1. Nguyên nhân sốt xuất huyết chảy máu cam 

Chảy máu cam do sốt xuất huyết chủ yếu là do giảm tiểu cầu và tổn thương thành mạch máu. Về cơ chế gây nên tình trạng này, khi virus Dengue xâm nhập vào cơ thể, chúng kích hoạt phản ứng miễn dịch gây rối loạn chức năng tiểu cầu, dẫn đến làm giảm số lượng tiểu cầu trong máu và tổn thương thành các mao mạch nhỏ, đặc biệt là ở niêm mạc mũi, khiến chúng dễ bị vỡ. Từ đó gây ra hiện tượng chảy máu cam. 

Bên cạnh đó, cơn sốt kéo dài cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ chảy máu cam, do niêm mạc mũi khô và dễ bị tổn thương. Ngoài ra, ở những người bệnh có sức đề kháng yếu, mắc các bệnh lý nền như rối loạn đông máu, bệnh gan, tăng huyết áp...) hoặc đang trong giai đoạn bệnh nặng cũng có thể gặp phải biến chứng này. 

Việc hiểu rõ nguyên nhân gây chảy máu cam có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và phòng ngừa các rủi ro không mong muốn ảnh hưởng đến sức khoẻ. 

Chảy máu cam do sốt xuất huyết chủ yếu là do giảm tiểu cầu

2. Triệu chứng chảy máu cam do sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết gây chảy máu cam thường xảy ra trong giai đoạn bệnh nặng. Các biểu hiện đặc trưng của tình trạng này bao gồm: 

• Máu chảy từ mũi, có thể chảy một bên hoặc hai bên. 
• Lượng máu có thể ít, rỉ rả hoặc thành dòng, và khó cầm hơn chảy máu cam thông thường nhất là khi tiểu cầu xuống quá thấp. 
• Có thể đi kèm với một số triệu chứng khác như: chảy máu chân răng, bầm tím dưới da, kinh nguyệt bất thường (ở nữ)...

Ngoài những triệu chứng kể trên, trong một số trường hợp diễn tiến nặng, còn kèm theo các biểu hiện nguy hiểm như: mệt lả, chóng mặt, huyết áp tụt,.. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh đang tiến triển gần đến giai đoạn sốc cần được nhập viện theo dõi và điều trị khẩn cấp. 

3. Phân biệt chảy máu cam do sốt xuất huyết với nguyên nhân khác

Thực tế, rất nhiều người nhầm lẫn chảy máu cam sốt xuất huyết và chảy máu cam thông thường, dẫn đến chủ quan trong theo dõi và xử lý. Việc không hiểu rõ nguyên nhân có thể khiến người bệnh bỏ qua thời điểm vàng điều trị, làm tăng nguy cơ biến chứng như sốc hoặc xuất huyết nội tạng. Dưới đây là cách phân biệt chi tiết dựa trên các tiêu chí về nguyên nhân, đặc điểm, và thời điểm xuất hiện. Cụ thể: 

• Nguyên nhân: Chảy máu cam thông thường xảy ra do ngoáy mũi quá mạnh, viêm mũi hoặc khô mũi. Trong khi đó, với các trường hợp chảy máu cam do sốt xuất huyết, nguyên nhân chủ yếu là giảm tiểu cầu và tổn thương thành mạch. 
• Đặc điểm: Chảy máu cam thông thường thường chảy ít, tự cầm trong vài phút và không kèm các triệu chứng toàn thân như sốt, mệt mỏi. Ngược lại, với chảy máu cam do sốt xuất huyết, lượng máu có thể nhiều hơn và khó cầm máu dù đã sơ cứu đúng cách. Nó có thể kèm theo các dấu hiệu toàn thân như sốt cao, đau đầu, buồn nôn, mệt mỏi, chảy máu chân răng,…
• Thời điểm xuất hiện: Chảy máu cam thông thường xuất hiện ngẫu nhiên. Trong khi đó, chảy máu cam do sốt xuất huyết có thể xuất hiện trong giai đoạn nguy hiểm (ngày 4 - 6).

4. Cách xử lý khi bị sốt xuất huyết chảy máu cam

Khi gặp tình trạng chảy máu cam, cần bình tĩnh xử lý đúng cách để tránh làm tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Dưới đây là chi tiết cách xử lý: 

• Cho người bệnh ngồi thẳng, đầu hơi cúi về phía trước để máu không chảy ngược vào họng. 
• Dùng ngón tay bóp nhẹ phần cánh mũi trong khoảng 5 - 10 phút. 
• Sau đó kiểm tra lại tình trạng, đã cầm máu được hay chưa. Nếu máu đã được cầm, người bệnh nên nghỉ ngơi ở tư thế ngồi. Tuyệt đối không được xì mũi mạnh, ngoáy mũi hoặc cúi gập người ngay sau khi cầm máu, vì có thể khiến tình trạng chảy máu tái phát.

Trường hợp chảy máu tái diễn hoặc kèm theo các dấu hiệu bất thường như chóng mặt, xuất huyết ở vị trí khác, mệt lả,… người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế để được kiểm tra và can thiệp kịp thời. 

Hướng dẫn sơ cứu chảy máu chảy máu cam đúng cách

5. Phòng ngừa biến chứng xuất huyết trong sốt xuất huyết

Việc phòng ngừa biến chứng sốt xuất huyết, trong đó có chảy máu cam, cần có sự theo dõi và chăm sóc sát sao trong suốt quá trình điều trị bệnh. Người chăm sóc cần chú ý: 

Theo dõi các dấu hiệu bất thường 

Theo dõi các triệu chứng khác thường cho phép phát hiện và điều trị bệnh kịp thời, hiệu quả: 

• Kiểm tra nhiệt độ và đo huyết áp thường xuyên. 
• Theo dõi lượng nước tiểu và mức độ tỉnh táo của người bệnh. 
• Xét nghiệm máu định kỳ theo chỉ định của bác sĩ đặc biệt là tiểu cầu, hematocrit và men gan.

Chế độ chăm sóc phù hợp

Bên cạnh việc theo dõi dấu hiệu bất thường, chế độ chăm sóc phù hợp cũng đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ điều trị và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm. Cụ thể: 

• Bổ sung đủ nước và điện giải, tránh mất nước quá mức gây ảnh hưởng đến hoạt động của cơ thể. 
• Ăn uống đủ chất, ưu tiên các loại đồ ăn dễ tiêu hoá và tránh thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ. 
• Nghỉ ngơi tuyệt đối, hạn chế vận động mạnh để giảm nguy cơ xuất huyết. 

Bổ sung đủ nước và điện giải, tránh gây mất nước quá mức ảnh hưởng đến hoạt động của cơ thể

Bài viết trên đây là toàn bộ thông tin về nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý sốt xuất huyết chảy máu cam. Đây không đơn thuần là hiện tượng bình thường, mà có thể là dấu hiệu cảnh báo biến chứng xuất huyết nghiêm trọng. Việc nhận biết đúng và xử lý kịp thời, giúp người bệnh tránh được những rủi ro nguy hiểm như sốc hoặc xuất huyết nội tạng.

Nếu bạn có bất kể thắc mắc liên quan, có thể liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được giải đáp nhanh chóng và đặt lịch hẹn cùng bác sĩ chuyên khoa.