1. HIV là gì và vì sao được coi là mối đe dọa nguy hiểm?

HIV (Human Immunodeficiency Virus) là tên viết tắt của một loại virus gây suy giảm miễn dịch ở người.

Khi xâm nhập vào cơ thể, HIV tấn công và phá hủy tế bào T CD4+, loại bạch cầu đóng vai trò trung tâm trong hệ miễn dịch. Những tế bào này giống như lực lượng “tuyến đầu” giúp cơ thể chống lại các mầm bệnh như vi khuẩn, virus, nấm hay ký sinh trùng. Một khi số lượng tế bào T CD4+ giảm xuống mức báo động, hệ miễn dịch sẽ suy yếu, khiến cơ thể không còn đủ sức chống đỡ trước các bệnh nhiễm trùng thông thường.

Ở giai đoạn này, người bệnh dễ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội và một số loại ung thư. Nếu bệnh tiến triển đến giai đoạn cuối, được gọi là AIDS (hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải), sức khỏe người bệnh bị đe dọa nghiêm trọng. Tuy nhiên, không phải ai nhiễm HIV cũng sẽ chuyển qua giai đoạn AIDS nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời bằng thuốc kháng virus (ARV).

HIV là một trong những căn bệnh nguy hiểm khiến hệ miễn dịch bị suy yếu

2. Các con đường lây truyền của HIV

Để chủ động phòng tránh, xét nghiệm và điều trị kịp thời, việc hiểu rõ cách HIV lây truyền là vô cùng quan trọng. Virus này chỉ có thể tồn tại và lây qua một số dịch thể của người bệnh, bao gồm máu, tinh dịch, dịch âm đạo và sữa mẹ. Cụ thể:

Lây qua đường máu:

• Truyền máu: Trước đây được xem là nguy cơ cao, nhưng hiện nay tất cả nguồn máu tại Việt Nam đều được sàng lọc nghiêm ngặt nên hầu như không còn rủi ro.
• Dùng chung bơm kim tiêm: Đặc biệt gặp ở người tiêm chích ma túy, khi máu nhiễm virus còn sót lại trong kim tiêm truyền trực tiếp vào cơ thể người khác.
• Dùng chung dụng cụ sắc nhọn: Dao cạo, kim xăm, kim châm cứu hoặc dụng cụ phẫu thuật chưa tiệt trùng có dính máu người bệnh có thể trở thành nguồn lây nhiễm HIV.
• Tiếp xúc trực tiếp với máu: Khi máu của người nhiễm HIV tiếp xúc với vết thương hở hoặc niêm mạc, virus có thể thâm nhập và lây nhiễm.

Lây qua quan hệ tình dục:

Virus có thể truyền qua quan hệ tình dục không an toàn dưới bất kỳ hình thức nào: âm đạo, hậu môn hay đường miệng. Nguy cơ tăng cao nếu một trong hai người có bệnh lây qua đường tình dục như giang mai, lậu, vì các vết loét tạo điều kiện cho HIV xâm nhập dễ dàng hơn.

Lây truyền từ mẹ sang con:

Người mẹ nhiễm HIV có thể truyền virus sang con trong 3 giai đoạn: khi mang thai (qua nhau thai), khi sinh (tiếp xúc với máu và dịch âm đạo), và khi cho con bú (thông qua sữa mẹ). Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm, điều trị bằng ARV trong thai kỳ và sau khi sinh, tỷ lệ lây truyền từ mẹ sang con có thể giảm xuống dưới 2%.

3. Kết quả xét nghiệm HIV âm tính có ý nghĩa gì?

Khi nhận được kết quả xét nghiệm HIV âm tính, điều đó đồng nghĩa với việc trong mẫu máu hoặc dịch cơ thể của bạn chưa phát hiện dấu hiệu kháng thể hoặc kháng nguyên HIV tại thời điểm xét nghiệm. Đây là một tín hiệu tích cực, cho thấy khả năng lây nhiễm HIV của bạn rất thấp hoặc chưa có bằng chứng chứng minh đã bị nhiễm.

Kết quả xét nghiệm HIV âm tính có nghĩa là chưa phát hiện dấu hiệu kháng thể hoặc kháng nguyên HIV tại thời điểm xét nghiệm

Tuy nhiên, để hiểu đúng giá trị của kết quả, bạn cần lưu ý đến giai đoạn cửa sổ (window period). Đây là khoảng thời gian kể từ khi virus xâm nhập vào cơ thể cho đến khi hệ miễn dịch tạo ra kháng thể hoặc kháng nguyên đủ để xét nghiệm phát hiện. Giai đoạn này thường kéo dài từ 2 đến 12 tuần, tùy vào từng trường hợp cũng như loại xét nghiệm được sử dụng.

Tùy từng loại xét nghiệm, giai đoạn cửa sổ có sự khác biệt:

• Xét nghiệm kháng thể (test nhanh, ELISA thế hệ 3): Giai đoạn cửa sổ thường kéo dài 2 tuần đến 3 tháng. Trong khoảng này, người bệnh có thể đã nhiễm HIV nhưng nồng độ kháng thể chưa đủ để phát hiện.
• Xét nghiệm kết hợp kháng nguyên/kháng thể (Ag/Ab - thế hệ 4): Có thể phát hiện ở thời gian nhắn hơn, khoảng 2 - 6 tuần từ lúc tiếp xúc nghi ngờ nhiễm HIV. Nhờ khả năng phát hiện đồng thời kháng nguyên và kháng thể, phương pháp này cho kết quả sớm và chính xác hơn.
• Xét nghiệm PCR (sinh học phân tử): Đây là kỹ thuật hiện đại, phát hiện trực tiếp RNA của virus chỉ sau 7 - 14 ngày kể từ khi nhiễm.

Nếu kết quả âm tính được thực hiện trong giai đoạn cửa sổ, điều này chưa thể khẳng định chắc chắn rằng bạn không nhiễm HIV. Vì vậy, các bác sĩ khuyến nghị rằng nếu có yếu tố nguy cơ lây nhiễm, bạn nên thực hiện xét nghiệm HIV ít nhất hai lần: lần đầu ngay sau khi tiếp xúc nguy cơ và lần thứ hai sau 3 tháng. Cách làm này giúp đảm bảo kết quả cuối cùng có độ chính xác cao nhất.

Để có kết quả xét nghiệm HIV chính xác, an toàn, bảo mật thông tin, bạn nên lựa chọn cơ sở y tế uy tín, được trang bị hệ thống xét nghiệm hiện đại và có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm. Hệ thống Y tế MEDLATEC hiện là một trong những địa chỉ tin cậy với Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2022, đội ngũ chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực truyền nhiễm - xét nghiệm, cùng dịch vụ lấy mẫu tại nhà nhanh chóng, tiện lợi. Đặc biệt, MEDLATEC luôn cam kết bảo mật tuyệt đối thông tin của khách hàng, mang đến sự yên tâm và tin tưởng trong mỗi lần thăm khám cho bạn.

Hệ thống Y tế MEDLATEC hiện là địa chỉ xét nghiệm HIV uy tín

Nếu bạn còn thắc mắc, mong muốn được giải đáp chi tiết hơn về kết quả xét nghiệm HIV âm tính, hoặc nhu cầu đặt lịch lấy mẫu xét nghiệm HIV tận nơi hoặc tại viện, bạn có thể liên hệ ngay với Hệ thống Y tế MEDLATEC qua số hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.