1. Thời điểm nào là lý tưởng để bắt đầu cho bé ăn dặm?

Lựa chọn thời điểm ăn dặm phù hợp với trẻ là rất quan trọng. Nếu cho trẻ sơ sinh ăn bổ sung quá sớm (trước 4 tháng tuổi), trẻ sẽ chưa thể tiêu hóa được một số chất do hệ tiêu hóa của bé chưa hoàn thiện. Điều này khiến trẻ có nguy cơ cao bị rối loạn tiêu hóa hoặc bị dị ứng thực phẩm. Hơn nữa, nếu mẹ cho bé ăn dặm quá sớm, trẻ sẽ bú sữa mẹ ít hơn, gây ra tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng, giảm sức để kháng và ảnh hưởng đến quá trình phát triển của trẻ.  

Cần cho trẻ ăn dặm đúng thời điểm

Ngược lại, cho trẻ ăn dặm quá muộn (sau 6 tháng tuổi) có thể gây ra tình trạng trẻ bị thiếu hụt dinh dưỡng dẫn đến chậm tăng cân, tăng trưởng kém. Vì với trẻ sau 6 tháng tuổi thì sữa mẹ không thể đủ dưỡng chất để đáp ứng với nhu cầu dinh dưỡng và sự phát triển của trẻ. 

Theo các chuyên gia, ngoài nguồn sữa mẹ, chị em nên cho trẻ sơ sinh ăn bổ sung khi trẻ đạt 6 tháng tuổi. Đây là cách tốt nhất để giúp trẻ được bổ sung đầy đủ những dưỡng chất cần thiết giúp trẻ tăng trưởng và phát triển một cách tốt nhất. Ở giai đoạn này, nếu chỉ bú sữa mẹ, trẻ sẽ có nguy cơ cao bị thiếu sắt, canxi, cũng như các vi chất khác. Do đó, chế độ ăn dặm sẽ giúp bé bổ sung thêm sắt, canxi cho cơ thể và hạn chế nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt và giúp trẻ tăng trưởng chiều cao. 

Từ 6 tháng tuổi, nguồn sữa mẹ không thể cung cấp đủ dưỡng chất cho trẻ

Không chỉ dựa vào yếu tố độ tuổi, mẹ cũng có thể quan sát những biểu hiện của trẻ để quyết định thời điểm ăn dặm cho trẻ. Trẻ đã sẵn sàng bước vào chế độ ăn dặm nếu có những biểu hiện sau: Cân nặng tăng gấp đôi khi sinh, trẻ có khả năng giữ thăng bằng tốt, biết cách tự lấy đồ ăn đưa vào miệng, trẻ có phản xạ ngoảnh đầu đi nơi khác nếu không muốn ăn và đồng thời phản xạ đưa môi về phía dưới để nhận thức ăn, trẻ thích thú với đồ ăn người lớn cho,…

2. Cho trẻ sơ sinh ăn bổ sung như thế nào trong thời kỳ ăn dặm 

2.1. Những nguyên tắc khi cho trẻ sơ sinh ăn bổ sung 

Để giúp trẻ làm quen và thích nghi tốt với chế độ ăn mới, mẹ nên áp dụng những nguyên tắc dưới đây: 

- Nguyên tắc “Ngọt - mặn”: Khi bắt đầu chuyển sang giai đoạn ăn dặm, mẹ nên cho trẻ ăn bột ngọt trước. Bột ngọt có hương vị gần giống với sữa mẹ nên bé sẽ dễ dàng làm quen hơn. Sau đó, mẹ nên chuyển dần sang bột mặn để cung cấp thêm các chất dinh dưỡng cho trẻ. 

- Nguyên tắc “ít - nhiều”: Khi bé mới bước vào giai đoạn ăn dặm, mẹ không nên cho con ăn quá nhiều ngay lập tức mà nên cho con ăn ít để trẻ làm quen và sau đó tăng dần lượng thức ăn của trẻ. 

