1. Mổ bong võng mạc là gì?

Phẫu thuật bong võng mạc là thủ thuật chuyên sâu nhằm tái gắn võng mạc – lớp màng thần kinh nằm ở đáy mắt, trở lại vị trí ban đầu khi nó bị tách ra khỏi lớp mô nuôi dưỡng. Khi võng mạc bị bong, quá trình nhận và truyền tín hiệu ánh sáng bị gián đoạn, gây mờ mắt nghiêm trọng và có thể dẫn đến mù lòa vĩnh viễn nếu không can thiệp kịp thời.

Mổ bong võng mạc giúp khôi phục sự bám dính của võng mạc, ổn định cấu trúc mắt và bảo tồn phần thị lực còn lại. Tùy mức độ bong, vị trí rách và tình trạng của hoàng điểm, bác sĩ sẽ lựa chọn một hoặc kết hợp nhiều kỹ thuật sau:

• Laser quang đông: Tạo các điểm sẹo nhỏ giúp “hàn” võng mạc vào lớp dưới, thường dùng cho rách võng mạc nhỏ hoặc bong khu trú.
• Áp lạnh (Cryotherapy): Làm đông lạnh mô để tạo kết dính, thường hỗ trợ điều trị kèm theo các kỹ thuật khác.
• Đai củng mạc (Scleral buckle): Đặt một dải silicon quanh thành nhãn cầu để ép thành mắt vào khu vực bị rách, giúp võng mạc tái bám.
• Cắt dịch kính (Vitrectomy): Loại bỏ dịch kính kéo giãn võng mạc và xử lý vùng tổn thương; sau đó bơm khí hoặc dầu silicone vào mắt để cố định võng mạc trong quá trình lành.

Mổ bong võng mạc giúp khôi phục sự bám dính của võng mạc

2. Mổ bong võng mạc bao lâu thì khỏi?

Thời gian hồi phục sau mổ bong võng mạc thường kéo dài từ vài tuần trở lên, và thị lực có thể tiếp tục cải thiện dần theo thời gian. Mỗi người có tốc độ hồi phục khác nhau, có thể lên đến 6 - 12 tháng.

Sở dĩ quá trình hồi phục kéo dài là vì võng mạc là mô thần kinh rất nhạy cảm, cần thời gian để tái bám chắc vào lớp mô bên dưới và để hệ thống thị giác thích nghi trở lại. Thị lực cải thiện cũng diễn ra từ từ, không thể hồi phục ngay lập tức như kỳ vọng của nhiều người. Một số yếu tố quan trọng quyết định mắt hồi phục nhanh hay chậm gồm:

• Mức độ bong võng mạc: Bong khu trú thường hồi phục nhanh hơn bong diện rộng.
• Tình trạng hoàng điểm (macula): Nếu hoàng điểm chưa bị bong, thị lực phục hồi tốt và nhanh hơn.
• Kỹ thuật phẫu thuật: Mổ cắt dịch kính, đai củng mạc, hay bơm khí/dầu nội nhãn sẽ có thời gian hồi phục khác nhau.
• Tuổi tác và bệnh nền: Người lớn tuổi, bệnh lý nền như tiểu đường hoặc cận nặng có thể hồi phục chậm hơn.
• Chăm sóc sau phẫu thuật: Tuân thủ tư thế nằm, dùng thuốc đúng hướng dẫn và kiêng vận động mạnh giúp rút ngắn thời gian lành.

3. Cách chăm sóc giúp mắt nhanh lành sau mổ bong võng mạc

Ngoài việc nắm rõ mổ bong võng mạc bao lâu thì khỏi, việc chăm sóc mắt đúng cách sau phẫu thuật đóng vai trò quan trọng không kém. Quá trình hồi phục của võng mạc cần thời gian, và những biện pháp chăm sóc hợp lý. Người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn về tư thế nằm, sử dụng thuốc, vệ sinh mắt, hạn chế vận động mạnh, duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học và tái khám định kỳ.

Giữ đúng tư thế nằm theo chỉ định 

Sau phẫu thuật, đặc biệt khi bác sĩ bơm khí hoặc dầu silicone vào mắt, việc giữ đúng tư thế nằm đóng vai trò vô cùng quan trọng. Tùy theo vị trí võng mạc bị bong, bác sĩ có thể yêu cầu bạn nằm nghiêng, cúi mặt hoặc ngửa ở một góc độ nhất định để bóng khí hoặc dầu nội nhãn ép đúng vị trí cần hỗ trợ. 

Tư thế này giúp võng mạc tái bám chắc và ổn định nhanh hơn. Nếu thay đổi tư thế tùy ý hoặc không duy trì theo hướng dẫn, hiệu quả phẫu thuật có thể giảm, thậm chí kéo dài thời gian hồi phục.

Sử dụng thuốc đúng liều, đúng thời gian 

Việc dùng thuốc sau mổ bong võng mạc cần tuân thủ tuyệt đối theo chỉ định của bác sĩ để hỗ trợ quá trình hồi phục. Các thuốc như kháng sinh, kháng viêm hoặc thuốc hạ nhãn áp có vai trò kiểm soát viêm, ngừa nhiễm trùng và giữ ổn định áp lực nội nhãn trong giai đoạn mắt đang lành lại. Đây cũng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến mổ bong võng mạc bao lâu thì khỏi, bởi dùng thuốc đúng cách giúp mắt hồi phục nhanh và hạn chế biến chứng.

Dù cảm giác khó chịu giảm dần sau vài ngày, bạn vẫn không nên tự ý ngừng thuốc, vì việc gián đoạn có thể khiến mắt dễ bị viêm hoặc tăng nhãn áp đột ngột. Bạn cũng cần tránh tự mua thêm thuốc nhỏ mắt bên ngoài, bởi không phải loại thuốc nào cũng phù hợp với tình trạng sau mổ.

