Các tin tức tại MEDlatec

Cây xạ đen có tác dụng gì? Sử dụng như thế nào mới an toàn?

Ngày 15/12/2025
Tham vấn y khoa: BS Phạm Thị Nhi
Cây xạ đen với những hoạt chất có dược tính cao từ lâu đã trở thành vị thuốc quen thuộc trong nhiều bài thuốc Đông y. Nếu bạn đang muốn biết cây xạ đen có tác dụng gì và băn khoăn về cách dùng dược liệu này thì có thể tham khảo chia sẻ dưới đây để có được thông tin cụ thể.

1. Xạ đen là cây gì?

Trước khi tìm hiểu về công dụng của cây xạ đen, bạn cần biết qua một số đặc điểm sinh học và thành phần hoạt chất có trong dược liệu này.

1.1. Đặc điểm sinh học của cây xạ đen

Xạ đen tên khoa học là Celastrus hindsii, thuộc họ dây gối, thân leo gỗ, mọc nhiều ở các khu vực núi cao như Hòa Bình, Ninh Bình, Quảng Ninh,... Cây sống khỏe, bám vào cây lớn hoặc vách đá, thân có màu nâu hoặc xanh đậm.

Lá xạ đen hình bầu dục, dài 5 - 10cm, nhọn ở đầu, mép lá có răng cưa nhẹ. Khi vò nát, lá có độ nhớt đặc trưng.

1.2. Thành phần hoạt chất chính trong cây xạ đen

Trong cây xạ đen chứa nhiều hoạt chất sinh học có dược tính cao như:

  • Flavonoid: chống oxy hóa mạnh, ngăn chặn gốc tự do, bảo vệ tế bào.
  • Saponin: hỗ trợ thanh nhiệt, giải độc, chống viêm, kháng khuẩn.
  • Quinone: hỗ trợ chuyển hóa tế bào, ức chế tế bào ung thư phát triển và hóa lỏng tế bào ung thư.

Nhờ những thành phần này mà cây xạ đen được ghi nhận là mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. 

Lá cây xạ đen

2. Cây xạ đen có tác dụng gì với sức khỏe?

Nếu bạn đang quan tâm tìm hiểu cây xạ đen có tác dụng gì thì dưới đây chính là các lợi ích của dược liệu này:

2.1. Hỗ trợ ức chế tế bào ung thư

Hoạt chất Flavonoid, Quinon và Saponin trong cây xạ đen có thể:

  • Hỗ trợ ức chế sự phát triển của tế bào bất thường, hóa lỏng tế bào ung thư để chúng dễ dàng bị tiêu hủy, từ đó chống hình thành khối u và di căn.
  • Giúp cơ thể tăng khả năng chống lại các gốc tự do để bảo vệ các tế bào lành.

Nhờ tính chất này mà xạ đen thường được sử dụng như một dược liệu hỗ trợ điều trị ung thư.

2.2. Thanh nhiệt, giải độc cơ thể

Xạ đen có tính mát, được Đông y dùng nhiều trong các bài thuốc hỗ trợ đào thải độc tố. Đối với những người thường xuyên nóng trong, nổi mụn, ăn uống thiếu lành mạnh hoặc làm việc trong môi trường độc hại, xạ đen có thể giúp giảm nóng trong người, giảm mẩn ngứa hoặc mụn nhọt, mang lại cảm giác khỏe khoắn cho cơ thể.

2.3. Ổn định huyết áp

Xạ đen có khả năng hỗ trợ điều hòa huyết áp tự nhiên nhờ khả năng tăng lưu thông máu, giảm áp lực lên thành mạch, hạn chế các đợt tăng huyết áp đột ngột.

Người huyết áp cao dùng xạ đen đúng cách sẽ được điều hòa huyết áp. Tuy nhiên, người bị hạ huyết áp cần thận trọng khi dùng xạ đen.

2.4. Cải thiện giấc ngủ

Khi tìm hiểu cây xạ đen có tác dụng gì, bạn sẽ nhận thấy, kinh nghiệm của nhiều người chia sẻ rằng xạ đen có tác dụng an thần nhẹ, giúp tinh thần thư giãn. Người mất ngủ, ngủ chập chờn hoặc hay căng thẳng có thể dùng xạ đen để cải thiện giấc ngủ.

2.5. Hỗ trợ giảm mỡ máu

Hoạt chất flavonoid trong xạ đen giúp hạn chế quá trình oxy hóa chất béo, ức chế hấp thụ lipid, tăng chuyển hóa chất béo, từ đó hỗ trợ giảm cholesterol. Điều này đặc biệt có ý nghĩa đối với người bị tăng mỡ máu mức độ nhẹ.

