1. Sốt xuất huyết là gì?

Sốt xuất huyết thuộc dạng bệnh truyền nhiễm với nguyên nhân gây nên là virus Dengue, gồm bốn chủng: DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4. Chúng truyền bệnh cho người qua trung gian là muỗi Aedes aegypti. Khi muỗi này đốt người bệnh, virus sẽ xâm nhập vào cơ thể chúng rồi qua tuyến nước bọt tấn công vào cơ thể người lành cũng từ vết muỗi đốt.

Muỗi Aedes aegypti đốt từ người bệnh sang người lành mang theo virus gây bệnh

Bởi có tới bốn chủng khác nhau nên khi chúng ta nhiễm chủng virus nào thì chỉ có khả năng miễn dịch với chủng ấy mà thôi. Điều này dẫn tới một hiện tượng không hiếm gặp là có những người sống tại vùng dịch có thể bị nhiễm nhiều lần trong đời.

Loại muỗi trung gian truyền bệnh đặc biệt phát triển mạnh ở những nơi có khí hậu nhiệt đới và nhiệt đới gió mùa. Chính vì thế, Việt Nam là một trong những quốc gia có điều kiện thuận lợi cho muỗi truyền bệnh sinh sôi và phát triển, nhất là vào mùa mưa.

Ở thể nhẹ, bệnh có thể bị nhầm với cảm, sốt hoặc phát ban và thường có thể điều trị tại nhà giống như một vài dạng sốt khác. Tuy nhiên, với đặc điểm là hiện tượng sốt, xuất huyết kèm thoát huyết tương, bệnh khi không được xử trí kịp thời có thể khiến cho người nhiễm bị sốc, giảm thể tích tuần hoàn rồi gây ra rối loạn đông máu, suy tạng, dẫn tới tử vong.

2. Sốt xuất huyết và những biểu hiện lâm sàng thường gặp

Đối với bệnh này, nếu mắc, người bệnh thường trải qua ba giai đoạn, gồm:

Sốt

Sau khi bị muỗi có virus đốt, người bệnh thường trải qua giai đoạn ủ bệnh khoảng 4 - 7 ngày nhưng cũng có trường hợp tới 14 ngày. Biểu hiện đầu tiên của bệnh là sốt cao liên tục hoặc đột ngột, mức nhiệt có thể tới 39 - 40 độ C. Thời điểm này, việc uống thuốc hạ sốt có thể không mang lại tác dụng.

Sốt là biểu hiện đặc trưng nhất ở giai đoạn đầu phát bệnh

Đi kèm với sốt là một số dấu hiệu:

●       Cơ thể rũ rượi, mệt mỏi, đau nhức cơ khớp, đặc biệt vùng đầu hoặc hai hốc mắt.

●       Đau ở vùng thượng vị, có thể tiêu chảy, chán ăn, buồn nôn.

●       Xung huyết dưới da, phát ban.

●       Chảy máu mũi, chân răng.

 Nếu đối tượng bị nhiễm là trẻ em, thường là sốt kèm với đau họng, bụng. Sau khoảng 3 ngày, triệu chứng sốt giảm và tới ngày thứ 8 thì thường xuất hiện hiện tượng xuất huyết nhẹ, đó là: chảy máu mũi, chấm xuất huyết dưới da. Các nốt này sẽ lan tới mặt, lòng bàn tay chân gây cảm giác ngứa ngáy.

Giai đoạn nguy hiểm

Thường là vào thời gian sau 3 - 7 ngày kể từ ngày triệu chứng sốt bắt đầu xuất hiện. Lúc này, hiện tượng sốt, xuất huyết có thể còn hoặc đã hết, nhưng dù là trường hợp nào đi nữa thì mức độ nguy hiểm cũng như nhau. Giai đoạn này, người bệnh có thể phải đối mặt với một số nguy cơ như:

●       Tràn dịch phổi, gây nên hiện tượng khó thở, nặng ngực, căng tức, đau ngực, đặc biệt những khi thay đổi tư thế.

●       Tràn dịch màng bụng dẫn tới hiện tượng bụng chướng hoặc to nhanh.

●       Gan phình to khiến cho vùng thượng vị hoặc dưới sườn đau tức, cùng với đó, tay chân lạnh, toàn thân ê ẩm, li bì, vật vã, mí mắt sưng nề, mạch nhanh, nhỏ, có thể không đo được huyết áp.

●       Xuất huyết dưới da: Có thể là nốt hoặc cả mảng với vị trí thường gặp tại bụng, đùi, mạng sườn hoặc phía trong của hai cánh tay.

●       Xuất huyết nội tạng, có thể ở phổi, não, đường tiêu hóa gây nên: nôn, đi tiểu ra máu, với phụ nữ, có thể âm đạo bị ra máu bất thường hoặc rong kinh.

●       Nguy hiểm hơn nữa, người bệnh có thể bị viêm cơ tim, viêm não, viêm gan nặng, suy thận.

Ban có thể nổi từng nốt hoặc cả mảng

Hồi phục

Là khi giai đoạn nguy hiểm đã qua khoảng 1 - 2 ngày. Lúc này, sức khỏe của người bệnh bắt đầu hồi phục với các cảm giác: thèm ăn, tiểu nhiều, hết sốt, các chỉ số nhịp tim, huyết áp dần trở nên bình thường.

