Cảnh giác lá gan “kêu cứu” từ mâm cỗ Tết  

Gan là một cơ quan quan trọng trong cơ thể. Khi nạp vào cơ thể những đồ ăn, thức uống, lúc này gan có chức năng tổng hợp, dự trữ, chuyển hóa, giải độc. Theo đó, nếu bữa ăn mất cân đối, thiếu khoa học, hoặc sử dụng rượu bia quá chén có thể là nguyên nhân gây hậu quả khôn lường với sức khỏe lá gan, trong đó phổ biến là viêm gan và gan nhiễm mỡ. Với hai bệnh này, nếu không được kiểm soát có thể để lại hậu quả nghiêm trọng như suy gan cấp, xơ gan, ung thư gan.   

Chia sẻ về sự tác động của việc ăn - uống thiếu khoa học trong dịp Lễ/Tết, ThS.BSNT Lưu Tuấn Thành - chuyên khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC cho biết cụ thể như sau:  

• Uống nhiều bia rượu 

Rượu bia là thức thuốc không thể thiếu trong mâm cỗ, bữa tiệc. Đặc biệt, trong dịp Lễ/Tết thì “gia vị” này sẽ làm cho cuộc vui trọn vẹn hơn, nhưng uống rượu bia ảnh hưởng đến nhiều cơ quan bộ phận, nhất là uống với một lượng quá lớn vượt quá khả năng chuyển hóa chuyển hóa của gan, hoặc uống rượu bia không có nguồn gốc rõ ràng.   

Uống rượu bia quá chén gây nhiều hệ lụy khôn lường 

Uống rượu bia quá chén không chỉ gây đau đầu, buồn nôn, tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, nghiêm trọng hơn tại gan sẽ để lại những hậu quả nghiêm trọng như viêm gan cấp, suy chức năng gan về lâu dài sẽ dẫn tới xơ gan. 

• Ăn nhiều thức ăn có chứa hàm lượng cholesterol cao  

Những món ăn giàu dinh dưỡng, ngon miệng mang hương vị ngày Tết như bánh chứng, bánh tét, lạp xưởng... và các món xào rán, nếu ăn nhiều có thể gây đầy bụng, khó tiêu, tăng cân, thậm chí có thể là nguyên nhân gây ảnh hưởng tới gan. Lý do là những thực phẩm này này chứa hàm lượng chất béo cao, dẫn đến tình trạng chất béo tích tụ nhiều trong cơ thể không chuyển hóa kịp thời gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.  

Với tâm lý ngày Tết là ăn chơi thỏa phanh, hết mình, đói là ăn nên không theo số bữa trong ngày. Tuy nhiên, theo bác sĩ, việc ăn uống diễn ra thất thường, không điều độ sẽ gây tình trạng rối loạn sự cân bằng trong quá trình chuyển hóa chất béo, từ đó làm tăng nguy cơ béo phì và gan nhiễm mỡ.  

Ngoài ra, việc tăng cân trong dịp Tết là mối quan tâm, lo lắng của nhiều chị em có thể trạng dễ hấp thu, do đó, để giữ gìn vóc dáng, chị em có xu hướng giảm cân đón tết.   

BS Thành lưu ý, việc giảm cân đột ngột sẽ gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Bởi nếu sụt cân quá nhanh sẽ khiến cơ thể không tổng hợp được apolipoprotein làm cho triglyceride tích tụ trong gan, lâu ngày sẽ gây thừa mỡ trong gan.  

Cách phòng ngừa, kiểm soát “sức khỏe” lá gan  

Để gan phát huy vai trò và chức năng quan trọng với sức khỏe, theo BS Thành, bạn nên thực hiện một số cách tốt cho lá gan như sau:  

• Bảo vệ gan trước rượu    

Để an toàn cho sức khỏe, người đã từng mắc bệnh lý gan mật cần nói không với bia rượu, hoặc người khỏe mạnh khi uống rượu bia cần thực hiện theo những lưu ý dưới dây:  

• Ăn đồ dễ tiêu giúp trung hòa rượu, bia.  

• Trước các bữa ăn/bữa cỗ sử dụng rượu, bia thì bạn nên ăn thực phẩm chứa protein cao như lòng trắng trứng, hoặc thực phẩm chứa nhiều protein thực vật như nước đậu xanh sẽ giúp kết tủa lượng cồn trong đồ uống qua đó làm giảm sự hấp thu của rượu vào trong cơ thể.  

