1. Giới thiệu về tuyến tiền liệt và bệnh lý

Tuyến tiền liệt là một tuyến sinh dục quan trọng chỉ có ở nam giới, nó nằm ngay dưới bàng quang, bọc quanh phần đầu của niệu đạo, trên hoành chậu hông. Tuyến tiền liệt trưởng thành có kích thước ổn định khoảng 4 x 3 x 2,5 cm và nặng khoảng 20 gam.

Hình thái và vị trí tuyến tiền liệt

Cấu tạo tuyến tiền liệt gồm có phần mô tuyến được bọc bởi lớp vỏ gồm nhiều sợi cơ, collagen và elastin. Chức năng sinh lý của tuyến tiền liệt là:

- Tiết ra chất kiềm màu trắng là thành phần của tinh dịch. Dịch tiết của tuyến tiền liệt cùng các tuyến sinh dục phụ khác sẽ giúp nuôi sống tinh trùng, đồng thời có tác dụng tốt cho sự di chuyển của tinh trùng.

- Chất tiết của tuyến tiền liệt giúp bôi trơn niệu đạo, rất quan trọng khi xuất tinh.

- Ngoài ra, bộ phận này còn giúp kiểm soát nước tiểu trong quá trình xuất tinh, đồng thời không cho tinh trùng trào ngược vào trong bàng quang.

Viêm tuyến tiền liệt là một bệnh lý thường gặp ở cơ quan này, là tình trạng nhiễm trùng tuyến tiền liệt và các vị trí xung quanh. Bình thường tuyến tiền liệt chỉ nhỏ bằng quả óc chó, nhưng khi bị viêm thì nó sưng to, thay đổi hình thái và ảnh hưởng đến chức năng, gây đau đớn cho bệnh nhân.

Minh họa tình trạng viêm tuyến tiền liệt

2. Nguyên nhân dẫn đến bệnh là gì?

Nguyên nhân chủ yếu của bệnh viêm tuyến tiền liệt thường là do kế phát từ các bệnh lý viêm đường sinh dục - tiết niệu như viêm niệu đạo, viêm mào tinh hoàn hay các vị trí lân cận. Hiện tượng nhiễm trùng ngược dòng và trào ngược nước tiểu bị nhiễm trùng vào tuyến tiền liệt sẽ rất dễ dẫn đến căn bệnh này. Hầu hết các vi khuẩn gây nhiễm trùng tuyến tiền liệt đều là vi khuẩn Gram (-) như E.coli, nhóm Pseudomonas, một số ít do vi khuẩn Gram (+) và Chlamydia, lậu, giang mai,…

Bệnh thường do các vi khuẩn Gram (-) gây ra như E.coli, Pseudomonas

Ngoài ra, còn có thể do các tác nhân không phải vi khuẩn gây ra như:

- Bẩm sinh cấu trúc đường tiết niệu bị hẹp, tăng áp lực khi đi tiểu cũng là nguyên nhân có thể gây ra tình trạng bệnh lý ở tuyến tiền liệt.

- Chèn ép tuyến tiền liệt khiến tăng áp lực tuyến tiền liệt trong thời gian dài, máu ít lưu thông đến tuyến. Trường hợp này thường liên quan đến nghề nghiệp yêu cầu ngồi một chỗ quá lâu: nhân viên văn phòng, lái xe,…

- Chấn thương vùng chậu làm tổn thương đến tuyến tiền liệt, gây sung huyết, nhiễm trùng.

- Sinh hoạt tình dục không khoa học: Nam giới quan hệ tình dục quá nhiều lần trong thời gian ngắn sẽ khiến tuyến tiền liệt hoạt động quá mức, xung huyết, giãn nở, rối loạn xuất tinh.

- Sinh hoạt tình dục không an toàn. 

3. Triệu chứng và phương pháp chẩn đoán Viêm tuyến tiền liệt

Triệu chứng:

Bệnh có 3 dạng điển hình là:

Hội chứng đau vùng chậu mãn tính (viêm tuyến tiền liệt mãn tính không do vi khuẩn): Đây là dạng phổ biến nhất, bệnh nhân có những cơn đau kéo dài hơn 3 tháng ở những bộ phận: bìu, dương vật, bụng dưới, giữa bìu và trực tràng. Bệnh nhân đau khi đi tiểu, xuất tinh, tiểu tiện không tự chủ, dòng nước tiểu yếu.

