1. Thế nào là kháng thể Covid-19

1.1. Kháng thể Covid là gì

Kháng thể là một phần không thể thiếu của hệ miễn dịch, nó thường hình thành sớm sau khi cơ thể tiếp xúc với virus. Kháng thể có thể tìm thấy trong máu khoảng 2 tuần sau khi virus tấn công cơ thể và nó sẽ tiếp tục được sản sinh và duy trì trong suốt một thời gian dài để bảo vệ cơ thể trước sự tấn công của virus trong những lần sau đó. Ngoài kháng thể thì hệ thống miễn dịch còn có nhiều thành phần khác như: lympho B, lympho T, tế bào bạch cầu, đại thực bào,…

Kháng thể Covid trong cơ thể con người

Sau khi tiếp xúc với virus hoặc thành phần của virus SARS-CoV-2, hệ miễn dịch sẽ phản ứng lại để chống đỡ lại sự xâm nhập này và kích hoạt hệ thống bảo vệ của cơ thể. Nhờ có quá trình đó mà kháng thể Covid được tạo ra. Có nhiều loại kháng thể Covid-19 trong đó loại có liên quan đến khả năng chống lại virus của cơ thể là kháng thể chống protein S, nó có thể định lượng được. Do đó, khi nói tới kháng thể Covid-19 tức là người ta đang nói đến loại kháng thể này.

1.2. Con đường hình thành kháng thể Covid

Trước khi tìm hiểu kháng thể Covid tồn tại bao lâu trong cơ thể thì trước tiên ta phải biết được con đường hình thành nên nó. Theo đó, kháng thể Covid-19 được hình thành theo 3 con đường:

- Di truyền từ người mẹ sang con: trẻ sơ sinh ngay từ khi chào đời đã có sẵn kháng thể Covid nếu người mẹ đã từng mắc SARS-CoV-2 và khỏi bệnh hoặc trước khi sinh người mẹ đã tiêm vacxin phòng Covid.

- Người đã từng bị Covid-19 và đã được điều trị khỏi bệnh.

- Người đã tiêm đủ 2 mũi vacxin phòng bệnh Covid-19.

Đây chính là những đối tượng đã có kháng thể Covid hay nói cách khác là đã có khả năng tự miễn dịch để bảo vệ cơ thể trước sự tấn công của SARS-CoV-2.

2. Những người đã khỏi bệnh, kháng thể Covid tồn tại bao lâu trong cơ thể

Để chống lại những mối hiểm nguy mà Covid-19 gây ra cho toàn nhân loại, các nhà khoa học đã làm việc với tốc độ vô cùng nhanh để tìm ra vacxin và phương pháp điều trị bệnh sao cho giảm tối đa tỷ lệ tử vong. Sau quá trình làm việc ấy, một số loại vacxin đã ra đời và được cấp phép sử dụng khẩn cấp để đưa vào sử dụng.

Hầu hết các loại vacxin phòng Covid-19 hiện nay được sáng chế dựa trên chủng SARS-CoV-2 xuất hiện ban đầu. Do đó, trước sự xuất hiện của các biến thể mới với tốc độ lây lan nhanh hơn gấp nhiều lần thì hiệu quả của vacxin cũng bị ảnh hưởng. Ở những người đã từng bị Covid hoặc đã tiêm chủng, cơ thể sẽ tạo ra kháng thể trung hòa. Vì thế biết được thời gian kháng thể Covid tồn tại bao lâu trong cơ thể là bao lâu sẽ giúp chúng ta biết được thời gian chúng ta được bảo vệ khỏi sự lây nhiễm SARS-CoV-2.

2.1. Đối với người đã tiêm vacxin

Trong đại đa số trường hợp đã tiêm đủ hai mũi vacxin phòng Covid-19, theo thời gian, kháng thể được hình thành để bảo vệ cơ thể sẽ suy giảm. Đặc biệt, ở những người có hệ miễn dịch yếu thì thời gian suy giảm của kháng thể sẽ nhanh hơn. 