Nước chanh pha thêm gừng, hoặc mật ong có tác dụng giải rượu 

• Uống nhiều nước là cách đào thải rượu nhanh, vì nước giúp pha loãng rượu, giảm hấp thụ rượu vào cơ thể và làm thúc đẩy nhanh quá trình tuần hoàn, đào thải rượu ra khỏi cơ thể.  

• Một số thực phẩm giúp trung hòa axid như canh cải xanh, hoặc chính nước canh trên bàn tiệc, cũng như một số loại nước khác như cam, chanh pha thêm gừng, hoặc mật ong, nước dừa, nước mía giúp đào thải rượu và giảm bớt triệu chứng do rượu nhanh hơn.   

• Liều lượng uống: Mỗi cơ thể bình thường một ngày chỉ chuyển hóa được 1 gram rượu cho 10kg trọng lượng cơ thể trong một giờ. Vì vậy, nếu một người nặng 50kg thì có thể chuyển hóa được 5gram rượu trong một giờ. Nếu trong 1 ngày hôm đó cơ thể uống nhiều hơn 5 gram thì cần tới 10 giờ để chuyển hóa hết lượng rượu. Theo các nghiên cứu, người bình thường chỉ uống tối đa 3gram rượu, trong khoảng 10-30gram cồn mỗi ngày thì cơ thể hoàn toàn có thể chuyển hóa, tiêu thụ hết lượng cồn.   

• Bảo vệ gan trước bữa ăn, nước uống  

Với lý do “bệnh vào từ miệng”, vì vậy, để giữ gìn lá gan, cơ thể khỏe mạnh và tránh nguy cơ tiềm ẩn, hoặc tăng nguy cơ làm bệnh trầm trọng, chế độ ăn uống khoa học bạn nên thực hiện gồm:  

• Hạn chế sử dụng thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa, thay vào đó là các chất béo không bão hòa như: dầu oliu, dầu cá hồi...   

• Tăng cường ăn nhiều trái cây, rau xanh để bổ sung chất xơ, các vitamin, khoáng chất cần thiết;  

• Uống nhiều nước, tối đa 2 lít nước mỗi ngày;  

• Nếu có giảm cân để diện đồ Tết cần lưu ý phải giảm cân từ từ, không nên đột ngột vì sẽ gây hại cho gan.  

• Nâng cao tinh thần thể dục, thể thao  

Mỗi dịp Tết đến, xuân về nhiều người lại mang tâm lý đây là dịp ăn, chơi mà quên đi, hoặc chủ quan không luyện tập. Tuy nhiên để cơ thể dẻo dai, nhiều năng lượng, giữ gìn vóc dáng thì nên duy trì tập thể dục vừa sức mỗi ngày.  

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ  

Kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp bạn dễ dàng biết được các chỉ số sức khỏe của cơ thể 

Viêm gan và gan nhiễm mỡ ở giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng, mà tình cờ phát hiện khi siêu âm gan, hoặc xét nghiệm. Vì vậy, để biết cơ thể có mắc hay không lời khuyên cho bạn là nên đến khám chuyên khoa Gan mật, hoặc làm xét nghiệm cần thiết bao gồm:  

• Kiểm tra viêm gan virus: Làm các xét nghiệm HBsAg, HBeAg, Anti-HBs, Anti-HBe,  Anti-HBc, Anti-HBc IgM.  

• Kiểm tra gan nhiễm mỡ :  

1. Xét nghiệm máu: Kiểm tra Cholesterol, Triglycerid trong máu, định lượng men gan AST, ALT, GGT xem có tăng hay không. Nếu nghi ngờ gan nhiễm mỡ tiến triển sang xơ gan, cần xét nghiệm máu kiểm tra thêm Bilirubin, Protein máu, Albumin, đông máu cơ bản. 

2. Xét nghiệm virus viêm gan: Kiểm tra virus viêm gan B, C để ngăn ngừa viêm gan virus kết hợp.  

3. Siêu âm ổ bụng: Siêu âm kiểm tra độ xơ hóa và độ nhiễm mỡ của gan thông qua các kỹ thuật siêu âm hiện đại như Fibroscan, siêu âm đàn hồi mô ARFI. 

Hy vọng với những chia sẻ thông tin hữu ích từ chuyên gia sẽ giúp bạn an tâm lá gan khỏe mạnh để trọn vẹn niềm vui bên gia đình khi Tết đến, Xuân về!