1. Ăn gì để kiểm soát tốt chức năng thận và đường huyết?

Người mắc cả suy thận và tiểu đường cần một chế độ ăn rất đặc biệt để kiểm soát đường huyết, giảm áp lực cho thận và phòng ngừa biến chứng. Các nhóm thực phẩm cần ưu tiên bao gồm:

Tinh bột ít đạm 

Các loại tinh bột có hàm lượng đạm thấp như miến, sắn dây, khoai củ... là lựa chọn thích hợp cho người bệnh. Chúng không chỉ cung cấp năng lượng mà còn dễ tiêu hóa, ít chất béo bão hòa và giàu chất xơ. Điều này giúp người bệnh duy trì khối cơ mà không làm thận phải làm việc quá sức. Đồng thời, nhóm thực phẩm này cũng hỗ trợ ổn định đường huyết và làm chậm tiến trình suy giảm chức năng thận.

Thực phẩm ít đạm

Một số loại thực phẩm vừa ít đạm vừa có lợi cho sức khỏe như hến, đậu phụ, nấm... nên được ưu tiên sử dụng. Những thực phẩm này không gây áp lực lớn lên thận mà vẫn cung cấp đủ dưỡng chất thiết yếu. Đặc biệt, nấm chứa nhiều vitamin, khoáng chất và ít phospho phù hợp với chế độ ăn của bệnh nhân suy thận. 

Nhóm rau củ, trái cây ít kali

Người bệnh cần lựa chọn rau củ và trái cây có hàm lượng kali thấp như cà rốt, su su, mướp, bầu, ổi, cam, quýt, thanh long, mận... Những thực phẩm này không chỉ an toàn với thận mà còn giúp tăng sức đề kháng, hỗ trợ phục hồi mô tổn thương và hạn chế đường huyết tăng đột ngột.

Người bị suy thận và tiểu đường nên ăn trái cây, rau củ ít kali

Sữa dành riêng cho người suy thận, tiểu đường

Đối với người tiểu đường mắc kèm suy thận, việc ăn uống đôi khi trở nên khó khăn do mệt mỏi, biếng ăn hoặc cần kiểm soát nghiêm ngặt nhiều chỉ số dinh dưỡng. Trong trường hợp này, sữa dinh dưỡng chuyên biệt là giải pháp giúp bổ sung năng lượng và vi chất cần thiết mà không gây gánh nặng cho thận. Các loại sữa dành riêng cho người suy thận – tiểu đường thường có công thức ít đạm, ít kali, ít phospho, chỉ số đường huyết thấp (GI thấp) và bổ sung các chất béo tốt, vitamin nhóm B, D, kẽm, sắt, omega-3… giúp hỗ trợ chuyển hóa đường, cải thiện đề kháng và chống viêm hiệu quả. 

2. Bị tiểu đường và suy thận thì nên tránh món gì trong bữa ăn? 

Bên cạnh việc cần biết những thực phẩm dành cho người suy thận tiểu đường, người bệnh cũng cần lưu ý đến một số thực phẩm cần tránh để bảo vệ sức khoẻ, bao gồm:

Thực phẩm giàu natri (muối)

Muối (natri) là thành phần phổ biến trong nhiều món ăn, nhưng lại gây hại đáng kể với người suy thận do khả năng giữ nước và làm tăng huyết áp. Khi thận hoạt động kém, natri dư thừa tích tụ sẽ kéo theo tình trạng phù nề, khó thở và thậm chí làm tổn thương tim, phổi. Do đó, nên tránh các món chế biến sẵn, đồ hộp, thức ăn nhanh và hạn chế dùng gia vị đậm như nước mắm, nước tương, bột canh. Trong nấu nướng, nên ưu tiên nguyên liệu tươi và chế biến nhạt vị.

Thực phẩm chứa nhiều kali

Người bệnh nên tránh xa những thực phẩm giàu kali như chuối, bơ, khoai tây, rau lá xanh đậm (cải bó xôi, cải xoăn), trái cây khô (mơ khô, nho khô);…

Thực phẩm làm tăng đường huyết

Những thực phẩm có chỉ số GI >70 như gạo trắng, bánh mì trắng, bánh quy, nước ngọt, siro, đường tinh luyện… nên tránh hoàn toàn hoặc hạn chế tối đa, ưu tiên thực phẩm GI thấp để ổn định đường huyết lâu dài.

Thực phẩm giàu photpho

Người tiểu đường suy thận cũng cần hạn chế thực phẩm giàu photpho. Người bệnh nên hạn chế nội tạng động vật, lòng đỏ trứng, phô mai, sữa đặc, các loại hạt, nước ngọt có gas…

Người bị suy thận và tiểu đường không nên ăn thực phẩm giàu photpho 

3. Gợi ý thực đơn cho người suy thận và tiểu đường

Dưới đây là mẫu thực đơn cho người suy thận và tiểu đường trong một ngày mà người bệnh có thể tham khảo:

Bữa sáng

• 1 lát bánh mì nguyên cám;
• 1 thìa bơ đậu phộng;
• 1 quả trứng luộc.

Bữa phụ 

• ½ quả táo hoặc một nắm nhỏ quả mọng (nho, dâu tây);
• 30g hạt hạnh nhân không muối.

Bữa trưa

• 1 chén cơm nấu từ gạo lứt (khoảng 70g gạo sống);
• Ức gà hoặc cá hấp (80g);
• Rau luộc hoặc hấp (súp lơ, cà tím, đậu Hà Lan);
• Canh bí đao hoặc canh su su nấu nhạt.

Bữa phụ 

• 1 hũ sữa chua không đường
• 5–7 hạt óc chó

Bữa tối

• 1 chén cơm trắng (70g);
• Thịt nạc hấp hoặc nướng (80g);
• Rau xanh ít kali (cải bó xôi, súp lơ) hấp hoặc xào ít dầu;
• 1 miếng trái cây ít đường và kali như dứa hoặc dâu tây.

Ngoài ra, khi xây dựng thực đơn cho người suy thận và tiểu đường cần lưu ý những điều quan trọng sau đây:

• Để có thực đơn phù hợp, người bệnh nên tham vấn bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để điều chỉnh lượng protein, natri, photpho, kali phù hợp với giai đoạn thận và chỉ số đường huyết;

Tham khảo ý kiến bác sĩ khi xây dựng thực đơn cho người suy thận và tiểu đường

• Theo dõi cân nặng, huyết áp, đường huyết mỗi ngày, ăn đúng giờ và chia nhỏ khẩu phần để tránh đường huyết tăng cao đột ngột;
• Ưu tiên các phương pháp chế biến như luộc, hấp, nướng để hạn chế dầu mỡ và giữ lại nhiều dưỡng chất.

Trên đây là những gợi ý về thực đơn cho người suy thận và tiểu đường, giúp người bệnh xây dựng chế độ ăn uống phù hợp, hỗ trợ kiểm soát đường huyết và giảm gánh nặng cho thận. Việc lựa chọn thực phẩm đúng cách, cân đối dinh dưỡng và hạn chế các yếu tố nguy cơ sẽ góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống, đồng thời làm chậm tiến triển của bệnh. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng thực đơn cá nhân hóa, phù hợp với tình trạng sức khỏe cụ thể.

Mọi nhu cầu cần giải đáp và tư vấn các vấn đề sức khỏe có liên quan, bạn đọc vui lòng liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ kịp thời.