 16g lá náng tươi giã nhuyễn sau đó vắt lấy nước cốt rồi pha thêm ít nước vào để uống.

Muốn giúp long đờm hãy dùng lá cây náng hoa trắng ép lấy nước rồi thêm vào ít nước sôi để nguội sau đó uống hàng ngày.

2.5. Chữa tụ máu, xung huyết

Dùng 10- 20g lá náng hoa trắng, 8g lá bạc thau và 10g dây đòn gánh giã nhuyễn rồi thêm chút rượu vào trộn đều, nướng nóng lên để đắp lên vùng bị tổn thương, mỗi ngày 1 lần.

3. Lưu ý khi dùng dược liệu náng hoa trắng

Nếu có ý định sử dụng cây náng hoa trắng làm dược liệu bạn cần biết rằng dùng sai cách hay quá liều có thể gặp phải một số tác dụng phụ như: đau bụng, nôn, nhịp thở không đều, tiêu chảy, tăng thân nhiệt, mạch nhanh,... Trong trường hợp này cần dừng sử dụng dược liệu này sau đó dùng nước muối pha loãng để uống hoặc uống 1 cốc nước đường rồi sau đó đến cơ sở y tế cấp cứu ngay.

Để tránh gặp phải tình trạng ngộ độc dược liệu náng hoa trắng như trên cần chú ý dùng mỗi ngày không quá 16g cây tươi.

Nhìn chung, cây náng hoa trắng là dược liệu rất hiệu quả đối với việc chữa trị các bệnh lý u nang buồng trứng, phì đại tuyến tiền liệt, đau nhức xương khớp và bệnh ngoài da. Nhiều nghiên cứu gần đây cũng cho thấy hứa hẹn của dược liệu này trên phương diện chống rụng tóc.

Mặc dù thành phần của cây náng hoa trắng có nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng đây cũng là dược liệu có độc tính nên để tránh gặp phải tác dụng phụ không mong muốn thì nên tham khảo ý kiến thầy thuốc. Việc làm này sẽ giúp bạn biết được cách dùng và liều lượng phù hợp trong những mục đích trị bệnh cụ thể.