Không cho trẻ bổ sung đủ dinh dưỡng trẻ sẽ phát triển kém, sức đề kháng yếu

- Nguyên tắc “loãng - đặc”: Hệ tiêu hóa của trẻ lúc này còn yếu và dễ bị phản ứng với thức ăn lạ. Chính vì thế, mẹ nên cho con ăn đồ ăn loãng trước. Sau đó, dần dần cho con ăn những món ăn đặc hơn.

- Nguyên tắc “không ép trẻ ăn”: Khi cho con ăn dặm, mẹ lưu ý không nên ép trẻ ăn, tránh để trẻ bị áp lực, căng thẳng dẫn tới chứng biếng ăn. Nếu bé chưa quen với chế độ ăn dặm (bé có biểu hiện ngoảnh mặt đi hoặc phì thức ăn ra), mẹ có thể dừng chế độ ăn dặm trong khoảng 5 ngày và sau đó lại thử lại. 

2.2. Cho trẻ sơ sinh ăn bổ sung những thực phẩm nào?

Khi bắt đầu bước vào giai đoạn ăn dặm mẹ vẫn nên cho trẻ tiếp tục bú sữa mẹ mỗi ngày. Bên cạnh đó, mẹ cũng nên đặc biệt lưu ý đảm bảo cung cấp đầy đủ cho trẻ những nhóm thực phẩm sau: 

- Nhóm chất bột đường để cung cấp năng lượng cho trẻ. Một số món ăn mà mẹ có thể tham khảo như cháo, khoai nghiền, bột yến mạch,… Mẹ nên đa dạng món ăn để bé luôn hào hứng với mỗi bữa ăn dặm. 

- Nhóm chất đạm: Đây là dưỡng chất rất cần thiết để trẻ tăng trường, phát triển tốt. Một số thực phẩm mẹ nên lựa chọn đó là chất đạm từ động vật (lòng đỏ trứng gà, thịt lợn nạc, thịt bò, thịt gà,…) và kết hợp với chất đạm có nguồn gốc từ thực vật như các loại đậu,… 

Cho trẻ ăn bổ sung đúng cách để trẻ phát triển khỏe mạnh

- Nhóm rau củ và trái cây: Những loại thực phẩm này sẽ cung cấp vitamin, khoáng chất, chất xơ,… rất tốt cho hệ tiêu hóa của trẻ. Một số loại rau củ nên lựa chọn cho bé là chuối tiêu, xoài, đu đủ, cam,… 

- Nhóm chất béo cung cấp năng lượng và cũng chính là dung môi để hòa tan các loại vitamin. Hơn nữa, chất béo cũng là thành phần của màng tế bào và mô não. Mẹ nên bổ sung dầu thực vật và mỡ động vật cho trẻ, trong đó nên ưu tiên các loại dầu thực vật như dầu đậu nành, đậu mè, dầu cá hồi,…

Ngoài ra, khi cho trẻ sơ sinh ăn bổ sung mẹ nên chú ý những điều sau: 

- Cần lựa chọn nguyên liệu sạch và an toàn, không nhiễm hóa chất độc hại. Trước khi chế biến, mẹ cần rửa sạch nguyên liệu và đồng thời rửa sạch tay, rửa sạch các dụng cụ nấu trước khi nấu ăn cho trẻ. 

- Không cho thêm nước mắm hay gia vị vào món ăn dặm vì có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và hệ tiết niệu của trẻ. 

- Thức ăn sau khi nấu xong nên cho bé ăn trong khoảng 2 giờ để đảm bảo bé được hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả nhất. 

Giai đoạn ăn dặm rất quan trọng với bé. Nếu mẹ cho trẻ sơ sinh ăn bổ sung đúng cách, trẻ sẽ phát triển tốt và ngược lại nếu bổ sung không đúng cách, bé có nguy cơ biếng ăn, chậm lớn, còi cọc. Vì thế khi có con trong độ tuổi này, cha mẹ cần tìm hiểu, trang bị kiến thức để có thể chăm sóc con một cách tốt nhất. 

Để được tư vấn chi tiết, bạn có thể gọi đến Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC theo đường dây nóng 1900 56 56 56.