Giữ vệ sinh mắt và vùng quanh mắt 

Vệ sinh mắt đúng cách là bước quan trọng để hạn chế nhiễm trùng trong thời gian hậu phẫu. Người bệnh nên tránh để nước, xà phòng, mỹ phẩm, bụi bẩn hoặc hóa chất tiếp xúc với mắt trong suốt quá trình hồi phục. 

Khi mắt có cảm giác ngứa hoặc cộm, tuyệt đối không được dụi tay vào mắt vì có thể làm tổn thương vùng phẫu thuật. Nếu được yêu cầu thay băng, bạn cần đảm bảo tay sạch và sử dụng gạc vô trùng để hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn. 

Bạn cần giữ vệ sinh mắt và vùng quanh mắt để hạn chế nhiễm trùng trong thời gian hậu phẫu thuật

Hạn chế các hoạt động có nguy cơ ảnh hưởng đến mắt 

Trong vài tuần đầu sau mổ, bạn cần tránh hoàn toàn các hoạt động làm tăng áp lực nội nhãn như cúi thấp đầu, mang vác nặng, tập gym hay vận động mạnh. Những tác động này có thể làm võng mạc mới tái bám bị dịch chuyển hoặc gây tăng nhãn áp, làm chậm quá trình hồi phục. 

Ngoài ra, nếu trong mắt vẫn còn bóng khí, việc đi máy bay là chống chỉ định vì thay đổi áp suất có thể gây nguy hiểm cho mắt. Hạn chế sử dụng điện thoại, máy tính và đọc sách trong thời gian đầu cũng giúp mắt tránh phải điều tiết quá mức khi thị lực chưa ổn định.

Ăn uống khoa học 

Chế độ ăn uống khoa học góp phần quan trọng trong việc nuôi dưỡng mô mắt và hỗ trợ quá trình lành thương. Thực phẩm giàu vitamin A, C, E, lutein và omega-3 như cá hồi, cà rốt, rau xanh đậm, các loại hạt và trái cây tươi có thể giúp giảm viêm và tăng cường sức khỏe võng mạc. 

Song song với đó, bạn nên hạn chế đồ uống có cồn, chất kích thích và thực phẩm quá mặn để tránh làm tăng áp lực nội nhãn hoặc ảnh hưởng đến quá trình phục hồi. Đồng thời, bạn cần uống đủ nước mỗi ngày để giúp cơ thể và đôi mắt duy trì trạng thái ổn định.

Tái khám đúng lịch hẹn

Tái khám định kỳ là bước không thể bỏ qua sau phẫu thuật bong võng mạc. Trong mỗi lần tái khám, bác sĩ sẽ kiểm tra mức độ tái bám của võng mạc, đánh giá nhãn áp và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như viêm, nhiễm trùng hoặc tăng nhãn áp. 

Việc tuân thủ lịch hẹn giúp đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi và kịp thời xử lý nếu có biến chứng. Nếu bỏ qua tái khám, bạn có thể vô tình bỏ lỡ những dấu hiệu sớm của vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực lâu dài.

4. Khi nào cần đi khám bác sĩ ngay?

Sau phẫu thuật bong võng mạc, người bệnh cần theo dõi sát tình trạng mắt và đi khám ngay nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào dưới đây, vì đây có thể là biểu hiện của biến chứng nghiêm trọng:

• Đau nhức mắt dữ dội: Cơn đau tăng dần, không giảm sau khi nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc, có thể cảnh báo tình trạng tăng nhãn áp hoặc viêm nhiễm trong mắt.
• Mắt đỏ bất thường: Vùng kết mạc đỏ nhiều hơn theo thời gian, kèm cảm giác nóng rát, cho thấy nguy cơ viêm hoặc nhiễm trùng sau mổ.
• Thị lực giảm nhanh: Nhìn mờ đột ngột, hình ảnh biến dạng hoặc tối đi bất thường, có thể chứng tỏ võng mạc chưa tái bám tốt hoặc đang bị bong trở lại.
• Xuất hiện chớp sáng hoặc ruồi bay tăng lên: Những đốm đen, chấm nhỏ hoặc ánh chớp xuất hiện nhiều hơn báo hiệu dịch kính kéo căng võng mạc.
• Chảy dịch bất thường: Mắt tiết dịch vàng, dịch mủ hoặc nước mắt chảy liên tục có thể là dấu hiệu nhiễm trùng nội nhãn.
• Xuất hiện bóng đen che khuất tầm nhìn: Cảm giác như có màn đen hoặc mảng tối di chuyển trước mắt là dấu hiệu bong võng mạc tái phát cần cấp cứu ngay.

Bạn cần đến thăm khám bác sĩ nếu đau nhức mắt dữ dội

Như vậy, mổ bong võng mạc bao lâu thì khỏi phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ bong, tình trạng hoàng điểm, kỹ thuật phẫu thuật và sự tuân thủ chăm sóc hậu phẫu. Thông thường, quá trình hồi phục kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, có khi lên đến 6 - 12 tháng để thị lực ổn định hoàn toàn. Việc chăm sóc đúng cách, tuân thủ dùng thuốc, giữ vệ sinh và tái khám định kỳ sẽ giúp mắt lành nhanh, giảm nguy cơ biến chứng và bảo vệ tối đa thị lực. Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy đi khám bác sĩ ngay để được can thiệp kịp thời.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc liên quan, hoặc nhu cầu khám Mắt, có thể liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được tư vấn chi tiết và đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.