1. Đặc điểm của cây móng bò 

Cây móng bò (móng bò tím, hoa ban, lan hoàng hậu) thuộc họ Đậu, tên khoa học là Bauhinia. Đây là loài thân gỗ nhỏ đến trung bình, cao khoảng 5 - 12m. Lá cây móng bò hình tim hoặc chẻ 2 thùy, có hình dáng giống móng bò nên mới có tên gọi này. 

Hoa của cây móng bò nở rộ vào mùa xuân, màu tím hồng hoặc trắng, thường được trồng làm cảnh dọc đường phố, công viên, sân vườn.

Ngoài giá trị thẩm mỹ, cây móng bò còn được dân gian sử dụng vỏ, rễ, lá, nụ hoa và hoa để làm thuốc trị bệnh. 

Hoa của cây móng bò

2. Cây móng bò trị bệnh gì theo y học dân gian?

Để biết cây móng bò trị bệnh gì, hãy cùng theo dõi những nội dung sau:

2.1. Trị bệnh đường hô hấp

Hoa và lá móng bò thường được dân gian dùng để làm nước uống giúp bổ phổi, giảm ho. Nhiều bài thuốc dân gian dùng nụ hoặc lá móng bò sắc lấy nước uống giảm ho, long đờm, hỗ trợ điều trị viêm họng,...

2.2. Hỗ trợ tiêu hóa

Người dân cũng thường dùng hoa hoặc lá cây móng bò để nấu ăn hoặc sắc uống khi bị rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, đầy hơi. Vỏ và rễ cây móng bò có tính chát tự nhiên, có khả năng làm se niêm mạc, giảm tiết dịch nhầy và kháng khuẩn nhẹ nên người dân cũng dùng vỏ thân khô, sắc thành thuốc uống hoặc giã nát vỏ tươi, lọc lấy nước uống từng thìa nhỏ để giảm triệu chứng đau bụng, đi ngoài phân lỏng, phân nhầy có máu.

2.3. Cầm máu, sát trùng, làm lành vết thương

Dân gian cũng lưu truyền cách dùng vỏ thân cây móng bò để cầm máu, làm se và sát trùng nhẹ vết thương. Với cách chữa này, người dân sẽ giã, vắt lấy nước cốt từ vỏ cây để bôi vào vết thương. 

2.4. Bồi bổ sau sinh 

Người dân một số vùng dùng rễ cây móng bò sắc nước uống cho phụ nữ sau sinh để bồi bổ, giúp tăng khả năng hồi phục cơ thể. Cũng có thông tin lưu truyền cho rằng cây móng bò có thể hỗ trợ lợi sữa cho phụ nữ sau sinh. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu lâm sàng nào đáng tin cậy về công dụng này nên cần thận trọng khi sử dụng.

3. Cách dùng cây móng bò trị bệnh

Nếu bạn đang quan tâm tìm hiểu cây móng bò trị bệnh gì theo phương pháp dân gian thì có thể tham khảo các cách dùng sau:

3.1. Bộ phận sử dụng

Trong các bài thuốc dân gian, bộ phận được dùng nhiều nhất của cây móng bò với mục đích trị bệnh gồm:

• Hoa, nụ hoa: thường dùng để nấu ăn trực tiếp hoặc phơi khô sắc thuốc.
• Lá: để tươi hoặc phơi khô, sắc lấy nước uống.
• Vỏ thân, rễ: dùng tươi hoặc phơi khô, sắc hoặc giã vắt lấy nước.

