1. Mẫu giấy xét nghiệm ADN là gì?

Mẫu giấy xét nghiệm ADN là văn bản do trung tâm xét nghiệm cấp sau khi phân tích gen của các mẫu sinh phẩm như máu, niêm mạc miệng, tóc, móng,… Văn bản này thể hiện kết quả so sánh gen giữa các cá thể để xác định mối quan hệ huyết thống, phổ biến nhất là cha - con, mẹ - con hoặc ông bà - cháu. 

Mẫu giấy xét nghiệm này thường được sử dụng trong các trường hợp: 

• Xác định quan hệ huyết thống trong gia đình. 
• Giải quyết tranh chấp dân sự, thừa kế. 
• Làm thủ tục hành chính như nhập tịch, bảo lãnh, khai sinh, cấp visa,…
• Cung cấp bằng chứng cho các vụ việc pháp lý.

2. Cấu trúc và nội dung của mẫu giấy xét nghiệm ADN

Một mẫu xét nghiệm ADN chuẩn thường bao gồm các nội dung như: thông tin chung, bảng kết quả so sánh gen,…. Dưới đây là thông tin chi tiết: 

Thông tin chung 

Ở phần này, mẫu giấy xét nghiệm này sẽ cung cấp các dữ liệu cơ bản giúp định danh hồ sơ và đảm bảo tính minh bạch của quá trình xét nghiệm. Thông tin thường bao gồm:

• Tên, địa chỉ và logo của trung tâm xét nghiệm.
• Mã số hồ sơ hoặc mã định danh của từng mẫu.
• Ngày tiếp nhận và ngày trả kết quả.
• Loại mẫu sinh phẩm được sử dụng (máu, niêm mạc miệng, tóc, móng...).
• Xét nghiệm dân sự (mang tính tham khảo cá nhân):
• Thông tin trên giấy xét nghiệm có thể chỉ hiển thị dưới dạng mã số hồ sơ hoặc mã định danh của mẫu sinh phẩm.
• Danh tính người tham gia thường được mã hóa để bảo mật.
• Xét nghiệm hành chính/pháp lý:
• Cần công khai đầy đủ họ tên, ngày tháng năm sinh, số giấy tờ tùy thân (CMND/CCCD, hộ chiếu) của tất cả người tham gia.
• Thường kèm theo ảnh chụp của từng người tại thời điểm lấy mẫu.

Thông tin này nhằm đảm bảo rằng kết quả gắn liền với đúng đối tượng, tránh tình huống tráo đổi mẫu.

Phần thông tin chung sẽ cung cấp các dữ liệu cơ bản giúp định danh hồ sơ

Bảng kết quả so sánh gen 

Phần này là nội dung quan trọng nhất trong mẫu giấy xét nghiệm gen, thể hiện trực tiếp sự trùng khớp hoặc khác biệt giữa các mẫu phân tích. Bảng thường bao gồm:

• Các locus (vị trí gen): Mỗi locus đại diện cho một đoạn ADN cụ thể được phân tích.
• Allele (Trình tự gen): Thể hiện số hiệu của trình tự gen tại mỗi locus của từng người tham gia.
• So sánh cha - con/mẹ - con: Kết quả sẽ thể hiện rõ con có thừa hưởng allele từ cha hoặc mẹ giả định hay không.
• Dựa vào bảng này, chuyên gia sẽ tính toán chỉ số PI (Paternity Index) tại từng locus và từ đó đưa ra chỉ số CPI tổng hợp, cuối cùng xác định xác suất quan hệ huyết thống.

Hình thức trình bày 

Về hình thức trình bày, mẫu giấy này được thiết kế rõ ràng, khoa học và có tính pháp lý. Nội dung chính được in trên giấy A4, có logo, tên trung tâm xét nghiệm, chữ ký chuyên gia phân tích và con dấu xác nhận của đơn vị thực hiện.