Tiêm vacxin giúp tạo ra kháng thể chống lại virus SARS-CoV-2

Một số nghiên cứu về kháng thể Covid tồn tại bao lâu trong cơ thể người đã tiêm vacxin phòng bệnh cho thấy sau vài tháng, lượng kháng thể có thể giảm và trở về âm tính. Đối với những người có hệ miễn dịch tốt, cơ thể khỏe mạnh, lượng kháng thể để bảo vệ sẽ tồn tại sẽ lâu và bền hơn, tức là khả năng bảo vệ của cơ thể trước virus SARS-CoV-2 cũng dài hơn sau khi họ nhiễm bệnh hoặc đã tiêm vacxin phòng bệnh.

2.2. Đối với người đã bị và đã được điều trị khỏi Covid-19

Rất nhiều người băn khoăn về thời gian kháng thể Covid tồn tại bao lâu sau khi đã mắc bệnh và điều trị khỏi bệnh. Thực tế đã có rất nhiều công trình khẳng định về sự tồn tại của kháng thể sau khi khỏi bệnh nhưng lại có ít công trình theo dõi về thời gian tồn tại của nó. 

Những ghi nhận mới nhất gần đây cho thấy, sau khoảng 12 tháng khỏi bệnh, người bị Covid-19 vẫn còn các phản ứng miễn dịch. Ghi nhận này đến từ Nhật Bản, sau khi các nhà khoa học đã thu thập mẫu máu của 358 bệnh nhân mắc Covid vào tháng thứ 6 và tháng thứ 12 tính từ thời điểm sau khi khởi phát bệnh.

Trong số này, có 61% bệnh nhân vẫn còn tồn tại kháng thể trung hòa nhưng nó có chiều hướng giảm dần theo thời gian. Ngoài ra, dựa trên thống kê từ 164 bệnh nhân khác người ta cũng thấy kháng thể ở 65% người tham gia không còn hoặc bị giảm nhanh sau 6 tháng. 

Thời gian kháng thể Covid tồn tại bao lâu trong cơ thể sau khi hồi phục phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố

Hầu hết chuyên gia y tế cho rằng lượng kháng thể được tạo ra trong cơ thể có liên quan mật thiết với mức độ nghiêm trọng của bệnh. Vì thế, ở những người bị Covid-19 mức độ nặng, do tải lượng virus cao nên phản ứng miễn dịch của cơ thể sẽ mạnh mẽ hơn những người không có triệu chứng bệnh hoặc bị bệnh ở mức độ nhẹ.

Bên cạnh đó, giới tính, hút thuốc lá, béo phì cũng được xem là những yếu tố có thể gây ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng của bệnh Covid-19. Ngoài ra thì giới chuyên gia cũng chưa rõ về tác động của những yếu tố này đến kháng thể trung hòa sau khi đã nhiễm Covid 12 tháng. Đặc biệt, nhóm người cao tuổi bị Covid nặng cũng có nhiều kháng thể hơn so với nhóm cùng độ tuổi đã được tiêm chủng.

Về cơ bản, kháng thể Covid tồn tại bao lâu trong cơ thể người đã khỏi bệnh phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Lúc này, kháng thể IgG đã xuất hiện trong máu và dịch ngoại bào của người đã từng mắc và khỏi bệnh. Do kháng thể này có khả năng dính vào virus và ngăn chặn virus lây nhiễm sang các tế bào khác nên cơ thể của họ sẽ có hệ miễn dịch tốt hơn người bình thường. Về nguyên tắc, nhóm người đã bị và khỏi bệnh sẽ có hệ miễn dịch bền vững hơn người bình thường nhưng cũng tùy vào từng cá thể.

Đối với vacxin ngừa Covid-19, thời gian kháng thể tồn tại bao lâu sau khi tiêm đủ 2 mũi thì câu trả lời vẫn còn bỏ ngỏ, cần phải nghiên cứu và theo dõi trong thời gian sau này. Cũng vì thế mà đến nay các nhà nghiên cứu vẫn cân nhắc về việc tiêm mũi thứ 3 nhưng chưa tính được bao lâu thì nên tiêm nhắc lại.

Nói chung, thời gian kháng thể Covid tồn tại bao lâu trong cơ thể từng người phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Trong số đó, cơ địa được xem là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất vì khả năng sinh miễn dịch ở mỗi cơ thể không giống nhau. Kháng thể có thể tồn tại mạnh nhất trong 6 tháng đầu còn sau đó suy giảm hay tồn tại bao lâu thì chưa thể khẳng định được.