1. Ngừng tim là gì, nguyên nhân do đâu và dấu hiệu như thế nào

1.1. Thế nào là ngừng tim

Ngưng tim tức (ngừng tuần hoàn) là tim ngừng hoạt động và mất chức năng, chấm dứt sự lưu thông máu một cách bình thường. Chính vì tim ngừng đập tức là hệ tuần hoàn ngưng hoạt động nên oxy cung cấp cho cơ thể không còn, não thiếu oxy nên mất ý thức, hô hấp bất thường. Điều đó có nghĩa là khi tim ngừng đập cơ thể sẽ mất tri giác, ngừng thở, không bắt được mạch, không đo được huyết áp không bắt được, huyết áp không đo được.

1.2. Nguyên nhân gây ngừng tim là gì

Ngưng tim là hiện tượng không hiếm gặp nhưng nguyên nhân ngừng tim là gì thì rất ít người biết. Đối với người trưởng thành, tim ngừng hoạt động chủ yếu do các bệnh lý tim mạch, số còn lại bao gồm: sốc tuần hoàn do rối loạn không phải bệnh tim, suy hô hấp, rối loạn chuyển hóa. Đối với trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh, nguyên nhân khiến tim ngừng chủ yếu do suy hô hấp vì những rối loạn hô hấp khác nhau, ngộ độc và chấn thương.

Điện giật là một trong các nguyên nhân gây ngừng tim

Nhìn chung, các nguyên nhân gây ngừng tim chủ yếu là:

- Rung tâm thất

Hiện tượng này xảy ra khi các hoạt động điện hỗn loạn thay thế cho dòng điện kích hoạt quá trình co cơ tim bình thường. Hệ quả của nó là tim không còn khả năng bơm máu cho các bộ phận của cơ thể và ngừng đập. Lúc này, não sẽ bị tổn thương vĩnh viễn và nếu lượng máu không được bơm nhanh đến não trước 5 phút thì sẽ tử vong.

- Đau tim (nhồi máu cơ tim).

- Rối loạn nhịp tim.

- Các nguyên nhân khác: sét đánh, ngạt thở, ngưng thở, chấn thương, ngộ độc, điện giật, đuối nước.

1.3. Dấu hiệu nào cho thấy tim chuẩn bị ngừng đập

Nắm bắt được dấu hiệu ngừng tim là gì sẽ giúp người bệnh, người thân chủ động cấp cứu ngay để tránh nguy hiểm đến sự sống. Các dấu hiệu nên xem xét gồm:

- Đau ngực

Đây là dấu hiệu kinh điển sẽ có ở mọi trường hợp bị ngừng tim. Lúc này người bệnh sẽ có cảm giác như có gì đó rất nặng đè lên ngực mình, ngực như bị thắt lại không thể làm gì được. Nguyên nhân của tình trạng ấy là do không có đủ oxy lưu thông trong máu và đi đến cơ tim. Cơn đau không chỉ có tại ngực, nó có thể lan tỏa đến cánh tay trái và càng cố vận động nó càng trở nên tồi tệ hơn. Cơn đau ngực có thể kéo dài vài phút hoặc giảm nhẹ rồi trở lại sau vài giờ hoặc những ngày tiếp theo.

- Đau lan tỏa

Không chỉ đau ngực, nhiều người còn cảm thấy đau một cách khó hiểu ở những khu vực như: hàm, răng, cổ họng, cổ, lưng, vai, dạ dày,...

- Khó thở

Dấu hiệu báo động tim ngưng đập cũng có thể là tình trạng khó thở khi chỉ mới leo được vài bậc cầu thang hay bắt đầu làm hoạt động gì đó mạnh một chút.

Đau ngực là triệu chứng kinh điển cảnh báo ngừng tim

- Đổ mồ hôi quá mức

Nếu bạn đang không phải gắng sức để làm việc gì đó mà cơ thể vẫn đổ mồ hôi nhiều hơn mức bình thường thì nó cũng là dấu hiệu cho thấy tim đang bất ổn. Nguyên nhân của tình trạng ấy là tim khó bơm máu qua các động mạch bị tắc nghẽn khiến cho cơ thể phải đồ thật nhiều mồ hôi để phản ứng lại.

- Một vài triệu chứng như cúm

Bỗng nhiên xuất hiện các cơn mệt mỏi kéo dài, cơ thể yếu ớt và mất sức, buồn nôn, nôn nhiều, hoa mắt, mê sảng cũng là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ ngừng tim. 