3. Hướng dẫn đọc và hiểu kết quả trên mẫu giấy xét nghiệm ADN

Thực tế, không nhiều người hiện nay có thể tự mình hiểu ngay các thông tin trên mẫu giấy xét nghiệm ADN, bởi có khá nhiều thuật ngữ và chỉ số chuyên ngành. Điều này dễ khiến người nhận kết quả bối rối, thậm chí dẫn đến cách hiểu sai lệch.

Để giúp bạn dễ dàng hơn, dưới đây là một số điểm cần chú ý khi đọc và giải thích kết quả xét nghiệm ADN:

• Locus (vị trí gen): Là những đoạn ADN được phân tích để so sánh giữa các cá nhân.
• Allele (chỉ số gen): Số hiệu đại diện cho một trình tự gen cụ thể tại mỗi locus, được dùng để đối chiếu giữa cha - con hoặc mẹ - con.
• Tỷ lệ phần trăm quan hệ huyết thống: Kết luận cuối cùng về việc có hay không quan hệ huyết thống.

Về ý nghĩa, nếu tất cả các locus trong bảng so sánh đều trùng khớp giữa cha/mẹ giả định và con, thì khả năng có quan hệ huyết thống sẽ rất cao, thường đạt xác suất từ 99,99% trở lên. Đây được xem là bằng chứng khoa học chắc chắn để khẳng định mối quan hệ.

Thông thường, nếu có từ hai locus trở lên không trùng khớp trong phân tích nhiều locus (≥15–20), khả năng quan hệ huyết thống gần như bị loại trừ. Tuy nhiên, trong những trường hợp hiếm có đột biến di truyền hoặc nghi ngờ sai số kỹ thuật, hoặc trong trường hợp chỉ có một locus không khớp, phòng xét nghiệm có thể tiến hành phân tích bổ sung để đưa ra kết luận chắc chắn.

Hiểu đúng kết quả xét nghiệm ADN sẽ giúp bạn tránh được hiểu lầm không đáng có

4. Ý nghĩa pháp lý của mẫu giấy xét nghiệm ADN

Không phải mọi kết quả ADN đều có giá trị pháp lý. Sự khác biệt chủ yếu nằm ở quy trình lấy mẫu và giám định. Cụ thể: 

• Xét nghiệm ADN dân sự: Mẫu có thể do người tham gia tự lấy (niêm mạc miệng, tóc, móng…) và gửi đến trung tâm. Kết quả chỉ mang tính chất tham khảo, phục vụ nhu cầu cá nhân như muốn biết quan hệ huyết thống trong gia đình. Loại này không được công nhận khi sử dụng cho thủ tục hành chính hay tranh chấp pháp lý.
• Xét nghiệm ADN pháp lý: Mẫu được lấy trực tiếp tại trung tâm xét nghiệm, dưới sự chứng kiến của nhân viên có thẩm quyền. Quy trình này yêu cầu người tham gia xuất trình giấy tờ tùy thân, chụp ảnh, lăn vân tay, lập biên bản và niêm phong mẫu. Nhờ đó, kết quả đảm bảo tính minh bạch và có giá trị sử dụng trong: giải quyết tranh chấp dân sự, xác định quan hệ huyết thống, thực hiện các thủ tục hành chính,…

Xét nghiệm ADN pháp lý, mẫu sinh phẩm sẽ được lấy trực tiếp tại trung tâm xét nghiệm 

Mẫu giấy xét nghiệm ADN không chỉ là bản ghi chép kết quả phân tích gen, mà còn là căn cứ khoa học và pháp lý quan trọng trong việc xác định quan hệ huyết thống. Việc hiểu rõ cấu trúc, cách đọc và ý nghĩa của mẫu giấy này sẽ giúp bạn nắm bắt chính xác thông tin, tránh nhầm lẫn và sử dụng kết quả đúng mục đích. Để đảm bảo độ tin cậy, bạn nên lựa chọn thực hiện tại các trung tâm xét nghiệm uy tín, được cấp phép và có giá trị pháp lý như tại Hệ thống Y tế MEDLATEC.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc liên quan hoặc nhu cầu đặt lịch xét nghiệm, bạn có thể liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được giải đáp nhanh chóng.