1. Tổng quan về đau dây thần kinh số 5

1.1. Như thế nào là đau dây thần kinh số 5?

Dây thần kinh số 5 (dây thần kinh sinh ba) đảm nhận vai trò dẫn truyền cảm giác từ các bộ phận trên khuôn mặt và một phần da đầu đến não, nhờ đó mà con người có khả năng cảm nhận được các tác động của môi trường bên ngoài. Nếu dây thần kinh này phải chịu kích thích hoặc tổn thương thì có thể gây đau.

Đau dây thần kinh số 5 chủ yếu diễn ra với 2 dạng:

- Dạng điển hình: cơn đau dây thần kinh số 5 không liên tục nhưng gây nên cảm giác giống như bị dao đâm, có thể kèm nóng rát ở mặt, kéo dài tối đa trong vài phút. Có những trường hợp cơn đau kéo dài tới 2 giờ nhưng thường không xảy ra khi ngủ. Cơn đau sẽ nghiêm trọng hơn theo thời gian, nhất là khi có tác động của hoạt động ở mặt như: chạm vào da, nói chuyện, nhai,... 

- Dạng không điển hình: đau dai dẳng và cũng có thể kèm nóng rát như dạng điển hình nhưng mức độ dữ dội ít hơn.

Có những bệnh nhân đau dây thần kinh số 5 cả hai dạng nhưng càng kéo dài thì khoảng thời gian không có cảm giác đau càng ít sau đó tiến triển đau triền miên, dữ dội. 

Mô phỏng vị trí xảy ra các cơn đau dây thần kinh số 5

1.2. Nguyên nhân gây nên đau dây thần kinh số 5

Các nguyên nhân gây đau dây thần kinh số 5 có thể gồm:

- Chèn ép dây thần kinh: mạch máu trong não chèn ép lên dây thần kinh gây đau.

- Bệnh lý thần kinh: thường là bệnh xơ cứng rải rác, viêm rễ dây thần kinh, u thần kinh, chèn ép dây thần kinh.

- Chấn thương vùng mặt: tai nạn hoặc chấn thương vùng đầu mặt làm tổn thương dây thần kinh số 5.

- Khối u: sự phát triển của khối u gây chèn ép và đau dây thần kinh số 5.

2. Chẩn đoán và điều trị đau dây thần kinh số 5 bằng cách nào?

2.1. Chẩn đoán

Bệnh nhân có dấu hiệu đau dây thần kinh số 5 thường được bác sĩ thăm khám bằng cách kiểm tra các bộ phận trên mặt để xác định vị trí đau và nhánh dây thần kinh số 5 bị ảnh hưởng. Người bệnh cũng sẽ được thực hiện bài kiểm tra cảm giác để giúp bác sĩ tìm ra nguyên nhân đau.

Sau quá trình thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định chụp cộng hưởng từ MRI nhằm xác định nguyên nhân gây đau như: xung đột mạch máu với dây thần kinh số 5, dị dạng mạch máu não, u góc cầu,... Hình ảnh thu được từ phim chụp MRI giúp xác định chính xác vấn đề gây tổn thương hoặc chèn ép.

Chụp MRI giúp chẩn đoán để có phương án điều trị đau dây thần kinh số 5

2.2. Điều trị 

- Điều trị bằng thuốc

+ Thuốc chống động kinh Carbamazepine thường được ưu tiên áp dụng để điều trị đau dây thần kinh số 5 bằng cách ngăn chặn các tín hiệu đau từ dây thần kinh.

+ Thuốc giãn cơ: baclofen là thuốc giãn cơ có thể được kê đơn với mục đích giảm đau.

+ Thuốc giảm đau nhóm opioid: chỉ dùng cho trường hợp đau nặng.

- Điều trị phẫu thuật

Trong trường hợp bệnh nhân đã điều trị đau dây thần kinh số 5 bằng thuốc nhưng không hiệu quả, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp phẫu thuật bằng một trong các hình thức:

+ Phẫu thuật giải áp vi mạch giúp giảm áp lực từ các mạch máu lên dây thần kinh số 5.

+ Phẫu thuật đốt sóng vô tuyến sử dụng nhiệt để phá hủy các sợi thần kinh gây đau, giúp giảm cơn đau ngay lập tức.

+ Phẫu thuật cắt bỏ dây thần kinh: với những trường hợp nghiêm trọng, đã điều trị bằng các phương pháp khác không hiệu quả. Để loại bỏ cơn đau, bác sĩ sẽ cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ dây thần kinh số 5.

- Điều trị không phẫu thuật

Ngoài các phương pháp nêu trên thì một số trường hợp cũng có thể điều trị đau dây thần kinh số 5 thông qua hình thức không phẫu thuật như:

+ Liệu pháp laser: ánh sáng laser có tác dụng giảm viêm và đau.

+ Vật lý trị liệu: các bài tập nhẹ nhàng có tác dụng lưu thông tuần hoàn máu và giảm đau.

+ Châm cứu: kích thích các huyệt trên cơ thể để giảm đau.

Phương pháp điều trị đau dây thần kinh số 5 sẽ được bác sĩ chỉ định dựa trên nguyên nhân gây bệnh

3. Dinh dưỡng và lối sống hỗ trợ điều trị đau dây thần kinh số 5

3.1. Chế độ dinh dưỡng

Việc bổ sung các thực phẩm sau có thể giúp hỗ trợ quá trình điều trị đau dây thần kinh số 5 đạt hiệu quả tốt hơn: 

- Thực phẩm giàu Omega-3: cá hồi, hạt lanh, dầu ô liu là những nguồn cung cấp Omega-3 tốt, hỗ trợ quá trình giảm viêm và đau.

- Thực phẩm chứa Vitamin B6 và B12: thịt gà, thịt bò, trứng, các loại đậu,... có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe dây thần kinh. 

Trong quá trình điều trị đau dây thần kinh số 5, người bệnh nên tránh dùng đồ uống chứa chất kích thích hoặc cồn, thực phẩm có chất bảo quản vì chúng có thể làm cơn đau trở nên dữ dội hơn.

3.2. Lối sống 

- Giảm căng thẳng: căng thẳng có thể làm tăng cường độ cơn đau nên để tránh điều này người bệnh nên tìm đến các bài tập hít thở sâu, yoga hoặc thiền để thư giãn, giúp giảm căng thẳng.

- Đảm bảo chất lượng giấc ngủ: ngủ đủ giấc giúp cơ thể phục hồi và giảm thiểu cảm giác đau. Người bệnh nên tạo thói quen đi ngủ đúng giờ và tránh sử dụng điện thoại hoặc máy tính trước khi đi ngủ.

Nếu bạn trải qua các cơn đau mặt kéo dài, không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường, hoặc cơn đau ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống thì cần có sự can thiệp y khoa. Việc làm này giúp người bệnh được chẩn đoán nguyên nhân và tìm ra lựa chọn điều trị phù hợp nhất.

Điều trị đau dây thần kinh số 5 là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và phối hợp chặt chẽ giữa bệnh nhân và bác sĩ. Hiện nay, với sự phát triển của y học hiện đại, bệnh lý này đã có thể được điều trị hiệu quả. Điều quan trọng người bệnh cần nhận ra các triệu chứng sớm và tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng.

Quý khách hàng có nhu cầu thăm khám sức khỏe cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC có thể liên hệ đặt trước lịch khám qua tổng đài 1900 56 56 56.