1. Globulin miễn dịch là chất gì?

Globulin miễn dịch là các kháng thể có bản chất là glycoprotein có vai trò giúp cho hệ miễn dịch nhận biết và chống lại các tác nhân lạ xâm nhập. Khi cơ thể bị phơi nhiễm với các kháng nguyên, chất này sẽ được sản xuất ra từ các tế bào lympho B và tương bào.

Hình 1: Cơ thể sản sinh kháng thể chống lại các tác nhân lạ.

Trong trường hợp cơ thể tiếp xúc với một kháng nguyên lạ từ bên ngoài, nó sẽ kích thích sản sinh ra kháng thể để chống lại bệnh tật bằng cách đáp ứng miễn dịch tế bào hoặc miễn dịch dịch thể. Dựa vào chức năng có thể chia thành 2 loại globulin miễn dịch:

- Miễn dịch thông thường: được chiết xuất từ máu, huyết tương và có vai trò chống lại vi khuẩn gây nhiễm trùng thông thường.

- Miễn dịch đặc hiệu: chứa kháng thể chống lại các tác nhân gây bệnh đặc hiệu như virus cự bào (Cytomegalovirus), bạch hầu, viêm gan B, dại, uốn ván, thủy đậu và bệnh Zoster.

2. Xét nghiệm globulin được thực hiện khi nào?

Xét nghiệm đo hàm lượng globulin miễn dịch hay còn là kháng thể có trong máu. Kháng thể có tính đặc hiệu với kháng nguyên của chất lạ. Ví dụ như những kháng thể được sản xuất ra để đáp ứng miễn dịch với bệnh lao thì nó chỉ gắn vào kháng nguyên của vi khuẩn lao. Trong một số trường hợp kháng thể chống lại chính bản thân mình được gọi là bệnh tự miễn.

Bệnh phẩm để tiến hành xét nghiệm là máu tĩnh mạch, được lấy bằng ống nghiệm chứa chất chống đông Heparin. Xét nghiệm globulin thường sẽ được yêu cầu thực hiện trong các trường hợp:

- Phát hiện, chẩn đoán các bệnh tự miễn, tình trạng dị ứng.

Hình 2: Các tình trạng dị ứng.

- Đánh giá tình trạng nhiễm trùng hoặc cơ thể đã bị nhiễm trùng từ trước đó.

- Hỗ trợ trong việc phát hiện và điều trị các bệnh lý ung thư như đa u tủy, ung thư liên quan đến tủy xương,...

- Kiểm tra sự hiệu quả sau khi tiêm chủng có miễn dịch với bệnh hay không.

- Ngoài ra xét nghiệm này còn được thực hiện khi kết quả protein máu hoặc điện di protein máu bất thường.

3. Các loại kháng thể có trong globulin miễn dịch

Người ta đã nghiên cứu được có 5 loại kháng thể đó là:

IgG

Đây là kháng thể tuy nhỏ nhưng xuất hiện phổ biến nhất trong máu (chiếm 70% số lượng kháng thể) và được tìm thấy hầu hết trong các dịch cơ thể. IgG có vai trò vô cùng quan trọng trong hệ thống miễn dịch cơ thể bởi nó có vai trò hoạt hóa bổ thể, chống lại sự nhiễm trùng do virus, vi khuẩn.

Kháng thể có khả năng hoạt động tốt và lưu thông lâu trong hệ tuần hoàn máu. Đây cũng là loại kháng thể duy nhất có khả năng truyền từ mẹ sang con thông qua nhau thai.

Hình 3: Các loại kháng thể.

IgM

Đây là kháng thể lớn nhất và được tìm thấy trong máu và dịch bạch huyết (chiếm khoảng 10% tổng số kháng thể). IgM là lớp kháng thể đầu tiên được tạo ra khi cơ thể đáp ứng miễn dịch với kháng nguyên lạ. IgM có vai trò ngăn chặn virus khá hiệu quả và thường xuất hiện sau khi tiêm chủng.

IgA

IgA chiếm khoảng 15 - 20% tổng số kháng thể có trong máu. IgA bắt đầu được tổng hợp sau khi sinh và được tìm thấy trong sữa mẹ, nước bọt, nước mắt và các dịch nhầy. Kháng thể này có vai trò như một lớp bảo vệ đầu tiên cho niêm mạc của ruột, mũi và phổi khi có sự tấn công từ bên ngoài.

