1. Viêm túi mật cấp là bệnh gì?

Túi mật là nơi dự trữ và cô đặc dịch mật do gan sản xuất, đảm nhận nhiệm vụ hỗ trợ tiêu hóa chất béo, co bóp tống mật vào ruột non khi ăn. Viêm túi mật cấp là tình trạng viêm đột ngột xảy ra tại túi mật, thường xuất phát từ sự tắc nghẽn ống túi mật do sỏi hoặc nhiễm trùng. 

Khi dịch mật bị ứ đọng trong túi mật và không thể thoát ra ngoài sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây viêm cấp tính. Bệnh lý này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến hơn ở phụ nữ trên 40 tuổi, người béo phì, người bị sỏi mật hoặc người mắc các bệnh lý mạn tính như tiểu đường, bệnh gan mật,...

Hình ảnh mô tả vị trí túi mật và bệnh viêm túi mật cấp

2. Nguyên nhân gây nên và triệu chứng gặp phải khi bị viêm túi mật cấp

2.1. Nguyên nhân gây nên bệnh viêm túi mật cấp

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến bệnh viêm túi mật cấp:

- Sự hình thành sỏi trong túi mật khiến dòng chảy của dịch mật bị cản trở, dịch mật ứ đọng tạo môi trường cho vi khuẩn phát triển.

- Vi khuẩn từ hệ tiêu hóa hoặc máu xâm nhập vào túi mật gây viêm, nhất là khi dịch mật bị tắc nghẽn.

- Viêm túi mật không do sỏi mà do không đủ máu đến nuôi túi mật, thường gặp ở người bị bỏng nặng, nhiễm trùng huyết, suy đa cơ quan,… 

- Khối u hoặc hẹp ống mật khiến đường dẫn mật bị chèn ép, gây tắc nghẽn tương tự như sỏi túi mật.

- Tổn thương sau phẫu thuật đường mật, gan hoặc các chấn thương vùng bụng ảnh hưởng đến chức năng túi mật.

2.2. Triệu chứng gặp phải khi bị viêm túi mật cấp

Người mắc viêm túi mật cấp thường đồng thời khởi phát đột ngột các triệu chứng như:

- Đau hạ sườn phải, thường bị đau sau bữa ăn nhiều dầu mỡ, ban đầu cơn đau chỉ âm ỉ nhưng sau đó tăng dần, có thể đau lan lên vai phải hoặc ra phía sau lưng. Cơn đau tăng khi ấn tay vào bụng.

- Sốt 38 - 39 độ C kèm ớn lạnh, vã mồ hôi.

- Buồn nôn, nôn, thậm chí nôn ra dịch vàng.

- Vàng da, vàng mắt.

- Rối loạn tiêu hóa: tiêu chảy, táo bón hoặc đan xen hai triệu chứng này kèm theo tình trạng chướng bụng, đầy hơi.

Bệnh nhân viêm túi mật cấp thường bỗng nhiên bị đau mạnh ở hạ sườn phải

3. Mức độ nguy hiểm của bệnh viêm túi mật cấp và phương pháp chẩn đoán

3.1. Viêm túi mật cấp nguy hiểm thế nào?

Bệnh nhân viêm túi mật cấp nếu không được điều trị ngay có thể gặp phải những biến chứng như:

- Thủng túi mật do hoại tử thành túi mật. Trường hợp này, dịch mật có thể vào trong ổ bụng và gây viêm phúc mạc nặng.

- Túi mật tích tụ mủ khiến nhiễm trùng lan rộng và hình thành áp xe túi mật.

- vi khuẩn từ túi mật lan sang đường mật và gan, làm tổn thương hệ tiêu hóa trên diện rộng.

- Nếu sỏi di chuyển xuống ống mật chủ, có thể gây tắc ống tụy và viêm tụy cấp, dễ gây suy đa cơ quan.

- Vi khuẩn từ túi mật xâm nhập vào máu gây nhiễm trùng huyết, nếu không cấp cứu ngay, người bệnh có thể tử vong.

Ngoài ra, nếu không được điều trị tích cực, viêm túi mật cấp còn có khả năng gây nên những hệ lụy lâu dài như:

- Suy giảm chức năng tiêu hóa.

- Tái phát thường xuyên và chuyển thành viêm túi mật mạn tính.

3.2. Chẩn đoán viêm túi mật cấp 

Để chẩn đoán chính xác viêm túi mật cấp, trước tiên, người bệnh sẽ được bác sĩ thăm khám lâm sàng dựa trên thông tin mô tả triệu chứng do người bệnh cung cấp. 

Thông thường, bác sĩ sẽ khám bụng để kiểm tra đề kháng thành bụng, nếu người bệnh ngừng thở và đau khi bác sĩ ấn vào hạ sườn phải tức là viêm túi mật cấp. Ngoài ra, dựa trên triệu chứng lâm sàng, bệnh nhân viêm túi mật cấp còn bị sốt và sờ hạ sườn phải nhận thấy túi mật to.

Sau khi có chẩn đoán ban đầu từ quá trình khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định những kiểm tra cần thiết như:

- Siêu âm bụng: Nhận thấy dấu hiệu viêm, ứ dịch, dày thành túi mật, có sỏi mật.

- Xét nghiệm máu: Xác định các chỉ số tắc mật và viêm như: tăng men gan, CRP, bạch cầu,...

- Chụp CT-Scanner bụng: Chỉ định nếu nghi ngờ biến chứng như áp xe, hoại tử túi mật.

- Chụp MRI mật tụy: Đánh giá hệ thống đường mật, thường áp dụng khi bệnh nhân khó siêu âm hoặc nghi ngờ có sỏi ống mật chủ.

Bệnh nhân chụp CT-Scanner do nghi ngờ viêm túi mật cấp

4. Phòng ngừa viêm túi mật cấp bằng cách nào?

Thực hiện tốt một số biện pháp sau có thể giúp phòng ngừa nguy cơ bị bệnh viêm túi mật cấp:

- Duy trì cân nặng hợp lý để tránh béo phì - yếu tố nguy cơ gây sỏi mật và viêm túi mật.

- Duy trì chế độ ăn:

+ Hạn chế chất béo động vật, đồ chiên xào nhiều dầu mỡ.

+ Tăng cường trái cây tươi, rau xanh và các loại thực phẩm giàu chất xơ.

+ Không bỏ bữa hay nhịn ăn.

- Tăng cường vận động vừa sức để thúc đẩy tuần hoàn dịch mật.

- Điều trị hiệu quả bệnh lý nền như tiểu đường, gan nhiễm mỡ, rối loạn mỡ máu,… 

- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm sỏi mật hoặc bệnh lý gan mật khác.

Phát hiện sớm là cách tốt nhất để bệnh nhân viêm túi mật cấp rút ngắn thời gian điều trị và tránh được các biến chứng nguy hiểm. Vì thế, nếu có triệu chứng sốt cao không rõ nguyên nhân, đau bụng dữ dội, nôn liên tục, không thể ăn uống, vàng da,... người bệnh cần thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán đúng tình trạng bệnh.

Quý khách hàng có triệu chứng nghi ngờ viêm túi mật cấp có thể liên hệ đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56 để được chẩn đoán đúng và kịp thời điều trị.