Mặc dù vậy, giai đoạn này cũng không nên lơ là mà vẫn cần cẩn thận bởi nếu áp dụng các phương pháp chăm sóc không đúng cách, chẳng hạn truyền dịch nhiều quá mức, người bệnh có thể bị suy tim hoặc phù phổi.

3. Chẩn đoán và điều trị sốt xuất huyết

Việc nhận biết bệnh qua các dấu hiệu lâm sàng không thể thực hiện được trong thời gian ủ bệnh bởi lúc này, cơ thể bạn vẫn bình thường, khỏe mạnh. Cho tới giai đoạn đầu (sốt), bệnh mới có khả năng được nhận biết qua: sốt, phát ban hoặc nổi mảng đỏ dưới da, chảy máu cam, chân răng, cơ, khớp, hốc mắt đau,...

Với việc thực hiện xét nghiệm, có thể từ ngày thứ 2 sau khi triệu chứng sốt xuất hiện, phương pháp có thể bằng PCR, huyết thanh, phân lập virus.

Điều trị bệnh: bằng cách khắc phục triệu chứng. Với thể nhẹ, có thể thực hiện tại nhà kết hợp với chăm sóc kỹ càng, cụ thể là:

●       Hạ sốt: khi sốt cao hơn 38,5 độ C bằng paracetamol, tuyệt đối không sử dụng Aspirin, Analgin, Ibuprofen bởi có thể khiến trầm trọng thêm hiện tượng xuất huyết.

●       Nghỉ ngơi nhiều, hạn chế vận động mạnh.

●       Tăng cường nước, có thể là nước lọc, nước trái cây, cháo, bù điện giả.

●       Cho ăn các loại thức ăn giàu dinh dưỡng, chế biến dạng mềm hoặc loãng, có thể chia nhỏ bữa.

●       Không tắm nước lạnh mà nên dùng nước ấm để lau người.

Đặc biệt, cần quan tâm, chú ý tới người bệnh bởi các dấu hiệu bất thường rất dễ xảy ra và chuyển biến nhanh, phải được đưa đi bệnh viện ngay.

4. Phòng tránh sốt xuất huyết

Bởi hiện nay vắc xin phòng bệnh chưa có nên việc quan trọng cần làm nhất là phòng, hạn chế nguy cơ bị muỗi đốt, cụ thể là:

●       Ngăn ngừa việc sinh sôi của chúng bằng cách: vệ sinh môi trường, phá bỏ các bụi rậm, chỗ nước đọng, đậy nắp các thùng chứa nước, cho cá vào nước để diệt loăng quăng,...

●       Phòng, hạn chế việc bị muỗi đốt bằng cách: không chui vào bụi rậm, góc tối, mặc quần áo dài, buông màn khi ngủ, sử dụng kem bôi chống muỗi, rèm tẩm hóa chất diệt muỗi,...

●       Phòng lây lan dịch: cho người bệnh ngủ trong màn, tuân thủ nghiêm, tích  cực phối hợp cùng chính quyền trong các đợt phun thuốc diệt muỗi.

Phòng tránh nguy cơ muỗi đốt để phòng bệnh hiệu quả

Dù khá thường gặp song sốt xuất huyết tiềm ẩn nhiều nguy cơ chuyển biến nặng, ảnh hưởng lớn tới sức khỏe con người. Chính vì vậy, việc chẩn đoán sớm bệnh là rất cần thiết.

Hiện nay, để chẩn đoán sốt xuất huyết, khách hàng có thể đến tại các phòng khám, bệnh viện thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC hoặc đặt lịch xét nghiệm tận nơi.

Các ưu điểm khi lựa chọn dịch vụ xét nghiệm tại nhà của MEDLATEC:

●       Khách hàng chỉ cần ngồi tại nhà, thực hiện thao tác đăng ký trực tuyến hoặc gọi tới Tổng đài.

●       Nhân viên y tế của MEDLATEC tới lấy mẫu theo thời gian, địa điểm đã hẹn.

●       Khách hàng có thể kiểm tra kết quả được trả về qua tin nhắn, email hoặc tra cứu trên website.

●       Chi phí hợp lý, khách hàng chỉ phải trả thêm 10.000đ/lần lấy mẫu so với tới bệnh viện thực hiện trực tiếp.

●       Mẫu xét nghiệm được thực hiện bằng hệ thống máy móc, thiết bị hiện đại, đạt chuẩn quốc tế của Trung tâm Xét nghiệm MEDLATEC. (Trung tâm Xét nghiệm MEDLATEC được nhận 2 chứng chỉ về chất lượng xét nghiệm là ISO 15189:2012 và CAP)

●       Khách hàng sau đó được tư vấn kết quả tận tình từ đội ngũ bác sĩ, chuyên gia đầu ngành qua số điện thoại đã đăng ký.

Khi có nhu cầu được chẩn đoán, điều trị bệnh, bạn có thể đến các phòng khám, bệnh viện trực thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC để được sử dụng dịch vụ, hoặc gọi tới Tổng đài 1900 56 56 56 để được hướng dẫn, đặt lịch xét nghiệm sốt xuất huyết tận nơi an toàn, tiện lợi của MEDLATEC.