IgD

Loại kháng thể này chiếm dưới 1% tổng số kháng thể có trong máu. Chức năng của IgD vẫn chưa được xác định rõ ràng.

IgE

IgE chiếm tỷ lệ nhỏ nhất 0,001% và được tìm thấy trong phổi, da và niêm mạc. Kháng thể này có vai trò quan trọng trong các phản ứng dị ứng của cơ thể, chống lại các chất lạ như phấn hoa, nấm, ký sinh trùng. Ở những người bị dị ứng IgE thường rất cao.

4. Chỉ số globulin cao hay thấp phản ánh điều gì về sức khỏe của bạn?

Giá trị bình thường của IgG, IgM và IgA ở các lứa tuổi khác nhau được thể hiện theo bảng dưới đây:

Hình 4: Giá trị bình thường của các loại kháng thể theo độ tuổi (Exeter Clinical Laboratory International, 2019).

Khi nồng độ các kháng thể này tăng cao hoặc giảm thường cho thấy các vấn đề bất thường của hệ thống miễn dịch, đồng thời gợi ý đến một bệnh hoặc tình trạng sức khỏe của cơ thể.

Tăng hàm lượng các kháng thể

Khi cơ thể có sự tăng bất kỳ ở một hoặc cả ba loại là dấu hiệu gợi ý đến nhiễm khuẩn cấp và mạn tính nguyên nhân do HIV, Cytomegalovirus, virus Epstein - Barr; viêm khớp dạng thấp; lupus ban đỏ; xơ gan mật nguyên phát ( IgM); viêm gan tự miễn ( IgG); các rối loạn huyết học,...

Trong trường hợp chỉ tăng 1 loại kháng thể thường liên quan đến đa u tủy xương, u lympho không Hodgkin, bạch cầu lympho mạn,...

Giảm hàm lượng các kháng thể

Khi hàm lượng globulin trong máu giảm có thể do sự ảnh hưởng tổng hợp các kháng thể, tăng sự mất protein ra ngoài cơ thể hoặc do sử dụng các thuốc.

Các bệnh lý liên quan tới tình trạng này đó là hội chứng thận hư, nhiễm khuẩn huyết, bỏng, mất protein qua đường ruột, suy dinh dưỡng do hấp thụ kém hoặc nghiện rượu, các bệnh lý ác tính của tế bào máu, bệnh về khớp, sử dụng các thuốc phenytoin, corticosteroid, thuốc ức chế miễn dịch,...

Chú ý ở trẻ nhỏ, một số trường hợp IgG có thể giảm tạm thời trong vài tháng do chưa được tổng hợp. Tuy nhiên hệ thống miễn dịch của trẻ vẫn bình thường do IgA trong sữa mẹ sẽ giúp trẻ chống lại nhiễm khuẩn mà IgG bị thiếu.

Một số trường hợp bệnh nhân có dấu hiệu lâm sàng, kết quả xét nghiệm và tiền sử gia đình có liên quan đến sự tăng giảm globulin bất thường thì ngoài xét nghiệm các loại kháng thể, cần phải thực hiện thêm một số các xét nghiệm như điện di protein, protein niệu để chẩn đoán chính xác hơn.

Xét nghiệm globulin miễn dịch là một xét nghiệm sinh hóa đơn giản và được thực hiện ở nhiều cơ sở y tế hiện nay, trong đó có MEDLATEC. Tại đây tất cả các xét nghiệm từ cơ bản đến chuyên sâu đều được thực hiện một cách nghiêm ngặt, đảm bảo tuân thủ các quy định về chất lượng và an toàn.

Hệ thống các máy xét nghiệm sinh hóa hiện đại, đặc biệt là dàn máy tự động hoàn toàn Cobas 8000 được nhập khẩu từ Thụy Sĩ. Qua đó giúp cho việc thực hiện các xét nghiệm một cách chính xác, nhanh chóng và mang lại hiệu quả tối ưu.

Nếu quý khách có bất kỳ thắc mắc hay nhu cầu gì, xin vui lòng đến trực tiếp hoặc liên hệ qua tổng đài 1900 565656 để được hỗ trợ kịp thời.