1. Động mạch não giữa là gì?

Động mạch não nằm được chia thành các cặp đối xứng, nằm ở hai bên não. Động mạch não giữa chính là các mạch máu phân nhánh từ động mạch cảnh trong - nhánh của các động mạch cảnh chung ở cổ. Đây là nhánh lớn nhất của động mạch cảnh trong.

Vị trí của động mạch não giữa trong não bộ

Đột quỵ động mạch não giữa là tình trạng động mạch bị tổn thương không do chấn thương, khiến não bộ bị mất chức năng và sinh ra các triệu chứng thần kinh khu trú.

2. Tác dụng của động mạch não giữa

Đối với não bộ, các động mạch có vai trò vận chuyển chất dinh dưỡng và máu giàu oxy để duy trì hoạt động sống. Mỗi động mạch sẽ đảm nhận một phần của não bộ. Trong đó, mỗi nhánh của động mạch não giữa sẽ đảm nhận một nhiệm vụ riêng: 

- Nhánh nông: tưới máu cho 3/4 dưới hồi trán, mặt ngoài của hồi trán ba, 1/2 mặt ngoài thuỳ trán. Nhánh này cũng tưới máu cho lớp mặt ngoài của thuỳ thái dương, 1/2 trước thuỳ chẩm và thuỳ đỉnh.

- Nhánh sâu: động mạch thể vân bên của động mạch não giữa (động mạch Charcot) cấp máu cho vùng bao trong, đồi thị, nhân bèo và nhân đuôi. nhân đuôi, nhân bèo và đồi thị.

3. Nguyên nhân gây ra và triệu chứng đột quỵ động mạch não giữa

3.1. Nguyên nhân gây đột quỵ động mạch não giữa

Động mạch não giữa là một mạch máu lớn nên khi xảy ra tình trạng đột quỵ thì não bộ cũng chịu nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng. Tình trạng tắc nghẽn dù chỉ xảy ra ở một nhánh nhỏ của động mạch não thì vẫn gây nên đột quỵ. 

Nguyên nhân gây đột quỵ động mạch não giữa là do sự di chuyển của cục máu đông ở bên ngoài đến não. Chúng thường xuất phát từ động mạch cảnh hoặc tim rồi kẹt lại ở động mạch não giữa và ngăn cản lưu thông máu tại đây.

Nguy cơ đột quỵ động mạch não giữa thường xảy ra với các trường hợp:

- Tiền sử mắc bệnh lý tim mạch: cao huyết áp, xơ vữa động mạch, rung nhĩ, hở hoặc hẹp van tim,....

- Các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ chung: tiểu đường, tăng cholesterol cao.

Bệnh tim mạch làm tăng nguy cơ đột quỵ động mạch não giữa

3.2. Triệu chứng đột quỵ động mạch não giữa

Người bị đột quỵ động mạch não giữa thường có triệu chứng:

- Tê, yếu một bên người.

- Mặt chảy xệ, miệng méo, nhân trung lệch, 1 bên mắt nhắm không kín.

- Ngôn ngữ bị rối loạn: nói ngọng, khó phát âm, quên từ,...

Ngoài ra, người bệnh cũng có thể đồng thời gặp tình trạng: suy giảm thị lực, rối loạn cảm giác.

4. Chẩn đoán và điều trị đột quỵ động mạch não giữa

4.1. Chẩn đoán

Bệnh đột quỵ động mạch não giữa có thể chẩn đoán lâm sàng sơ bộ, kết hợp với các kết quả cận lâm sàng để đưa ra chẩn đoán xác định cho bệnh nhân như:

- Khám thần kinh: khai thác dấu hiệu và định khu các tổn thương não.

- Điện tâm đồ: đánh giá chức năng hoạt động điện cơ tim.

- Chọc dò ống sống: kiểm tra đột quỵ xuất huyết.

- Xét nghiệm máu: tìm kiếm yếu tố nguy cơ: tiểu đường, tăng cholesterol, rối loạn đông máu, dấu hiệu cục máu đông.

