1. Virus viêm gan A là gì?

Viêm gan virus A tên khoa học là hepatitis A virus thuộc nhóm Picornavirus, là typ thứ 72 của Enterovirus. Virus có sức đề kháng tốt, có thể sống được 72h ở điều kiện nhiệt độ môi trường bên ngoài, 1 giờ ở điều kiện 60oC  và virus viêm gan A có thể sống hằng năm ở nhiệt độ -20oC . Nhưng khi đun sôi 100oC  trong vòng 5 phút hoặc ngâm trong dung dịch formalin nồng độ 1/4000 là virus đã bị bất hoạt. 

Hepatitis A virus gây bệnh viêm gan

Chính vì đặc tính đó mà virus có thể lây lan qua rất nhiều con đường bên ngoài, chủ yếu là lây qua con đường tiêu hóa khi người bệnh ăn phải các thức ăn hoặc nước uống có nhiễm phân bị chứa HAV hay ăn các thức ăn chưa được nấu chín. Ngoài ra, virus còn lây qua nước bọt, mồ hôi, nước tiểu hoặc lây qua bàn chải đánh răng, khăn mặt khi sử dụng chung đồ với người bệnh nhiễm virus viêm gan A. Đã có một nghiên cứu chỉ ra rằng: mỗi năm trên thế giới có khoảng mười triệu ca nhiễm bệnh, chủ yếu phổ biến ở những nơi có điều kiện vệ sinh kém, nguồn nước bị ô nhiễm dẫn tới tình trạng gia tăng nhanh các ca nhiễm trên thế giới.

2. Bệnh viêm gan A có thể gây ra những tác hại gì với cơ thể?

Virus viêm gan A thường chỉ gây bệnh cho người, nhưng cũng có thể gây bệnh cho một số động vật thực nghiệm như khỉ mũi nhỏ, có vuốt ở nam Mỹ và tinh tinh.

Khi bị nhiễm virus viêm gan A qua đường tiêu hóa, virus sẽ nhân lên trong bào tương tế bào biểu mô đường tiêu hóa rồi vào máu gây nhiễm virus huyết thoáng qua; sau đó vào gan, mật, đôi khi cả lách, gây tổn thương tế bào, làm tăng men gan transaminase trong máu. Virus đào thải qua phân suốt thời kỳ tiền vàng da và vàng da. Virus viêm gan A không có trạng thái người lành mang virus và không tạo thành mạn tính. Rất hiếm gây bệnh thể cấp tính nặng tuy nhiên nó cũng có thể gây suy nhược và gây các triệu chứng viêm gan tối cấp (suy gan cấp tính), điều này có thể liên quan với tỷ lệ tử vong cao.

Bệnh nhân bị nhiễm HAV sẽ có thời kỳ ủ bệnh từ 20 - 30 ngày nhưng sớm nhất là 15 ngày, dài nhất là 45 ngày. Sau đó các triệu chứng thường xuất hiện không rầm rộ với sốt nhẹ, có thể dễ bị bỏ qua các dấu hiệu: vàng da, vàng mắt, mệt mỏi, chán ăn, đi tiểu vàng, phân nhạt màu trong thời gian ngắn hay không rõ ràng. Khoảng 60% các trường hợp HAV triệu chứng không điển hình, vì vậy bệnh thường gây ra thành dịch ở những nước đang phát triển hoặc phát triển trung bình do vắc xin HAV chưa được phổ cập. 

Bệnh nhân nhiễm viêm gan A có triệu chứng vàng mắt

3. Xét nghiệm viêm gan A có cần được thực hiện không?

Mặc dù, các bệnh nhân nhiễm viêm gan A không gây ra các biến chứng hay hệ lụy nghiêm trọng nào đến sức khỏe nhưng khi được phát hiện và điều trị sớm thì bệnh có thể được điều trị vĩnh viễn, không gây tổn thương vĩnh viễn nào tại gan.

Vì vậy, khi nghi ngờ có nguy cơ bị nhiễm bệnh, bạn có thể làm những xét nghiệm sau để phát hiện ra bệnh: 

Xét nghiệm tìm kháng thể kháng virus HAV trong máu để chẩn đoán chính xác gồm kháng thể HAV IgM (Anti HAV-IgM dương tính trong huyết thanh). Anti HAV-IgM xuất hiện rất sớm có thể ngay từ những ngày đầu nhiễm bệnh kháng thể đã tăng rất cao, vì vậy nó là kháng thể đặc hiệu toàn phần để xác định bạn đang bị nhiễm viêm gan siêu vi A cấp tính hay không?

Hoặc bạn có thể xét nghiệm anti HAV total (phát hiện đồng thời cả 2 loại kháng thể HAV IgM và kháng thể HAV IgG). Cụ thể khi xét nghiệm anti HAV total, nếu bạn có kết quả xét nghiệm kháng thể IgM anti-HAV dương tính, điều này giúp bác sĩ biết rằng bệnh nhân đang bị nhiễm virus viêm gan A hoặc nhiễm trong thời gian gần đây. Trong vòng 2 tuần sau khi nhiễm bạn đã có thể đi xét nghiệm máu nhưng sau 3 - 12 tháng kháng thể sẽ biến mất.

