Chỉ số PSA cao trong chẩn đoán, đánh giá sức khỏe tuyến tiền liệt

PSA (Prostate-Specific Antigen) là một chỉ số quan trọng trong chẩn đoán và đánh giá sức khỏe của tuyến tiền liệt ở nam giới. Khi chỉ số PSA cao, đây có thể là một dấu hiệu cảnh báo các vấn đề liên quan đến tuyến tiền liệt hay tiềm ẩn về nguy cơ mắc ung thư tiền liệt. Bài viết này sẽ đề cập đến nguyên nhân và các yếu tố ảnh hưởng dẫn đến chỉ số PSA cao.

1. Vai trò của PSA (Prostate-Specific Antigen) trong cơ thể

PSA (Prostate-Specific Antigen) là protein được sản xuất chủ yếu bởi tuyến tiền liệt - một phần cơ bản của hệ thống sinh dục nam giới.

PSA là protein được sản xuất bởi tuyến tiền liệt

Dưới đây là vai trò của PSA trong cơ thể nam giới:

●       PSA đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì trạng thái lỏng của tinh dịch. Nhờ vào việc phân giải gel (hữu cơ) trong tinh dịch, giúp tinh dịch lỏng hơn và di chuyển dễ dàng hơn. Từ đó tăng khả năng di chuyển của tinh trùng và thuận lợi cho quá trình thụ tinh.

●       PSA kết hợp với các enzyme khác để duy trì tình trạng và chức năng bình thường của tuyến tiền liệt.

●       Mức PSA thường được sử dụng như một chỉ số để đánh giá sức khỏe và chẩn đoán các vấn đề liên quan đến tuyến tiền liệt, bao gồm viêm tuyến tiền liệt, tăng kích thước tuyến tiền liệt (BPH) và ung thư tuyến tiền liệt.

●       Mức PSA có thể tăng trong trường hợp mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Xét nghiệm PSA kết hợp với kiểm tra khác có thể giúp chẩn đoán bệnh sớm và đưa ra quyết định về điều trị.

●       Sau điều trị, PSA được theo dõi để đánh giá hiệu quả của phương pháp điều trị.

2. Các thực hiện xét nghiệm PSA

Xét nghiệm PSA là một trong những công cụ để theo dõi sức khỏe tuyến tiền liệt và đánh giá nguy cơ mắc các vấn đề liên quan đến tuyến tiền liệt. Dưới đây là các bước giúp xác định mức PSA trong máu:

●       Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch ở tay hoặc cánh tay của bệnh nhân.

●       Sau đó mẫu máu được gửi tới phòng xét nghiệm, PSA sẽ được phân tách và đo từ mẫu máu này. 

Xét nghiệm PSA là công cụ để đánh giá sức khỏe tuyến tiền liệt

Kết quả PSA được đánh giá kỹ lưỡng và so sánh với mức PSA bình thường.

●       Mức PSA bình thường thường dưới 4 ng/mL, tuy nhiên, ngưỡng này có thể thay đổi tùy theo độ tuổi và tình trạng sức khỏe tổng thể.

●       Khi chỉ số PSA cao, nằm trong khoảng 4-10 ng/mL, thường được xem là bất thường, đòi hỏi sự theo dõi và xem xét về lịch sử y tế, triệu chứng của bệnh nhân để tìm kiếm nguyên nhân gây ra.

●       Khi chỉ số PSA cao, vượt quá 10 ng/mL, khả năng mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt, cần tiến hành các xét nghiệm và kiểm tra bổ sung để đưa ra chẩn đoán chính xác.

3. Nguyên nhân và các yếu tố dẫn đến chỉ số PSA cao

Có nhiều nguyên nhân và yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả này, bao gồm:

●       Một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tăng PSA là viêm tuyến tiền liệt (prostatitis), một tình trạng viêm nhiễm của tuyến tiền liệt.

●       Tăng kích thước tuyến tiền liệt, hay còn gọi là BPH (Benign Prostatic Hyperplasia), có thể làm tăng mức PSA do làm áp lực lên tuyến tiền liệt.

●       Các khối u và ung thư tuyến tiền liệt có thể làm tăng sản xuất PSA. Mức PSA cao

●       Người mắc tiểu đường thường có mức PSA cao hơn do tiểu đường có thể ảnh hưởng đến tuyến tiền liệt và làm tăng sản xuất PSA.

