1. DNA tế bào ung thư trong máu là gì?

DNA tế bào ung thư trong máu là các đoạn DNA tự do được giải phóng từ tế bào ung thư vào máu của người bệnh. Loại DNA này còn được gọi là ctDNA (circulating tumor DNA), đóng vai trò như một "dấu vết di truyền" của khối u lưu hành trong hệ tuần hoàn.

Trong cơ thể người khỏe mạnh, cũng tồn tại một lượng nhỏ DNA tự do (cfDNA). Tuy nhiên, ở người bị ung thư, ctDNA thường xuất hiện với số lượng nhiều hơn và mang các đột biến đặc trưng liên quan đến khối u.

DNA tế bào ung thư trong máu mang lại ứng dụng cao trong tầm soát ung thư 

Sự xuất hiện của DNA tế bào ung thư trong máu mang đến một hướng đi mới trong phát hiện ung thư không xâm lấn, thông qua một kỹ thuật gọi là sinh thiết lỏng (liquid biopsy). Đây là phương pháp phân tích mẫu máu để phát hiện ctDNA, thay vì phải thực hiện sinh thiết mô xâm lấn. Điều này đặc biệt hữu ích trong những trường hợp không thể lấy mẫu mô khối u hoặc sàng lọc tầm soát ung thư ở những giai đoạn sớm.

2. Ứng dụng phân tích ctDNA trong sàng lọc, tầm soát sớm ung thư 

Trong những năm gần đây, công nghệ phân tích ctDNA (circulating tumor DNA - DNA khối u tuần hoàn) đã mở ra bước tiến vượt bậc trong lĩnh vực sàng lọc và tầm soát sớm ung thư.

Khác với những phương pháp tầm soát truyền thống như siêu âm, nội soi, chụp CT hay MRI, vốn chỉ có thể phát hiện khối u khi đã phát triển đến kích thước nhất định - ctDNA có khả năng nhận diện những biến đổi di truyền bất thường của tế bào ung thư ngay từ giai đoạn tiền lâm sàng, khi người bệnh chưa hề có triệu chứng rõ rệt. 

ctDNA được ứng dụng trong sàng lọc, tầm soát sớm ung thư

Bằng cách phân tích các mảnh DNA nhỏ được giải phóng từ tế bào khối u vào máu, công nghệ ctDNA giúp bác sĩ phát hiện các đột biến gen, bất thường methyl hóa hoặc mất đoạn - những dấu hiệu đặc trưng của sự hình thành ung thư. Chỉ với một mẫu máu đơn giản, người bệnh có thể được kiểm tra nguy cơ ở nhiều cơ quan khác nhau mà không cần trải qua những quy trình xâm lấn hay phức tạp.

Nhờ vào độ nhạy cao và tính an toàn, xét nghiệm ctDNA đang ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong lâm sàng, trở thành một phần quan trọng trong chiến lược tầm soát ung thư hiện đại. Đây là bước tiến lớn trong y học chính xác, mang đến hy vọng sống cao hơn cho bệnh nhân ung thư và mở ra hướng đi mới trong công tác phòng ngừa bệnh lý nguy hiểm này.

3. Những câu hỏi phổ biến về DNA tế bào ung thư trong máu

Như đã thông tin ở trên, với tính chất không xâm lấn, độ nhạy cao và khả năng phát hiện các tín hiệu di truyền bất thường từ khối u trước khi triệu chứng xuất hiện, phân tích DNA tế bào ung thư trong máu đang mở ra hướng đi mới đầy tiềm năng cho công tác chẩn đoán sớm và theo dõi tiến triển bệnh lý ung thư. Dưới đây là những thắc mắc thường gặp giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về phương pháp này:

DNA tế bào ung thư trong máu có phải là dấu hiệu chắc chắn của ung thư không?

Việc phát hiện ctDNA trong máu có thể là dấu hiệu cho thấy có sự hiện diện của tế bào ung thư, nhưng không hoàn toàn khẳng định chắc chắn bạn mắc ung thư. Bác sĩ cần kết hợp thêm các xét nghiệm khác (chẩn đoán hình ảnh, sinh thiết mô…) để đưa ra kết luận chính xác.

Xét nghiệm nào hiện đang ứng dụng phân tích DNA tế bào ung thư trong máu?

Hiện nay, các xét nghiệm sinh thiết lỏng là phương pháp phổ biến ứng dụng kỹ thuật phân tích DNA tế bào ung thư trong máu (ctDNA). Một trong những xét nghiệm tiên tiến tại Việt Nam đang triển khai là SPOT-MAS 10, sử dụng công nghệ giải trình tự gene và phân tích sinh học phân tử để tầm soát sớm nguy cơ 10 loại ung thư phổ biến. 

Xét nghiệm SPOT-MAS 10 giúp tầm soát 10 loại ung thư phổ biến hàng đầu hiện nay 

Xét nghiệm SPOT-MAS 10 có cần nhịn ăn hay chuẩn bị gì đặc biệt không?

Không cần nhịn ăn hay chuẩn bị gì đặc biệt trước khi thực hiện xét nghiệm SPOT-MAS 10. Đây là xét nghiệm máu đơn giản, chỉ lấy khoảng 10ml máu tĩnh mạch và có thể thực hiện vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Người làm xét nghiệm không cần phải nhịn ăn, không cần ngưng thuốc đang sử dụng (trừ khi có chỉ định của bác sĩ), cũng không cần thay đổi sinh hoạt trước đó. Tuy nhiên, để kết quả xét nghiệm đạt độ chính xác cao nhất, bạn nên thông báo với bác sĩ nếu đang mắc bệnh cấp tính, viêm nhiễm, vừa phẫu thuật hoặc đang trong quá trình điều trị ung thư. Ngoài ra, phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú cũng cần trao đổi cụ thể với nhân viên y tế trước khi lấy mẫu.

Trên đây là toàn bộ thông tin về DNA tế bào ung thư trong máu - một chỉ dấu sinh học quan trọng trong việc tầm soát và phát hiện sớm ung thư hiện đại. Với sự phát triển của công nghệ xét nghiệm như SPOT-MAS 10, người dân giờ đây có thể phát hiện sớm 10 loại ung thư phổ biến chỉ qua một mẫu máu đơn giản, không xâm lấn, không cần nhịn ăn hay chuẩn bị đặc biệt. Xét nghiệm chuyên sâu này đang được Hệ thống Y tế MEDLATEC đáp ứng thực hiện trên phạm vi toàn quốc, đảm bảo tính chính xác, nhanh chóng, thuận tiện. 

Nếu bạn đang quan tâm đến việc tầm soát ung thư định kỳ hoặc cần tư vấn chi tiết hơn về xét nghiệm phân tích DNA tế bào ung thư trong máu, có thể liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được đội ngũ chuyên gia, y bác sĩ hỗ trợ kịp thời.