Còn khi xét nghiệm anti HAV total có kháng thể IgG anti-HAV dương tính, chứng tỏ bệnh nhân đã nhiễm virus HAV trong thời gian gần đây hoặc khá lâu trước đó. Ở đợt nhiễm virus viêm gan A đầu tiên của cơ thể, kháng thể anti-HAV IgG này sẽ xuất hiện trong máu, kéo dài sau 8 - 12 tháng. Nếu như kháng thể IgM sẽ biến mất trong máu thì kháng thể IgG tồn tại vĩnh viễn trong máu để bảo vệ cơ thể.

Xét nghiệm máu để chẩn đoán bệnh viêm gan A

Trong trường hợp bạn đã từng tiêm vắc xin ngừa HAV nếu vắc xin có hiệu quả thì xét nghiệm anti HAV total cũng cho kết quả xét nghiệm này dương tính. Vì vậy xét nghiệm còn có thể đánh giá hiệu quả tiêm phòng vắc xin HAV. 

Ngoài ra, bác sĩ có thể sẽ cho chỉ định thêm một số xét nghiệm khác kiểm tra chức năng hoạt động gan của bạn khi bạn nhận được kết quả viêm gan A dương tính như các các xét nghiệm đo độ phosphatase kiềm, bilirubin, alanine aminotransferase hay aspartate aminotransferase.

Một xét nghiệm ít được sử dụng khác là xét nghiệm nuôi cấy phân lập tìm virus. Bệnh phẩm xét nghiệm là phân và mảnh sinh thiết gan được nuôi cấy trên tế bào lưỡng bội của người hoặc vượn tinh tinh (chimpanzee), khỉ mũi nhỏ, nhưng chỉ phân lập được trên 50% người bệnh nên xét nghiệm rất ít thông dụng và phổ biến.

4. Các biện pháp phòng bệnh viêm gan A là gì?

Có các biện pháp phòng bệnh hiệu quả ngay tại nhà được thực hiện như: 

- Ăn chín uống sôi, đảm bảo các thực phẩm được nấu chín đặc biệt các động vật có lớp vỏ cứng dày.

- Hạn chế ăn rau sống.

- Không dùng phân tươi làm nước tưới rau.

- Không sử dụng chung các đồ dùng cá nhân như bàn chải, khăn mặt,...

- Thường xuyên rửa tay sạch sẽ cho trẻ trước và sau ăn.

- Sử dụng nước sạch để ăn uống, vệ sinh răng cơ thể.

Tại các cơ sở y tế:

- Thực hiện cách ly bệnh nhân, xử lý dụng cụ bệnh nhân dùng và phân của bệnh nhân bằng thuốc sát trùng.

- Phòng bệnh thụ động: Dùng globulin người bình thường hoặc dùng globulin kháng HAV tiêm cho trẻ em ở vùng có dịch.

Biện pháp phòng ngừa tốt nhất là tiêm phòng vắc xin cho trẻ tốt nhất là trẻ trên 1 tuổi và người lớn đặc biệt là người có bệnh gan mạn tính, bệnh nhân đang điều trị bệnh có liên quan đến yếu tố đông máu hoặc người đang trong vùng dịch viêm gan A, tối thiểu tiêm 2 liều vắc xin, có thể tiêm cùng các loại vắc xin khác.

Tiêm phòng vắc xin cho trẻ và người lớn là biện pháp phòng ngừa tốt nhất

5. Xét nghiệm viêm gan A ở đâu đảm bảo kết quả chính xác, nhanh chóng?

Khi bạn muốn thực hiện xét nghiệm viêm gan A, có rất nhiều cơ sở thực hiện được xét nghiệm này, tuy nhiên không phải cơ sở nào cũng thực hiện đảm bảo chất lượng, chính xác, nhanh chóng.

Xét nghiệm viêm gan A được thực hiện trên hệ thống tự động tại MEDLATEC

Một trong những địa chỉ xét nghiệm uy tín được nhiều bệnh nhân lựa chọn cũng như đội ngũ y bác sĩ cả nước khuyên đến thực hiện xét nghiệm, đó là Trung tâm Xét nghiệm thuộc Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. Trung tâm xét nghiệm có bề dày hơn 24 năm kinh nghiệm cùng với hệ thống trang thiết bị máy móc khép kín tự động hiện đại nhất trong khu vực Đông Nam Á, nên xét nghiệm viêm gan A tại MEDLATEC đảm bảo chính xác, nhanh chóng.

Khi nghi ngờ nhiễm bệnh, bạn và gia đình bạn có thể liên hệ ngay qua tổng đài 1900565656 luôn có thể tư vấn, trả lời mọi giải đáp, thắc mắc của bạn 24/24h. Ngoài ra, bạn có thể đặt lịch ngày giờ khám khi gọi đến tổng đài hoặc đến trực tiếp tại các cơ sở của bệnh viện với các bác sĩ, chuyên gia đầu ngành gan mật như: PGS.TS Trịnh Thị Ngọc - Phó Chủ tịch Hội Gan mật Hà Nội, Nguyên Trưởng khoa Truyền nhiễm - Bệnh viện Bạch Mai,… hoặc đặt lịch lấy mẫu xét nghiệm tận nhà với chi phí chỉ 10 nghìn VNĐ.

MEDLATEC LUÔN SẴN SÀNG ĐỒNG HÀNH CÙNG BẠN VÀ GIA ĐÌNH BAN TRÊN CON ĐƯỜNG CHĂM SÓC SỨC KHỎE CỘNG ĐỘNG.