1. Khái quát về bệnh tiểu đường

Tiểu đường, hay còn được biết đến với tên gọi đái tháo đường là một loại bệnh lý nội khoa do tình trạng mất cân bằng glucose trong máu gây nên. Glucose đóng vai trò cung cấp năng lượng cần thiết để các tế bào trong cơ thể hoạt động một cách bình thường,  đặc biệt là các tế bào ở não.  

Đái tháo đường có 3 loại chính và nguyên nhân dẫn tới các loại tiểu đường này là khác nhau. Tuy vậy, điểm chung vẫn là dù mắc loại tiểu đường nào thì lượng đường trong máu đều ở mức cao gây nên ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe con người. Các dạng tiểu đường bao gồm:

• Đái tháo đường tuýp 1: đây là tình trạng ngừng sản xuất insulin do phản ứng tự miễn của cơ thể. Những người bị tiểu đường tuýp 1 sẽ phải gắn bó với insulin nhân tạo trong suốt cuộc đời.

• Đái tháo đường tuýp 2: khác với tiểu đường loại 1, những bệnh nhân mắc tiểu đường tuýp 2 cơ thể vẫn tạo ra insulin nhưng các tế bào không phản ứng hiệu quả với insulin như trước.

• Đái tháo đường thai kỳ: thường xảy ra trong giai đoạn phụ nữ mang thai, nguyên nhân là do ở thời kỳ này cơ thể ít nhạy cảm hơn với insulin nhưng không phải mẹ bầu nào cũng bị tiểu đường thai kỳ. Sau khi sinh tình trạng này có thể biến mất.

Tiểu đường gây nên nhiều nguy hại đối với sức khỏe người bệnh

Ngoài ra cũng có các dạng tiểu đường khác nhưng ít phổ biến hơn như tiểu đường do thuốc, do phẫu thuật tuỵ, u tuỵ, tiểu đường do xơ nang, tiểu đường đơn gen (monogenic diabetes),...

Một người được cho là bị đái tháo đường khi mức đường huyết > 125mg/dL (mức bình thường là từ 70 - 99mg/dL). Nếu chỉ số này nằm trong khoảng từ 100 - 125mg/dL thì rất có khả năng người đó đã bị tiền đái tháo đường.

Rất dễ để tiền đái tháo đường tiến triển thành tiểu đường tuýp 2, kể cả khi bệnh nhân không phát hiện ra các triệu chứng rõ ràng. Các yếu tố làm gia tăng nguy cơ bị tiền đái tháo đường và tiểu đường tuýp 2 cũng rất giống nhau, cụ thể là:

• Người bệnh bị thừa cân, béo phì.

• Huyết áp cao.

• Mắc tiểu đường thai kỳ hoặc con sinh ra nặng cân (em bé nặng > 4kg).

• Trong gia đình có người thân bị đái tháo đường tuýp 2.

• Mức HDL cholesterol thấp.

• Ít vận động.

• Tuổi trên 45.

• Hút thuốc lá.

Để ngăn chặn tiền đái tháo đường có khả năng tiến triển thành tiểu đường tuýp 2, bệnh nhân sẽ được khuyến cáo nên thay đổi chế độ ăn uống và  lối sống sinh hoạt. Sau 3 tháng áp dụng mà chỉ số đường huyết vẫn chưa thể về mức bình thường, người bệnh sẽ phải dùng thuốc bổ trợ.

2. Bệnh nhân bị tiểu đường đối mặt với khó khăn gì trước đại dịch Covid-19?

Đối với những người mắc bệnh tiểu đường, hệ thống miễn dịch sẽ bị suy yếu hơn nhiều so với người bình thường. Thời gian mắc đái tháo đường càng lâu thì biến chứng càng nhiều, nguy cơ bị mắc những bệnh nhiễm trùng cũng vì thế mà càng cao (nhiễm virus, vi khuẩn).

Bệnh nhân tiểu đường có hệ miễn dịch suy yếu càng làm tăng rủi ro mắc  các loại virus, trong đó có Covid-19

Vì hệ miễn dịch đã bị suy yếu nên khi nhiễm virus, những bệnh nhân tiểu đường sẽ dễ bị nhiễm trùng thứ phát hay còn gọi là bệnh chồng bệnh. Vì thế khi đại dịch Covid-19 xảy ra, những bệnh nhân mắc các bệnh mạn tính nói chung và người bị tiểu đường nói riêng phải đối mặt với những rủi ro lớn hơn. Bằng chứng là trên thế giới đã có nhiều ca có bệnh nền là đái tháo đường mắc Covid-19 có tỷ lệ tử vong khá cao.