- Chụp CT-Scanner: tìm ổ xuất huyết não, phát hiện những tổn thương như u, dị dạng mạch máu, đánh giá mức độ tổn thương não do thiếu máu cấp.

- Chụp MRI: giúp nhận biết và chẩn đoán các đặc điểm của đột quỵ não.

Ngoài ra, tùy thuộc vào triệu chứng ở từng bệnh nhân mà bác sĩ có thể chỉ định thêm một số xét nghiệm hoặc chẩn đoán hình ảnh khác để đưa ra chẩn đoán xác định, có hướng điều trị bệnh phù hợp.

4.2. Điều trị

Các phương pháp điều trị khẩn cấp đột quỵ động mạch não giữa thường được áp dụng gồm:

- Ổn định hô hấp và tuần hoàn, đảm bảo sự sống cho bệnh nhân.

- Điều trị chống phù não, tăng áp lực nội sọ.

- Kiểm soát chất lỏng, chất điện giải trong cơ thể, lượng đường huyết và chỉ số huyết áp.

- Điều trị chống phù não, tăng áp lực nội sọ.

Tùy tình trạng đột quỵ nhồi máu hay chảy máu não, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. 

Quá trình phục hồi chức năng cho người bệnh sau đột quỵ động mạch não giữa có thể sẽ cần đến liệu pháp ngôn ngữ, nghề nghiệp và vật lý trị liệu. Tùy vào khả năng hồi phục của từng bệnh nhân mà bác sĩ sẽ hướng dẫn phương pháp phục hồi chức năng phù hợp. Thời gian phục hồi sẽ tương đối dài nếu người bệnh bị đột quỵ lớn do tắc nghẽn toàn bộ động mạch não giữa.

Có những bệnh nhân bị đột quỵ động mạch não giữa cần tới nhiều năm liền để phục hồi nhưng không có nghĩa rằng kết quả không tốt. Đã có những trường hợp dù bị đột quỵ nghiêm trọng nhưng người bệnh vẫn phục hồi tốt. Đại đa số bệnh nhân nếu tuân thủ hướng dẫn điều trị và phục hồi có thể khôi phục một số chức năng cơ bản.

Khám chuyên khoa Thần kinh định kỳ giúp tầm soát nguy cơ đột quỵ động mạch não giữa

Nhìn chung, triển vọng phục hồi chức năng ở bệnh nhân bị đột quỵ động mạch não giữa phụ thuộc rất nhiều vào thể trạng của người bệnh, tính chất nghiêm trọng của đột quỵ và khả năng đáp ứng điều trị. 

Đối với đột quỵ động mạch não giữa nói riêng và đột quy nói chung, thời gian là vàng với mô não, do đó ngay khi phát hiện các dấu hiệu bất thường bệnh nhân cần được đưa đến cơ sở y tế gần nhất nhanh nhất có thể.

Bệnh đột quỵ động mạch não giữa không thể chủ động phòng ngừa nhưng có thể cải thiện và ngăn ngừa các yếu tố nguy cơ. Vì thế, việc thực hiện kiểm soát tốt yếu tố nguy cơ gây bệnh, kiểm soát sức khỏe tốt và thăm khám sức khỏe định kỳ có thể chủ động giảm thiểu nguy cơ, đối phó kịp thời với bệnh lý này. Điều này đặc biệt có ý nghĩa với bệnh nhân gặp các vấn đề về huyết áp, tim mạch, tiểu đường, tăng cholesterol,... 

Bản thân người bệnh không thể tự chẩn đoán tình trạng bệnh lý của mình. Vì thế, khi có bất cứ triệu chứng cảnh báo nào được nói đến trên đây, người bệnh nên nhanh chóng đến khám bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra kịp thời. 

Ngoài các thông tin được chia sẻ trong bài viết, nếu còn băn khoăn nào khác về bệnh động mạch não giữa, quý khách hàng có thể chia sẻ qua tổng đài 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được tư vấn.