Xạ đen có thể hỗ trợ giảm mỡ máu

2.6. Tăng sức đề kháng

Người đang điều trị bệnh lý nặng thường bị suy giảm sức lực. Xạ đen chứa nhiều chất chống oxy hóa, có thể giúp giảm mệt mỏi, cải thiện đề kháng để cơ thể hồi phục tốt hơn, đáp ứng hiệu quả với phác đồ điều trị.

2.7. Tốt cho chức năng gan

Theo y học cổ truyền, xạ đen là dược liệu tốt cho gan bởi khả năng:

  • Giảm nóng gan, bảo vệ tế bào gan, giúp hạ men gan.
  • Hỗ trợ giảm thiểu nguy cơ tổn thương gan do rượu bia.
  • Tăng khả năng đào thải độc tố cho gan.

2.8. Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường

Hoạt chất có trong xạ đen có thể giảm lượng đường trong máu và giúp cơ thể sử dụng insulin tốt hơn. Không những thế, dược liệu này còn góp phần ngăn ngừa một số biến chứng tiểu đường như tổn thương thần kinh, mờ mắt, suy thận,...

3. Nên dùng cây xạ đen như thế nào để phát huy lợi ích sức khỏe?

Nếu đã giải đáp được cây xạ đen có tác dụng gì và muốn dùng dược liệu này, bạn nên lưu tâm đến một số vấn đề sau:

3.1. Cách dùng dược liệu xạ đen

Xạ đen có thể được sử dụng với những cách khác nhau như:

  • Sắc nước xạ đen uống hằng ngày: Chỉ cần dùng 20 - 30g xạ đen khô, đun với 1 - 1.5 lít nước trong 15 phút rồi chắt lấy nước và chia thành nhiều lần uống trong ngày.
  • Pha trà xạ đen túi lọc:

Người bận rộn nếu muốn uống nước xạ đen có thể dùng 1 - 2 trà túi lọc pha với nước nóng trong 5 phút rồi uống.

  • Kết hợp với các dược liệu khác:

Tùy từng mục đích mà bạn có thể kết hợp:

- Xạ đen với cà gai leo, xạ vàng để cải thiện chức năng gan.

- Xạ đen với giảo cổ lam để ổn định huyết áp và mỡ máu.

- Xạ đen với atiso giúp mát gan, giải độc gan tốt hơn.

  • Ngâm rượu xạ đen: Ngâm 100g xạ đen khô với 1 lít rượu trắng 40 độ trong 2 - 3 tháng sau đó mỗi ngày uống 10 - 20ml.

Xạ đen có thể sắc nước hoặc hãm trà để uống

3.2. Lưu ý khi trị bệnh với cây xạ đen

Muốn việc sử dụng xạ đen an toàn và tránh bị tác dụng phụ, bạn cần:

  • Không uống khi bụng đói vì tính mát của xạ đen dễ gây cồn cào hoặc lạnh bụng.
  • Không dùng quá 60g/ngày vì vượt quá hàm lượng này dễ bị hạ huyết áp gây chóng mặt, hoa mắt.
  • Không dùng cho thai phụ hoặc phụ nữ đang cho con bú.
  • Chọn mua xạ đen chất lượng tại cơ sở uy tín, tránh mua xạ đen tươi không rõ nguồn gốc vì dễ lẫn tạp chất, nấm mốc hoặc dược liệu giả.

Tham khảo để biết cây xạ đen có tác dụng gì sẽ giúp bạn hiểu thêm về công dụng của dược liệu này. Tuy nhiên, xạ đen chỉ là thảo dược hỗ trợ, không thay thế thuốc hay bất kỳ phương án điều trị nào khác được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa. Vì thế, nếu có vấn đề bất thường về sức khỏe, người bệnh vẫn cần đến cơ sở y tế thăm khám để được chẩn đoán đúng và tư vấn điều trị phù hợp. 

Quý khách hàng cần đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC, có thể liên hệ Hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ nhanh chóng.

Lựa chọn dịch vụ

Quý khách hàng vui lòng lựa chọn dịch vụ y tế theo nhu cầu!

Lấy mẫu xét nghiệm tại nhà

Lấy mẫu xét nghiệm tại nhà giúp khách hàng chủ động tầm soát bệnh lý. Đồng thời tiết kiệm thời gian đi lại, chờ đợi kết quả với mức chi phí hợp lý.

Đặt lịch thăm khám tại MEDLATEC

Đặt lịch khám tại cơ sở khám chữa bệnh thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC giúp chủ động thời gian, hạn chế tiếp xúc đông người.