3. Cần ưu tiên tiêm vắc xin sớm cho những người bị tiểu đường

Vậy bị mắc bệnh nền tiểu đường có nên tiêm vắc xin Covid? Câu trả lời lời là không những nên tiêm mà họ cần phải được tiêm sớm.

Chúng ta đều hiểu rằng vắc xin chính là chìa khoá giúp đẩy lùi sự lây lan nhanh chóng của nhiều loại dịch bệnh, không riêng gì Covid-19. Theo như WHO và các hãng dược sản xuất vắc xin Covid-19 khuyến cáo, những người bị huyết áp cao, tiểu đường tuýp 2 là các đối tượng nên tiêm phòng vắc xin Covid-19. Vắc xin có tác dụng làm giảm nguy cơ mắc bệnh đồng thời giảm các biến chứng nặng khi nhiễm virus.

Trên thực tế, vắc xin giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể, vì thế nên bệnh nhân tiểu đường càng cần phải tiêm vắc xin này. Tuy nhiên cũng cần lưu ý tới các vấn đề sau:

• Khai báo về tình trạng bệnh tiểu đường kèm theo những bệnh lý khác nếu đang mắc phải trước khi tiêm. Ví dụ như: đái tháo đường có biến chứng thần kinh, biến chứng thận, mạch máu,...

• Trước, trong và sau khi tiêm vắc xin không được tự ý ngưng các thuốc điều trị tăng đường huyết.

• Tại điểm tiêm phòng cần thông báo với cán bộ y tế về các thuốc đang sử dụng.

• Khi đi tiêm cần tuân thủ theo hướng dẫn của cán bộ y tế các nguyên tắc theo dõi, báo cáo và xử trí.

• Các phản ứng thông thường có thể gặp sau khi tiêm vắc xin: đau đầu, đau tại chỗ tiêm, mỏi cơ, sốt,... và bao gồm triệu chứng nặng có thể xảy ra như sốc phản vệ. Do đó những bệnh nhân đái tháo đường cần theo dõi sau tiêm ít nhất 30 phút tại điểm tiêm chủng, báo cáo những bất thường cho nhân viên y tế để có thể xử trí kịp thời.

4. Vắc xin Covid-19 có tương tác với các thuốc điều trị tiểu đường không?

Không ít người cảm thấy lo lắng về vấn đề tương tác thuốc trị tiểu đường và vắc xin Covid-19, bởi vì bệnh nhân đái tháo đường luôn phải dùng thuốc thường xuyên nhằm duy trì độ ổn định của đường huyết. Không những sử dụng 1 loại mà kết hợp nhiều loại với nhau mới có hiệu quả. Ngoài ra, có những người bị tiểu đường kèm theo cả bệnh lý khác dẫn tới việc phải phối hợp thêm các thuốc khác nhau.

Tuy nhiên người bệnh không cần quá lo ngại về vấn đề này. Khi đi tiêm chủng hãy thông báo, liệt kê đầy đủ các loại thuốc đang sử dụng, bác sĩ sẽ có chỉ định về việc tiêm vắc xin. Quan trọng nhất là bệnh nhân cần tuân theo những hướng dẫn từ cán bộ y tế. 

Thường thì thành phần của vắc xin không gây ảnh hưởng gì tới các thuốc đang được sử dụng để điều trị cho bệnh nhân đái tháo đường, tăng huyết áp. Nhưng trong trường hợp cơ địa bệnh nhân hay bị dị ứng với kháng sinh, mỹ phẩm hoặc đang dùng các thuốc chống đông máu thì phải hết sức lưu ý.

Vắc xin chính là chìa khóa giúp bảo vệ bệnh nhân tiểu đường trước đại dịch

Để cập nhật thêm những kiến thức bổ ích về bệnh tiểu đường và các vấn đề sức khỏe, hãy truy cập trang web medlatec.vn của BVĐK MEDLATEC, ngoài ra quý bạn đọc có thể nối máy tới tổng đài 1900565656 để được tư vấn miễn phí và đặt lịch khám ngay hôm nay nhé!