●       Các bệnh viêm nhiễm tiểu tiện hoặc nhiễm trùng đường tiểu cũng có thể làm tăng mức PSA.

●       Mức PSA tăng theo độ tuổi và đây là một yếu tố tự nhiên. Nam giới lớn tuổi thường có chỉ số PSA cao hơn.

●       Các loại thuốc, đặc biệt là thuốc làm giãn cơ và thuốc chống ung thư tuyến tiền liệt, có thể tăng mức PSA.

●       Các thủ thuật và can thiệp mổ tiền liệt trước đây có thể làm tăng mức PSA trong máu.

Để hiểu rõ hơn về mức PSA và đánh giá tình trạng sức khỏe tuyến tiền liệt, cần sự kết hợp giữa kết quả PSA với kiểm tra lịch sử y tế, triệu chứng bệnh, kết quả xét nghiệm khác và thăm khám tuyến tiền liệt cùng bác sĩ chuyên khoa.

4. Xét nghiệm PSA - sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt

Từ việc xác định mức PSA trong máu - một chỉ số quan trọng cho sức khỏe tuyến tiền liệt. Xét nghiệm PSA nhằm phát hiện sớm và đánh giá nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới, tăng cơ hội điều trị thành công và cải thiện tỷ lệ sống sót của bệnh nhân. Tuy nhiên, cần kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác để đưa ra quyết định chính xác về sức khỏe tuyến tiền liệt.

Xét nghiệm giúp sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt

Những đối tượng có yếu tố nguy cơ sau cần xét nghiệm PSA để sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt:

●       Nam giới từ tuổi 50 trở lên nên xét nghiệm PSA định kỳ, vì khả năng mắc ung thư tuyến tiền liệt tăng theo độ tuổi.

●       Nam giới có người thân trong gia đình (cha, anh em) từng mắc ung thư tuyến tiền liệt cũng có nguy cơ gia đình và nên xét nghiệm PSA định kỳ.

●       Những người đã từng mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt hoặc đã điều trị cho căn bệnh này cần theo dõi mức PSA để đánh giá sự tái phát.

●       Nam giới đã có kết quả xét nghiệm cho thấy mức PSA tăng nhanh cần được theo dõi đều đặn.

●       Các thói quen như hút thuốc lá, uống rượu, và không thực hiện thể dục đều có thể tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt, và cần xem xét nghiệm PSA định kỳ.

●       Những người tiếp xúc với các chất độc hại như dioxin, chì, hoặc thuốc trừ sâu cũng có nguy cơ tăng mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt và cần thực hiện xét nghiệm PSA.

Nếu đang tìm kiếm địa chỉ y tế uy tín để làm xét nghiệm PSA thì quý khách có thể lựa chọn Hệ thống Y tế MEDLATEC. MEDLATEC là thương hiệu chăm sóc sức khỏe đã có gần 30 năm kinh nghiệm hoạt động với nhiều thế mạnh vượt trội.

Khi tiến hành xét nghiệm PSA tại MEDLATEC, khách hàng sẽ được các bác sĩ chuyên khoa với trình độ chuyên môn cao trực tiếp tư vấn và chỉ định. Quy trình xét nghiệm tại MEDLATEC được thực hiện bởi đội ngũ nhân viên y tế đã được đào tạo chuyên sâu, giàu kinh nghiệm. Đồng thời, Trung tâm Xét nghiệm của MEDLATEC đạt tiêu chuẩn quốc tế với 2 chứng chỉ được cấp là ISO 15189:2012 và CAP,  qua đó đảm bảo tính chính xác của kết quả xét nghiệm.

Dịch vụ xét nghiệm tận nơi của MEDLATEC

Đặc biệt, MEDLATEC còn cung cấp dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tận nơi, mang đến sự tiện lợi cho khách hàng. Việc thu thập, bảo quản mẫu được thực hiện theo đúng quy trình tiêu chuẩn của Bộ Y tế, đảm bảo tính chính xác của kết quả xét nghiệm.

Để đặt lịch thăm khám hoặc dịch vụ xét nghiệm chỉ số PSA tận nơi của MEDLATEC, quý khách hàng có thể liên hệ qua tổng đài của bệnh viện theo hotline: 1900 565656 hoặc đến trực tiếp tại các bệnh viện, phòng khám MEDLATEC gần nhất. 

BS Thanh Tuấn đã duyệt