1. Nguyên nhân và con đường lây nhiễm bệnh tay chân miệng

Tay chân miệng là căn bệnh do virus đường ruột gây ra với nhiều chủng khác nhau, phổ biến nhất phải kể đến Coxsackievirus A16 và loại Enterovirus 71 (EV71). Mặc dù mỗi chủng virus sẽ có những đặc điểm riêng biệt nhưng chúng có điểm chung là lây lan nhanh từ người bệnh sang người lành thông qua các con đường sau: 

• Ôm, hôn với người bệnh hoặc tiếp xúc quá gần gũi.
• Hít phải giọt bắn có chứa mầm bệnh trong không khí khi người bị tay chân miệng ho, hắt hơi.
• Tiếp xúc với dịch tiết, phân,… của người bệnh hoặc các vật dụng có mang virus như tay nắm cửa sau đó chạm tay lên mặt, mắt, mũi, miệng,… mà chưa rửa và sát trùng tay. 

Ngoài ra, nếu bạn vô tình nuốt phải nước trong bể bơi có mang virus thì cũng có thể nhiễm bệnh. Tuy nhiên, nguyên nhân này không quá phổ biến và thường là do chủ hồ bơi không xử lý nước đúng cách theo quy định dẫn đến nguồn nước bị nhiễm virus.

Hai tác nhân phổ biến gây ra tay chân miệng

2. Biểu hiện của tay chân miệng 

Bất kể đối tượng nào ở mọi lứa tuổi đều có thể bị tay chân miệng tuy nhiên, phổ biến nhất là trẻ dưới 5 tuổi. Tùy theo từng giai đoạn mà triệu chứng của bệnh ở mỗi người cũng sẽ khác nhau. 

Giai đoạn ủ bệnh

Thời gian này được xác định từ khi cơ thể phơi nhiễm với mầm bệnh đến khi khởi phát. Thường kéo dài từ 3 - 7 ngày với những triệu chứng mơ hồ, không rõ ràng như sốt nhẹ, mệt mỏi,… nên rất khó nhận biết.

Giai đoạn khởi phát

Giai đoạn này có thể kéo dài từ 1-2 ngày với những triệu chứng rõ ràng hơn bao gồm: 

• Đau đầu, mất ngủ. 
• Người bệnh sốt nhẹ, mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon. 
• Trẻ nhỏ thường xuyên quấy khóc. 

Tùy từng giai đoạn mà biểu hiện tay chân miệng ở mỗi bệnh nhân sẽ khác nhau

Giai đoạn toàn phát 

Đây là thời điểm triệu chứng của tay chân miệng rõ ràng nhất. Cụ thể: 

• Sốt từ 37 độ C đến 40 độ C, cơ thể mệt mỏi. 
• Các vị trí như hầu họng, hai bên má, môi, nướu hoặc lưỡi xuất hiện các vết loét với kích thước dao động từ 2 - 3mm. Sau một thời gian, các vết loét xuất hiện nhiều hơn và gây đau đớn, nhất là khi người bệnh giao tiếp, ăn uống. 
• Vết loét có thể nổi ở các vùng khác như lòng bàn tay, ngón tay, khuỷu tay hoặc lòng bàn chân, ngón chân, đầu gối, mông,… đi kèm là tình trạng đau đớn, khó chịu làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. 
• Một số trường hợp có thể gặp tình trạng đau họng, buồn nôn, nôn, mất ngủ, trẻ nhỏ quấy khóc nhiều,… 

Giai đoạn hồi phục 

Sau khi khỏi phát bệnh từ 7 - 10 ngày, những triệu chứng của tay chân miệng sẽ giảm dần. Những vùng da, niêm mạc bị tổn thương dần khô lại, bong tróc và hình thành lớp da non. Lúc này, bệnh nhân sẽ cảm thấy ngứa nhiều. Tuy nhiên, không được cào, gãi ở những khu vực này để tránh gây tổn thương khiến quá trình phục hồi của da diễn ra lâu hơn hoặc nhiễm trùng.

Đối với những bệnh nhân có sức khỏe tốt, triệu chứng tay chân miệng thường chỉ xuất hiện một vài nốt hồng ban hoặc mụn nước,… và nhanh chóng biến mất sau vài ngày khởi phát. Tuy nhiên, những trường hợp bệnh chuyển biến nặng hoặc không được can thiệp điều trị đúng cách có thể dẫn đến biến chứng như viêm màng não, viêm não, gây sốt cao, cứng cổ, chóng mặt, mê sảng, co giật,… Một số còn rơi vào tình trạng bại liệt hoặc bội nhiễm ở các nốt mụn nước nếu vấn đề vệ sinh không đảm bảo.

Các vết loét có thể nổi ở vùng miệng, tay, chân hoặc nhiều vị trí khác

3. Một số lưu ý khi bị bệnh tay chân miệng 

Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm và có nguy cơ bùng phát thành ổ dịch nên nếu chẳng may mắc phải, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau: 

• Chủ động cách ly với những người thân, hạn chế đến những nơi công cộng để tránh lây lan mầm bệnh. 
• Việc thăm khám và điều trị bệnh cần được tiến hành sớm theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc uống hoặc bôi bất kỳ sản phẩm nào cũng như áp dụng biện pháp chữa bệnh không chính thống để tránh hậu quả đáng tiếc. 
• Vệ sinh miệng, tay, chân thường xuyên với dung dịch sát khuẩn hoặc nước muối sinh lý. 
• Sử dụng riêng các đồ dùng cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng, khăn mặt, quần áo,… 
• Đối với trẻ nhỏ, ba mẹ cần chú ý cho con mặc quần áo khô thoáng, dễ thấm hút mồ hôi, vệ sinh mỗi ngày bằng nước ấm một cách nhẹ nhàng, không chà sát mạch khiến da tổn thương nghiêm trọng hơn. 
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp, ưu tiên các loại thực phẩm dễ tiêu, tăng cường các loại giàu vitamin và khoáng chất để tăng sức đề kháng cho cơ thể và bổ sung nhiều nước mỗi ngày. 
• Không ăn thức ăn cay, nóng, quá mặn hoặc nhiều dầu mỡ, hạn chế sử dụng rượu, bia, các chất kích thích, thuốc lá. 
• Quan sát và theo dõi triệu chứng mỗi ngày, nếu xảy ra bất thường thì cần phải đến ngay cơ sở y tế để có biện pháp xử lý. 

Nhằm phát hiện sớm và có biện pháp điều trị tay chân miệng hiệu quả thì ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ, bạn cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để thăm khám, chẩn đoán. Hiện nay, các cơ sở thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC là địa chỉ được nhiều khách hàng tin tưởng lựa chọn. MEDLATEC là thương hiệu đã có gần 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, sở hữu đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại, Trung tâm Xét nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế ISO 15189: 2012 và CAP. 

MEDLATEC hướng dẫn những biện pháp phòng tay chân miệng tại nhà

Tại đây, sau khi đã tiến hành kiểm tra và đưa ra chẩn đoán chính xác về tay chân miệng, bác sĩ sẽ lên phương án điều trị phù hợp và tư vấn cụ thể chế độ chăm sóc cho từng bệnh nhân để đảm bảo bệnh chóng khỏi, hạn chế nguy cơ biến chứng nặng nề. Mọi thông tin cần hỗ trợ hoặc đặt lịch khám với bác sĩ chuyên khoa tại MEDLATEC, quý khách hàng hãy gọi ngay đến hotline 1900 56 56 56 sẽ có tổng đài viên tư vấn và hỗ trợ bạn 24/7.