Đối với những bệnh nhân bị bệnh tim ở giai đoạn cuối hoặc bệnh ở mức độ nặng, trước khi tim ngừng thì các triệu chứng lâm sàng của họ thường trở nên xấu đi rất nhanh, huyết áp động mạch giảm, thở nhanh và nông.

2. Tính chất nguy hiểm và tiên lượng khi tim ngừng đập

2.1. Ngừng tim nguy hiểm như thế nào

Vẫn biết tim ngừng hoạt động là nguy hiểm nhưng nguy hiểm do ngừng tim là gì thì hầu hết trong chúng ta ít người hiểu rõ được. Khi tim ngừng đập tức là não và các cơ quan trong cơ thể bị thiếu oxy để hoạt động nên bị mất ý thức, hô hấp bất thường và ngừng thở. 

Tình trạng này nếu kéo dài trên 5 phút thì nguy cơ não bị tổn thương là tất nhiên, kéo theo nó chính là bệnh nhân mất đi hoàn toàn cơ hội sống. Đối với cấp cứu y khoa thì ngừng tim có thể dẫn đến tử vong chỉ trong vài phút nhưng cũng trong khoảng thời gian ấy nếu được điều trị ngay, đúng cách thì vẫn có khả năng phục hồi.

2.2. Ngừng tim có tiên lượng ra sao

Mặc dù ngừng tim thì khả năng sống sót là rất ít nhưng nếu có các yếu tố thuận lợi thì tỷ lệ sống sốt có thể được thay đổi đáng kể. Các yếu tố ấy gồm:

- Khi có dấu hiệu ngừng tim bệnh nhân được cấp cứu ngừng tuần hoàn sớm và hiệu quả.

- Có người chứng kiến bệnh nhân bị tuần hoàn và kịp thời cấp cứu.

- Ngưng tim tại bệnh viện (nhất là tại nơi bệnh nhân đang được các bác sĩ theo dõi).

- Nhịp ban đầu là c nhịp nhanh thất hoặc rung thất.

- Thực hiện khử rung cho bệnh nhân sớm.

- Được chăm sóc sau hồi sức tốt, gồm: tiếp cận đến việc đặt ống thông tim và hỗ trợ tuần hoàn.

- Hạ thân nhiệt theo đích và tránh được việc thân nhiệt tăng đối với bệnh nhân là người lớn.

Biết dấu hiệu ngừng tim là gì để sơ cứu ban đầu thật sớm thì cơ hội được cứu sống sẽ cao

Có tới khoảng 40% bệnh nhân có thể sống sót khi xuất viện khi có các yếu tố thuận lợi này. Đặc biệt hơn, nhiều trường hợp người bệnh không chỉ được phục hồi tuần hoàn tự nhiên mà còn được cứu sống hệ thần kinh. Ngược lại, khi không có các yếu tố thuận lợi thì hiếm khi người bệnh thoát được án tử.

3. Một số vấn đề cần lưu ý

Nếu là người có nguy cơ cao với hiện tượng ngừng tim thì hãy cố gắng ghi nhớ dấu hiệu ngừng tim là gì để nhận diện khi nó xuất hiện, kịp thời nhờ người đưa đến cơ sở y tế chuyên khoa cấp cứu đúng cách. Bên cạnh đó, trong gia đình của người bệnh cũng cần có một người được đào tạo nghiêm túc về hô hấp nhân tạo để biết sơ cứu khẩn cấp khi xảy ra tình trạng ngừng tim đột ngột.

Ngoài ra, những người có nguy cơ cao với hiện tượng này cũng cần thay đổi lối sống của chính mình bằng cách:

- Duy trì một chế độ ăn thực sự lành mạnh.

- Tuyệt đối không hút thuốc lá.

- Hạn chế tối đa rượu bia cũng như các loại chất kích thích.

- Tăng cường vận động thể chất nhưng không được quá sức.

Như đã nói đến ở trên, ngừng tim có thể gây tử vong ngay nếu không có hành động can thiệp đúng. Vì thế, người bệnh cần tìm sự giúp đỡ ngay lập tức khi có dấu hiệu ngừng tim. Mọi hỗ trợ về y tế khi cần, đừng quên liên hệ tổng đài 1900 56 56 56, chuyên viên y tế được đào tạo bài bản và giàu kinh nghiệm của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC luôn sẵn sàng gửi tới bạn những giúp đỡ chính xác và hiệu quả nhất.