Thân và hoa cây móng bò thường được người dân dùng làm dược liệu

3.2. Một số bài thuốc dân gian chữa bệnh với cây móng bò

Dưới đây là một số bài thuốc dùng cây móng bò trị bệnh được dân gian lưu truyền phổ biến nhất:

• Chữa tiêu chảy, đau bụng: Lấy 20 - 30g vỏ thân cây móng bò đã phơi khô, sắc cùng 500ml nước đến khi còn 200ml thì chắt lấy nước chia 2 - 3 lần uống trong ngày.
• Chữa kiết lỵ: Giã nát vỏ cây móng bò tươi, vắt lấy nước, uống từng thìa nhỏ, ngày 2 - 3 lần.
• Giảm ho, trị viêm họng: Hoa móng bò khô hãm nước uống như trà hoặc dùng nước này để súc miệng.
• Làm se vết thương: Lá hoặc vỏ cây móng bò tươi giã nát, đắp trực tiếp lên vết thương nhỏ.

4. Ưu - nhược điểm của việc dùng cây móng bò trị bệnh

Khi tìm hiểu cây móng bò trị bệnh gì, ngoài vấn đề tác dụng của thảo dược vạn cũng nên cân nhắc cả mặt hạn chế của phương pháp này để lựa chọn phương án an toàn:

4.1. Ưu điểm

• Dược liệu dễ tìm, tiết kiệm chi phí chữa bệnh.
• Đa công dụng (theo dân gian truyền miệng: có thể chữa viêm họng, mụn nhọt, kiết lỵ,...)

4.2. Nhược điểm

• Các bài thuốc đều xuất phát từ kinh nghiệm dân gian, chưa có bằng chứng khoa học hiện đại chứng minh.
• Mỗi vùng có cách dùng khác nhau, không có liều chuẩn, dễ dẫn đến dùng quá liều hoặc dùng hàm lượng thấp, kém hiệu quả.
• Nguy cơ dị ứng, tác dụng phụ.

5. Lưu ý khi sử dụng cây móng bò

Nếu bạn đang có ý định tìm hiểu cây móng bò trị bệnh gì và áp dụng thì tốt nhất cần tham khảo bác sĩ chuyên khoa để có được câu trả lời chính xác. Trường hợp có thể dùng thì đây vẫn chỉ là thảo dược hỗ trợ, không thay thế cho chỉ định dùng thuốc của bác sĩ.

Trong quá trình sử dụng cây móng bò trị bệnh, bạn nên lưu ý: 

• Chọn nguồn cung cấp uy tín để đảm bảo mua được dược liệu sạch và tránh nhầm lẫn với thảo dược khác.

• Dùng quá liều hoặc liên tục trong nhiều ngày có thể gây kích ứng tiêu hóa, tiêu chảy, buồn nôn, suy giảm chức năng thận.
• Phụ nữ mang thai, cho con bú và trẻ nhỏ không nên sử dụng.
• Người có tiền sử hạ đường huyết nên thận trọng khi kết hợp dùng cây móng bò và thuốc điều trị.
• Các bài thuốc dùng cây móng bò đắp vết thương ngoài da không nên áp dụng bởi nguy cơ nhiễm trùng cao.

Người bệnh cần thăm khám bác sĩ chuyên khoa, không tự ý dùng cây móng bò trị bệnh

Bất cứ một triệu chứng bệnh lý nào muốn điều trị hiệu quả đều cần được chẩn đoán đúng nguyên nhân. Mặc dù là thảo dược quen thuộc trong các bài thuốc dân gian nhưng chưa có bằng chứng khoa học khẳng định tác dụng thực sự của cây móng bò. Người bệnh tự ý tìm hiểu cây móng bò trị bệnh gì khi chưa biết chính xác tình trạng bệnh của mình, tự điều trị bằng kinh nghiệm dân gian vừa khó mang lại hiệu quả vừa tiềm ẩn rủi ro biến chứng, khiến bệnh tiến triển nguy hiểm.

Trường hợp xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy kéo dài trên 2 ngày, sốt cao, đi ngoài phân có máu, đau ngực, khó thở, có vết thương sưng tấy,... quý khách hàng có thể đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56. Sau khi thăm khám, xác định đúng nguyên nhân, bác sĩ sẽ giúp quý khách có được phương án điều trị phù hợp.