Viêm tuyến tiền liệt cấp tính do vi khuẩn: sốt cao, cơ thể cảm thấy mệt mỏi và ớn lạnh. Ngoài ra còn xuất hiện: tiểu buốt, tiểu nhiều lần, có máu lẫn trong nước tiểu, ảnh hưởng khả năng tình dục, rối loạn cương dương, rối loạn xuất tinh,…

Viêm tuyến tiền liệt mãn tính do vi khuẩn: người bệnh ở dạng này sẽ có các biểu hiện khá giống trường hợp nhiễm khuẩn cấp tính. Tuy nhiên, các triệu chứng kéo dài và thường đi kèm các biến chứng như: đau tinh hoàn, đau vùng bẹn, nước tiểu lẫn máu hoặc mủ, giảm ham muốn, rối loạn xuất tinh, vô sinh,…

Đau vùng chậu, bìu, dương vật khiến cuộc sống ảnh hưởng nghiêm trọng

Chẩn đoán:

Việc chẩn đoán, xác định tình trạng có thể dựa vào các triệu chứng mà bệnh nhân gặp phải. Ngoài ra, để đảm bảo chính xác thì cần làm các xét nghiệm chuyên sâu, bao gồm:

- Xét nghiệm máu: Các chỉ số máu có thể cho biết được tình trạng nhiễm trùng và các vấn đề liên quan đến tuyến tiền liệt.

- Xét nghiệm dịch niệu đạo (nếu có ) để kiểm tra xem có bị viêm nhiễm đường sinh dục không.

- Xét nghiệm nước tiểu nhằm đưa ra kết luận có hay không tình trạng nhiễm trùng.

- Chẩn đoán hình ảnh dựa trên các phương pháp như: siêu âm, X - quang, chụp CT ở đường tiết niệu.

4. Điều trị và phòng ngừa

Điều trị:

- Có thể sử dụng kháng sinh nhạy cảm với vi khuẩn gây bệnh, đặc biệt là kháng sinh dùng cho vi khuẩn Gram (-). Tùy theo mức độ bệnh mà sử dụng liều kháng sinh cho phù hợp.

- Kết hợp với thuốc kháng viêm, giảm đau, hạ sốt nhóm NSAIDs.

- Thuốc giảm tiết hormon tuyến tiền liệt (Proscar) cũng có hiệu quả trong điều trị bệnh.

- Có thể sử dụng thuốc chẹn beta làm giãn cổ bàng quang, giảm áp lực đường tiết niệu.

- Ngoài ra cần kết hợp với vật lý trị liệu như: xoa bóp, massage vùng bẹn, vận động điều độ, tập thể dục thư giãn cơ vùng bẹn,…

Phòng ngừa: 

Dựa vào nguyên nhân gây bệnh mà cần có những biện pháp phòng ngừa phù hợp. Dưới đây là những lời khuyên đề phòng mắc bệnh viêm tuyến tiền liệt:

- Sinh hoạt tình dục khoa học, an toàn để đề phòng nhiễm trùng đường sinh dục, tiết niệu và các bệnh xã hội.

- Giữ vệ sinh sạch sẽ cơ quan sinh dục - tiết niệu để ngăn ngừa nhiễm trùng.

- Không nên ngồi chèn ép vùng bẹn, vùng chậu quá lâu. Nếu làm việc trong thời gian dài cần đứng dậy đi lại, vận động để lưu thông máu đến vùng chậu.

- Uống nhiều nước, đi tiểu theo nhu cầu, không nên nhịn tiểu lâu.

- Giữ thói quen ăn uống khoa học tốt cho sức khỏe, hạn chế thức uống có cồn và thực phẩm cay nóng.

Viêm tuyến tiền liệt là một bệnh tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng rất nhiều đến đời sống và khả năng sinh sản, tình dục của nam giới. Vì thế cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời để không gây biến chứng về sau. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến sức khỏe, quý khách có thể liên hệ qua hotline của MEDLATEC 1900 56 56 56 để được tư vấn miễn phí.